BAM Hukuk Mahkemeleri Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/992 Esas 2021/776 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2017/992
Karar No: 2021/776
Karar Tarihi: 15.11.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/992 Esas 2021/776 Karar Sayılı İlamı
/// TÜRK MİLLETİ ADINA ///
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ... Esas
KARAR NO : ...
HAKİM :
KATİP :
DAVACI : ....
VEKİLİ :...
DAVALI : 1- ....
VEKİLLERİ : ...
DAVALI : 2- ....
VEKİLİ :
DAVALI : 3- ....
VEKİLİ :
DAVALI : 4- ....
VEKİLİ :
DAVALI : 5- ....
VEKİLİ :
DAVALI : 6- ....
VEKİLLERİ :
DAVALILAR : 7- ....
8- ....
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : ...
KARAR TARİHİ : ...
GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : ...
Mahkememizde görülen Rücuen Tazminat davasının açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili DAVA dilekçesi ile özetle: ... isimli işçinin davacı şirket ile ... Belediye Başkanlığı'na karşı açtığı ...'nin ... Esas sayılı işçilik alacaklarından kaynaklı davada, kıdem (3.051,92-TL) ve ihbar (488,41-TL) tazminatı ile fazla çalışma (2.095,62-TL) ve UBGT (207,16-TL) ücretine hükmedildiğini ve ilamın icrası için ...'nin ... Esas sayılı takip dosyasından başlatılan takipte ... tarihinde alacaklıya fer'ileri ile birlikte toplam 11.570,24-TL ödenerek dosyanın infazen kapatıldığını, oysa içşinin çalışma süresi boyunca farklı tarihlerde davalı şirketler nezdinde çalıştığı veçhile işçiye yapılan ödemelerden davalı şirketlerin sorumlu olduğunu beyanla, fazlaya dair talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 100-TL'nin .... ile ....den, 100-TL'nin .... ile ....den, 100-TL'nin .... ....den, 100-TL'nin ....den, 50-TL'nin ....den ve 50-TL'nin ....den alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı .... vekili CEVAP dilekçesi ile özetle: Davaya konu taleplerin zamanaşımına uğradığını ve davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, ayrıca davanın haksız olduğunu ve davalı şirketin sorumluluğunun bulunmadığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı .... vekili CEVAP dilekçesi ile özetle: Davanın haksız olduğunu ve davalı şirketin sorumluluğunun bulunmadığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
...'nin ... tarih ve ... sayılı görevsizlik kararı üzerine dosya mahkememize tevzi edilmiş ve esasın yukarıdaki sırasına kaydedilmiştir.
...'nin ... Esas sayılı dosyası celp edilmiş olup, incelenmesinden: Davacı ... tarafından son alt işveren (davacı) .... ile (dava dışı) ... Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davada 3.051,92-TL kıdem ve 488,41-TL ihbar tazminatı ile 2.095,62-TL fazla çalışma ve 207,16-TL UBGT ücretine hükmedildiği ve kararın derecattan geçerek ... tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
...'nin ... Esas sayılı takip dosyası celp edilmiş olup incelenmesinden; ...'nin ... tarih ve ... sayılı kararına istinaden toplam 9.686,47-TL üzerinden ilamlı icra takibine girişildiği ve takip borçlusu (davacı) .... tarafından ... tarihinde yapılan 11.570,24-TL tutarındaki ödeme ile dosyanın infazen kapatıldığı görülmüştür.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporu taraflara usulünce tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili ... tarihli ıslah dilekçesi ile özetle: Talep miktarını alınan bilirkişi raporu doğrultusunda artırdığını bildirmiş, 1.391,22-TL'nin davalı .... ile ....den, 927,48-TL'nin davalı .... ile ....den, 927,48-TL'nin davalı .... ....den, 695,61-TL'nin davalı ....den, 1.932,77-TL'nin davalı ....den ve 1.391-TL'nin davalı....den dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Dava, son alt işverenin işçiye yaptığı ödemenin alt işverenlerden rücusuna dair tazminat istemine ilişkindir.
Burada öncelikle davalı ....nin usule dair yetki itirazı ile zamanaşımı def'i ve ıslaha karşı bir kısım davalıların zamanaşımı def'i değerlendirilecektir.
Davanın dayanağı olan iş sözleşmesinin ifa yerinin .../Samsun (HMK m. 10) ve davalılardan ....nin yerleşim yerinin Samsun (HMK m. 7/1) olduğu anlaşıldığına göre, davalı vekilinin yetki itirazı yerinde değildir. Dava konusu alacak, 6098 sayılı TBK'nun 49 vd. maddelerindeki haksız fiil hükümlerine değil, hizmet alımı sözleşmesine dayanmakta olup, haksız fiil hükümlerinden kaynaklı alacağın rücusu için öngörülmüş TBK'nun 73. maddesindeki zamanaşımı süresinin somut olayda uygulanması mümkün değildir. TBK'nun 146. maddesine göre aksine bir hüküm bulunmadıkça her alacak on yıllık zamanaşımına tabi olduğundan ve 149. maddesine göre de zamanaşımı alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlayacağından, somut olayda on yıllık zamanaşımı süresi takip dosyasına ödeme yapıldığı ... tarihidir. Buna göre, dava süresinde açılmıştır ve ıslaha konu alacak zamanaşımına uğramamıştır.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. İşveren tarafından bu ödemenin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. İhbar tazminatından son işveren sorumlu olup, bu konuda yapılan ödemenin asıl işverenden ya da diğer alt işverenlerden talep edilmesi mümkün değildir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir. Nitekim ... sayılı kararında da aynı ilkeler benimsenmiş, bu tür davalarda hangi ilkeler çerçevesinde değerlendirme yapılacağı müstakar hale gelmiştir.
Somut olayda; dava dışı ...'in son alt işveren olan davacı şirket ile asıl işveren olan dava dışı ... Belediye Başkanlığı'na karşı ...'nde açtığı alacak davasının kabul ile sonuçlandığı ve 3.051,92-TL kıdem ile 488,41-TL ihbar tazminatına ve 2.095,62-TL fazla çalışma ücreti ile 207,16-TL UBGT ücretine hükmedildiği, kararın derecattan geçerek ... tarihinde kesinleştiği ve ...'nin ... Esas sayılı dosyasında toplam 9.686,47-TL üzerinden takibe konulduğu, takip borçlusu davacı şirket tarafından ... tarihinde 11.570,24-TL ödeme yapılmak suretiyle dosyanın infazen kapatıldığı ve iş bu davanın son alt işveren konumundaki davacı şirket tarafından önceki alt işveren konumundaki davalılara karşı açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava dışı işçinin, çalıştığı süre zarfında 320 gün süreyle davalı ....de, 30 gün süreyle davalı....de, 180 gün süreyle davalı .... ile ....nin oluşturduğu adi ortaklıkta, 120 gün süreyle davalı .... ile ....nin oluşturduğu adi ortaklıkta, 120 gün süreyle davalı .... ....de ve 90 gün süreyle davalı ....de çalıştığı, davacının fazla çalışma ve UBGT ücreti yönünden davalı .... ile....den talepte bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre, davalılar, yapılan ödeme tutarından ve davalı .... ile.... ise fazla çalışma ve UBGT ücreti dışındaki tutardan işçiyi çalıştırdıkları süreler ile orantılı olarak sorumludur.
Bu sebeplerle, bilirkişi raporundaki tespitler dahilinde değerlendirme yapılmış, her bir davalının ödenen tutarın ne akdarından sorumlu olduğu yönündeki saptamalara uygun olarak sonuca gidilmiştir. Hüküm altına alınan tutarlara talep doğrultusunda dava tarihinden itibaren yasal faiz hükmedilmiştir.
Davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğu nazara alınmış, her bir davalı bakımından hüküm altına alınan miktar üzerinden davacı yararına vekalet ücreti takdir edilmiştir.
Davalı ....nin tür değişikliği kararı ile .... olduğu ve ....nin de .... ile birleşmesi sebebiyle ... tarihinde sicilden terkin edildiği anlaşılmış, .... hakkında hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE;
i-1.391,22-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
ii-927,48-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
iii-927,48-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı .... ....den alınarak davacıya verilmesine,
iv-695,61-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ....den alınarak davacıya verilmesine,
v-1.932,77-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ....den alınarak davacıya verilmesine,
vi-1.391-TL'nin dava tarihinden (15.11.2016) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı....den alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 496,31-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 143,03-TL'nin mahsubu ile bakiye 353,28-TL'den;
i-67,64-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
ii-45,09-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
iii-45,09-TL'nin davalı .... ....den,
iv-33,82-TL'nin davalı ....den,
v-93,97-TL'nin davalı ....den,
vi-67,64-TL'nin davalı....den,
Alınarak Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan toplam 1.700,38-TL yargılama giderinden;
i-325,59-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
ii-217,06-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
iii-217,06-TL'nin davalı .... ....den,
iv-162,79-TL'nin davalı ....den,
v-452,33-TL'nin davalı ....den,
vi-325,59-TL'nin davalı....den,
Alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'ye göre belirlenen;
i-1.391,22-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
ii-927,48-TL'nin davalı .... ile ....den müştereken ve müteselsilen,
iii-927,48-TL'nin davalı .... ....den,
iv-695,61-TL'nin davalı ....den,
v-1.932,77-TL'nin davalı ....den,
vi-1.391-TL'nin davalı....den,
Alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalılar tarafından yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına,
6-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair; tarafların yokluğunda 6100 sayılı HMK m. 341/2 gereğince KESİN olmak üzere karar verildi. ...
Katip ¸
Hakim ¸
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'nun 5'inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.
