10. Hukuk Dairesi 2020/5607 E. , 2021/1572 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine ,dair karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2)Dava, davacının davalılardan işverene ait işyerinde 01.06.1990 - 19.07.2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Hizmet tespiti istemine ilişkin olarak görülen iş bu davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davalı tarafından davacı adına düzenlenen 30.04.2006, 21.04.2007, 06.02.2008 tarihli işe giriş bildirgelerinin Kuruma verildiği ve 14.08.1991-18.07.2008 tarihleri arasında (1997-2002 yılları hariç) her yıl Mayıs-Ekim ayları arasında kısmi bildirim yapıldığı, nizalı dönemde 01.08.1990-31.08.1990 tarihleri arasında dava dışı farklı bir işyerinden bildirim yapıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece bordro tanıklarının dinlendiği, davacının çalışmalarının kesintili çalışma olup, 1997-2002 yılları arasında Kuruma bildirilen herhangi bir çalışmasının olmadığı, fakat bu süreye ilişkin çalışma olgusunun açıklığa kavuşturulamadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece 1997 – 2002 yılları arasında çalışmanın varlığının araştırılması, çalışmanın tespiti halinde bu dönem yönünden sezonluk çalışmaya göre karar verilmesi aksi halde bu dönemler için de davanın reddine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Açıklanan, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 11.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
