Bölge Adliye
Mahkemesi : .... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, iş kazasının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacılar vekili, müteveffa ..."in 20.01.2009 tarihinde ....İlköğretim Okulu"nun çatı tamiratı işlemleri için o dönem müdür vekilliği görevini yürüten ... ile görüşüp anlaştıktan sonra kontrol etme amacıyla çatıya çıkması üzerine dengesini kaybederek düşmesi sonucu vefat ettiğini, geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili, olayın iş kazası olmadığını, müteveffanın çatıya çıkma nedeninin ileride yapmak istediği işin boyutlarını kontrol etmek olduğunu, .....Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2009/60 Esas, 2009/588 Karar sayılı dosyasında dava konusu olayın iş kazası olmadığının tespit edildiğini, zamanaşımı ve hak düşürücü süre itirazlarının olduğunu, müteveffa ile okul idaresi arasında iş anlaşması söz konusu olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.

Fer"i müdahil vekilleri, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin iş sözleşmesi değil, eser sözleşmesi olması nedeniyle meydana gelen kazanın iş kazası olmadığını, davacıların iş kazasının tespiti istemiyle açmış oldukları davanın reddini talep etmiştir.
Davalı SGK Başkanlığı vekili duruşmalara katılarak davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda "davanın reddine" karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ : İstinaf kanun yoluna başvuran davacılar vekili, dava konusu olayın hizmet sözleşmesi niteliği taşıdığını, ayrıca dava konusu olayda müteveffa ile davalı arasında sözleşme öncesi sorumluluk olarak adlandırılan ... sorumluluğunun da mevcut olduğunu, ..."nun çatı kontrolü sırasında gerekli önlemleri alması ve herhangi bir kazanın meydana gelmemesi için gerekli özeni göstermiş olması gerektiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken sözleşmenin eser sözleşmesi niteliğinde olduğundan bahisle reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
B-BAM KARARI
....İş Mahkemesi"nden verilen 19.06.2018 tarih, 2017/410 Esas ve 2018/221 Karar sayılı kararına yönelik davacılar vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davaya konu olan ve tespiti istenen "iş kazası" mevzuatımızda 506 sayılı Kanun"un 11-a ve 5510 sayılı Kanun"un 13. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, her iki kanunda da iş kazası tanımlanmamış, kazanın hangi hal ve durumlarda iş kazası sayılacağı yer ve zaman koşulları ile sınırlandırılarak belirlenmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun"un 13. maddesinde iş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır." şeklinde belirlenmiştir.
Somut olayda, ... İlköğretim Okulu"nun çatısında tamire ihtiyaç duyulması üzerine 20/01/2009 tarihinde davacıların murisi olan ... ile o dönemde okul müdürü olarak görev yapan fer"i müdahil ... arasında çatı onarımı konusunda görüşme yapıldığı, daha sonra müteveffa ..."in tamir edilecek alanın niteliğini belirlemek ve tamiratın ne şekilde yapılacağını tespit etmek için okulun çatısına çıktığı, kaygan zeminde ayağı kayan davacı murisinin çatıdan yere düşmesi sonucu vefat ettiği, anlaşılmaktadır.
Mahkeme tarafından davacılar murisi ... ile davalı idare arasında hizmet akdi bulunmadığı değerlendirmesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Belirtilen yasal düzenlemeler ışığında, davacı murisi ...’in kaza tarihi itibariyle 5510 sayılı Yasanın 4/1-b maddesi kapsamında sigortalılığının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, varsa bu sigortalılığının kazaya konu faaliyete dair olup olmadığının belirlenmelidir. Faaliyetin kaza konusu içinde kaldığının anlaşılması ve kaza olgusu kanıtlanması durumunda, davalı SGK yönünden iş kazasının varlığının kabulünün gerekeceği, ancak davalı ... Bakanlığına husumet düşmeyeceği gözetilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve...Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 11.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.