(Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi 2014/3341 E. , 2014/6336 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İş sözleşmesinin geçerli neden olmadan performans düşüklüğü gerekçesiyle davalı işveren tarafından haksız ve geçersiz feshedildiğini belirtilen davacı işçi feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davacının konumunun gereklerini ve sorumluluklarının gerektirdiği performansı gösteremediğini şirketi maddi kayıplara uğrattığını bunun şirket için haklı fesih sebebi olduğunu, davacının işveren vekili olup iş güvencesinden yararlanamayacağını ayrıca davacının iş sözleşmesinin feshine dair kararın bir işletmesel karar olup yerindelik denetimine tabi tutulamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, feshi her ne kadar davacının ispatlaması gererekirse de, feshin davalı tarafça yapıldığı anlaşılmasından sonra fesih gerekçesinin işverenin ispatlaması gerektiği, işverenin İş Kanununun .../2 maddesi uyarınca çalışanının verimi hakkında savunma istediği, fakat işçinin savunmada vermediği, iddiaları cevaplamayarak davalı üzerindeki ispat külfetini üzerine aldığı, mahkemeye iddiasına ispat edecek belge sunmadığı bu durumda davalı işverenin, Mühendislik ve Teknik Bakım Müdürü gibi önemli ve tasarruf yetkisi bulunan mühim bir mevkide işe aldığı işçisinin, uygulamaları hakkında izah edici savunma vermemesi karşısında işten çıkarma hakkı olduğu gerekçesiyle sadece kuru iddia ile gelerek delil bildirmeyen, kendisinden işverence istenen savunmayı vermeyen, Tüm özlük haklarını alarak ibra eden davacının ispatlanamayan davasının reddine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun .../2.maddesi uyarınca “feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir.” İşçi fesihte sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasında bulunacaktır. İspat yükü ise işverendedir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia etmesi durumunda, bu iddiasını ispatla yükümlüdür(m..../f.2). İşçinin feshin başka bir sebebe dayandığını iddia etmesi ve bunu ispatlaması, işverenin geçerli fesihle ispat yükünü ortadan kaldırmaz.
Gerek işverenin geçerli sebebin varlığı gerekse işverenin gösterdiği sebep dışında bir sebeple dayandığı ileri sürülmesi durumunda bu vakıalar bir hukuki işlem olmadığından takdiri delillerle ispatı mümkündür.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta ispat yükü kendisinde olan davalı işveren davacı işçinin iş sözleşmesini geçerli veya haklı nedenle feshettiğini kanıtlayamamıştır. Davacının iş akdinin feshine 04.06.2013 tarihli İcra Kurulu Toplantısında karar verilmiştir. Daha sonra ise feshi geçerli nedene dayandırmak amacıyla ....06.2013 tarihinde davacıdan savunma talep edilmiş, davacı tüm suçlamaları kabul etmediğini ve gerçeklik payı olmadığını düşündüğünü beyan etmiştir. Bunun üzerine 11.06.2013 tarihli fesih bildirimiyle davacının iş akdinin yasal hakları ödenmek üzere İş Kanununun .... ve .... madde hükümlerine göre feshedildiği aynı tarihte davacıya bildirlmiştir. Yargılama sırasında davalı tarafa, davacıya ait işyeri özlük dosyasını ve delillerini sunması yönünde ....07.2013 tarihinde tensiple (iki haftalık ihtar süresi hatırlatılarak) ve daha sonra 04.09.2013 tarihinde tekiden, 23.....2013 tarihinde de duruşmada davalıya tekrar 2 haftalık kesin süre verilerek delillerini sunması istenmiştir. Davacı ise bu yöndeki ara kararına itiraz etmiş ve savunmanın genişletilmesine muvafakati bulunmadığını açıkça bildirmiştir. Ancak davacı tarafın itirazı mahkemece işe iade davasının kamu düzenine ait olup davalı taraf fesih için bir sebep ileri sürmüşse ispat külfetinin davalıya geçeceğinden ve mahkemenin doğrudan araştırma yetkisi olduğu gerekçesiyle reddedilmiştir. Davalı taraf 24.....2013 tarihinde işyeri dosyasını sunmuş olup dosya içeriğinde bulunan belgeler arasındaki İç Denetim Raporunun ........2013 tarihli olup davalı tarafın fesihten sonra feshin geçerli nedenle yapıldığı hususunda sonradan delil oluşturmaya çalıştığı anlaşılmıştır. Davanın kabulü yerine, yazılı şekilde davacının iddialarını ispatlayamadığı gerekçesiyle reddi hatalı olup bozma nedenidir.
4857 sayılı İş Yasasının .../...maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
...Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
...-Alınması gereken 25.... TL harçtan peşin alınan 24.... TL harcın mahsubu ile bakiye 0.90 TL=1.00 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
...-Davacının yapmış olduğu 135.... TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
...-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"ne göre 1.500.00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
...-Artan gider ve delil avasının ilgilisine iadesine,
...-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, ....03.2014 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.