Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2013/5010 Esas 2014/4082 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Tekirdağ 1. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi : 15.04.2013
Numarası : 2012/99-2013/153

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince;
Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen 2 ayrı sözleşme ile davalı üniversiteye ait ziraat fakültesinde A ve B blok güçlendirme inşaatı yapımı işini üstlendiğini, sözleşme kapsamındaki imalatları tamamladığını, ancak sözleşme dışı imalâtlar da yaptığını bunların bedellerinin ödenmediğini belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000,00 TL"nın davalıdan tahsilini talep etmiş, yargılama sırasında talebini ıslah ederek 201.409,00 TL"sına çıkarmıştır. Davalı savunmasında davacıya sözleşme dışında imalat yaptırılmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece bilirkişiden alınan rapor dikkate alınarak sözleşme dışı imalatların bedellerinin yapıldığı yıl rayiç değerlerine göre tahsili gerektiği gerekçesi ile dava kabul edilmiştir.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan A blok ile ilgili 15.07.2009 tarihli sözleşmede imalâtın bedeli götürü olarak 544.000,00 TL, aynı tarihli B blok ile ilgili sözleşmede ise 488.000,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. Her iki sözleşmenin 18.3. maddesinde öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin % 10"una kadar imalâtın yükleniciye verileceği kabul edilmiş, 28.2. maddesinde de iş artışının zorunlu olması halinde %10 oranındaki imalâtın sözleşme ve ihale dökümanındaki hükümlere göre yükleniciye yaptırılabileceği belirtilmiştir. Yine sözleşmelerin 8.2.1 maddesinde sözleşme ekleri sayılmış olup sayılan ekler arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi de bulunmaktadır. Bu şartname dava ve sözleşme tarihinde yürürlükte olan 1086 sayılı HUMK"nın 287. ve 6100 sayılı HMK"nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Anılan Şartnamenin 21. maddesinde taraflar arasındaki sözleşmelerin 18.3. ve 28.2. maddesine paralel olarak götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla yaptırılacağı hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle sözleşme dışı imalâtlar yönünden inceleme yapılırken sözleşmenin ilgili hükümleri ile şartname hükümlerinin dikkate alınması zorunludur. Yapılacak incelemede %10"u aşan imalâtın tespiti halinde ise bedelinin sözleşme ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 413 vd. maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda sözleşme hükümleri ile eki olan YİGŞ hükümleri tartışılmaksızın, tespiti yapılan imalâtların bedellerinin vekaletsiz iş görme kapsamında sebepsiz zenginleşmeye mahal vermeksizin ödenmesi gerektiği belirtilerek hesaplama yapılmış, bu hesaplamada belirlenen imalâtların tüm işe oranı da hesaplanmamıştır. Rapora davalı tarafından, bedeli talep edilen imalâtların sözleşme kapsamında olduğu yönünde itiraz edilmişse de mahkemece ek rapor alınmaksızın belirlenen 201.409,00 TL üzerinden dava kabul edilmiştir. Bu haliyle hükme esas alınan raporun az yukarıda açıklanan ilkelere uygun olmadığı açıktır. Mahkemece yapılması gereken iş bilirkişilerden alınacak ek rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapımı gereken imalatların yapılıp yapılmadığının saptanması, bundan sonra %10 oranda yapıldığı belirtilen imalatların denetime açık bir şekilde belirlenip bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla hesaplattırılması bu oranın fazlası olarak yapılmış imalât varsa bunların da yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre bedellerinin hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesinden ibaret iken eksik inceleme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2.bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 12.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.