Bölge Adliye Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi


Dava, Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
A) Davacı İstemi:
Davacı 12/12/2017 harç tarihli dava dilekçesi ile ..."da Bağ-Kur kapsamında ödediği tarım sigorta primlerini 2013/Ekim ayında sonlandırarak... Sigorta İl Müdürlüğü"ne Ek-5 inci madde kapsamında sigortalı olmak için müracaat ettiğini ve bu müracaatının ... Bağ-Kur Müdürlüğü"ne bildirilmemesi nedeniyle..."da yeniden başlamış gibi işlem yapılan Ek 5. Madde kapsamındaki primlerin ..."da Bağ-Kur kapsamında hizmet olarak değerlendirilmesi nedeniyle 4 yılına zarar verildiğini ve 2013/11. aydan itibaren itibaren yatırdığı primlerin aynen kalmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalıların Cevapları:
Davalı Kurum vekili davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece; Davacının “14/11/2013 tarihinde EK-5 için başvurduğu, davacının sigortasının bulunmaması, isteğe bağlı sigortasının sona ermiş olması nedeniyle bu kapsamda değerlendirilebilecek sigortasının da bulunmaması ve aylık gelir almaması nedeniyle 14/11/2013 tarihi itibari ile EK-5 kapsamına alınması gerektiği” gerekçesiyle, davacının davasının kabulüne, ... T.C. Kimlik numaralı davacının 14/11/2013 tarihinden itibaren 5510 sayılı Yasanın ek 5. maddesi uyarınca sigortalı olduğu, 14/11/2013 - 02/10/2017 tarihleri arasındaki sigortalılığının 5510 sayılı Yasanın ek 5. madde kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve bu süre kapsamında ödemiş olduğu primlerin 2926 sayılı Kanun kapsamındaki prim borcu nedeniyle yapılan transfer işleminin iptal edilmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince; davalı tarafın istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz Nedenleri:
Davalı Kurum vekili; Kurumca yapılan işlemlerde usul, yasa ve mevzuta aykırı bir durum bulunmadığı halde İlk Derece Mahkemesince, eksik inceleme neticesinde hazırlanan denetime elverişsiz ve yetersiz 21.05.2018 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak davacı hakkında tesis olunan Kurum işlemlerinin iptali ile davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olduğunu kararın re"sen bozulması gerektiğini talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Konuya ilişkin Yasal mevzuat gereği Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığını düzenleyen 5510 sayılı Yasanın Ek 5. maddesi “Ek Madde 5- (Ek: 13/2/2011-6111/51 md.) 4 üncü madde ile isteğe bağlı sigortalılık hükümleri ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmayan, kendi sigortalılıklarından dolayı bu Kanunlara göre gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını doldurmuş olanlardan; tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, örneği Kurumca hazırlanan ve Kurumca belirlenen ilgili muhtarlık, birlik, kuruluş, il veya ilçe tarım müdürlükleri tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip onaylanmış belgeleri ile talepte bulundukları tarihten itibaren sigortalı sayılırlar.
Bu madde kapsamındaki sigortalılık; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt  bendi  dâhil olmak  üzere 4  üncü  maddeye  istinaden sigortalı  olarak çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihten, sigortalılıklarını sona erdirme talebinde bulunanların talep tarihinden, prim borcu bulunanlardan talepte bulunanların primi ödenmiş son günden, gelir ya da aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden ve ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.
Bu madde kapsamındaki sigortalıların 4 üncü madde kapsamında çalışmaları halinde, bu madde kapsamındaki sigortalılıkları sona erer. 4 üncü madde kapsamındaki çalışmanın sona ermesi halinde, bu madde kapsamındaki çalışmasının devam etmesi kaydıyla çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren bu madde kapsamındaki sigortalılıkları kendiliğinden başlar.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. Bunlar hakkında bu Kanunun kısa vadeli sigorta kolları bakımından yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, uzun vadeli sigorta kolları yönünden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır…” hükmünü içermekte olup; anılan madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, 5510 sayılı Yasanın 4’üncü madde ile isteğe bağlı sigortalılık hükümleri ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmayan, kendi sigortalılığından dolayı gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını dolduranlardan; tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, örneği Kurumca hazırlanan ve Kurumca belirlenen ilgili birimler tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip onaylanmış belgelerle talepte bulunmaları halinde, talepte bulundukları tarihten itibaren sigortalı sayılacağı öngörülmüştür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 06/07/2007 ile 05.01.2011 tarihleri arası 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım sigortalısı olduğu, Sürmene Ziraat odası 29/01/2005 tarihinde başlayan kaydının olduğu ve devam ettiği, davacının 14/11/2013 tarihli Tarım İşlerinde Hizmet Aktiyle Süreksiz Çalışanlara ait giriş bildirgesi ile 14/11/2013 tarihi itibariyle Ek-5 Tarım sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiği, devam eden Ziraat Odası kaydına istinaden davalı Kurumca davacının Ek-5 tarım sigortalılığının başlangıcı itibariyle iptal ettiği ve 4/a çalışmaları dışlanarak Tarım Bağ-Kur sigortalılığının devam ettirildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacının daha önce Tarım Bağ-Kurlu olduğu, kendi nam ve hesabına tarım faaliyeti yürüttüğü açıktır. Yasal mevzuat gereği, davacının Ek.5 kapsamında sigortalı olabilmesi için ağırlıklı olarak geçimini başkasının yanında süreksiz tarım işinde çalışarak sağlaması gerektiğinden ve toplanan delillerden de bu sonuca kesin bir şekilde ulaşılamadığından eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davacının ikamet adresini tespit etmek, davacının faaliyetinin bulunduğu yerde kollukça faaliyetinin varlığı ve niteliği konusunda geniş çaplı araştırma yaptırmak, davacıya kimin yanında süreksiz tarım işinde çalıştığını açıklatmak, başkasının yanında hizmet aktiyle tarım işlerinde çalışıp çalışmayacağını değerlendirmek, muhtar ve azaların beyanlarına başvurarak davacının tarım işlerinde süreksiz olarak hizmet aktiyle çalışmasının olup olmadığını varsa nerede ve kimin yanında çalıştığını yoksa Kurum değiştirmek amacıyla mı 5510 sayılı Yasanın Ek 5. maddesi kapsamında sigortalılık müraccatında bulunduğu hususlarını açıklığa kavuşturmak böylelikle sigortalılık koşulları oluşup oluşmadığını değerlendirmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 10/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.