BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/735 Esas 2021/877 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/735 Esas
KARAR NO : 2021/877


DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 17/11/2021
KARAR TARİHİ : 18/11/2021


Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ------ fark ettiğini, çekin kaybedildiğinin farkedilmesi üzerine----- duyurusunda bulunduğunu, kaybedilen çekin vadesinin çok yakın olması, çek miktarının çok yüksek olması ve müvekkilinin sonradan telafisi mümkün olmayacak bir zarara --- olmasının engellenmesi nedeni ile Mahkemeden kayıp çek ile ilgili olarak bihakkın ödeme yasağı konulmasını, kabul görmemesi halinde Mahkemenin takdir edeceği teminat mukabilinde söz konusu çekle ilgili ödeme yasağı konulmasını, kaybedilen çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE :
Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır.
TTK.'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre, çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.'nın 651/2. maddesi--- bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652. madde)
Keşidecinin, muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmamaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı İİK'nın 72. maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanı mevcuttur. Yine TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi, senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Somut olayda davacı, çekin hamili değil, keşidecisidir. Keşidecinin bu davayı açmasında hukuki yarar yoktur. Hukuki yararının bulunması ise HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartı olup, mahkemece kendiliğinden gözetilmek zorundadır.
Diğer yandan zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı çek hamiline tanınmış bir hak olup, keşidecinin işbu davayı açma hakkı bulunmadığından, davacının aktif husumet ehliyeti de yoktur. Keşide ettiği çekleri zayi eden kişi ancak muhatap bankaya müracaat ile çeklerin ibrazı halinde ödenmemesini sağlayabilir, aleyhine yapılacak yasal takiplere karşı da menfi tespit davası açabilir. Ancak keşideci zayi nedeniyle çeklerin iptalini isteyemez. Bu nedenle davacının davasının reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333 ve gider avansı tarifesinin 5.maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden sonra davacı tarafa iadesine,
Kararın davacı vekiline tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurma yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yokluğunda dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi.