
Esas No: 2015/34386
Karar No: 2016/459
Karar Tarihi: 12.01.2016
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/34386 Esas 2016/459 Karar Sayılı İlamı
Özet:
İstanbul 21. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan dava, bir gemi adamının iş sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle ödenmeyen ücret, prim ve izin ücreti ile bakiye süre ücreti alacağının tahsili için yapılan icra takibine itirazın iptali istemiyle alakalıdır. Mahkeme, Denizcilik İhtisas Mahkemesi'ne görevsizlik kararı vermiştir çünkü davada TTK, 854 Sayılı Deniz İş Kanunu ve 5521 Sayılı Yasa hükümleri geçerlidir. Bunun nedeni, gemi adamı alacaklarının gemi alacakları kapsamında olduğudur. Kararda, TTK'nun 1320/1-a maddesi, 3. Maddesi, 4. Maddesi, 854 Sayılı Deniz İş Kanunu'nun 1. Maddesi ve 46. maddesi belirtilmiştir.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İSTANBUL 21. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ (İŞ)
TARİHİ : 03/04/2015
NUMARASI : 2015/129-2015/118
Davacı vekili, davacının, davalı şirkete ait P.adlı gemide gemi adamı olarak çalışması, iş sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle ödenmeyen ücret, prim ve izin ücreti ile bakiye süre ücreti alacağının tahsili için yapılan icra takibine itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
İstanbul 21. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından Denizcilik İhtisas Mahkemesine görevsizlik kararı verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dosyası 2797 Sayılı Yargıtay Yasa"sının 6644 Sayılı Yasa ile değişik 60. Maddesi uyarınca oluşturulan Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu‘nun 01.12.2015 tarih ve... E. .. K. sayılı kararı ile temyiz incelemesi yapılması için Dairemize gönderilmiştir.
Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun aldığı Yargıtay İş Bölümüne İlişkin 19.01.2015 tarih ve 2015/8 sayılı kararda Dairemizin ihtisas alanı “İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku” Temel görevi ise “İş Hukuku” olarak belirlenmiştir.
Bu iş bölümüne göre Dairemiz İş Mahkemeleri ya da Asliye Hukuk Mahkemelerinin İş Mahkemesi sıfatı ile verdiği kararların temyiz incelemesi ile görevli olduğu, HİİK. nun kararı ile Dairemize gönderilen dava dosyasında ise karar Asliye Hukuk Mahkemesince verildiğinden kararın temyiz incelemesi görevi Dairemize ait değilse de, 2797 Sayılı Yargıtay Yasa"sının 6644 Sayılı Yasa ile değişik 60. Maddesi uyarınca oluşturulan Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu"nun kararları kesin olup, temyiz incelemesi zorunlu olarak Dairemiz tarafından yapılması gerektiğinden, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkillinin alacaklarını tahsili amacıyla menkul rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığını, davalı tarafın haksız olarak borca itiraz ettiğini, her ne kadar borçlu B. Denizcilik Gemi Kiralama Turizm Nakliyat Tic AŞ vekilince yapılan itirazda P. gemisi donatanı A.. K. C."u temsil etme yetkisi olmadığını, geminin işleteni-işvereni olmadıklarını iddia etmekte ise de kayıtlardan anılan şirketin geminin hem İSM Manageri hem de gemi yöneticisi olarak göründüğünü, müvekkilinin gemide makine lostromosu olarak aylık 1.600 USD maaş karşılığı çalıştığını, müvekkiline ödenmeyen alacaklarının gemi adamı alacağı niteliğinde olduğunu, hizmet sözleşmesinin altı ay olarak belirlendiğini, 30/12/2013 -05/02/2014 tarihleri arasında müvekkilinin fiili çalışması olduğunu, hizmet akdinin davalı tarafından tek taraflı feshedildiğini, müvekkilinin doğmuş ve tarafına ödenmemiş alacak kalemlerinin ödenmeyen maaş alacakları, prim ve izin alacakları ile tek taraflı ve haksız fesih nedeniyle doğan bakiye süre alacağı olduğunu, belirli süreli hizmet akdinin işveren sıfatı ile B.Denizcilik ile imzalandığını, ayrılış ordinosunu da imza altına aldığını, S.M.sözleşmesinin temsile yönelik bir acentalık sözleşmesi olduğunu, bu nedenle donatana karşı izafeten husumet yöneltilebileceğini, müvekkilinin çalıştığı dönemde hizmet akdinden kaynaklanan tüm edimlerini yerine getirdiğini, müvekkilinin alacağı gemi adamı alacağı olduğu için gemi ve teferruatı üzerinde kanuni rehin hakkı bulunduğunu, TBK"nun 393. Maddesinde hizmet sözleşmesinin düzenlendiğini, aynı Kanunun 438. Maddesinde ise haksız fesih halinin düzenlendiğini, bu maddeler kapsamında müvekkilinin sözleşme süresine uyulmuş olsa idi kazanabileceği alacağa hak kazandığını belirterek ilgili takip dosyasına itirazın iptaline, takibin devamına, % 20"den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Mahkemece “HMK"nun 114. Maddesi uyarınca görev hususunun dava şartlarından olduğu, 115. Maddede dava şartlarının bulunup bulunmadığının mahkemenin davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağını; aynı yasanın 138. Maddesi uyarınca Mahkemenin öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verebileceğinin hüküm altına alındığını, davanın, davacının, davalı şirkete ait Parsa adlı gemide gemi adamı olarak çalışması, hizmet akdinin haksız feshi nedeniyle ödenmeyen maaş alacakları, prim ve izin alacakları, bakiye süre alacağı ile ilgili takibe itirazın iptali istemi olduğu, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK"nun 931. Maddesi uyarınca davacının istihdam edildiği geminin ticaret gemisi olduğu, davaya konu ticaret gemisinin Malta bandralı olduğu, somut olayda; davacının gemi adamı olduğu, TTK"nun 1320/1-a maddesi uyarınca gemi adamlarına, gemide çalıştırılmakta olmaları dolayısıyla ödenecek ücretlere ve diğer tutarlara ilişkin istem haklarının gemi alacakları kapsamında olduğu, TTK"nun 3. Maddesinde bu kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiillerin ticari işlerden sayılacağının hüküm altına alındığı, 4. Maddesi uyarınca her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davalarının ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağının hüküm altına alındığı, 854 Sayılı Deniz İş Kanunu"nun 1. Maddesinde bu kanunun Türk bayrağı taşıyan gemilerdeki gemi adamları hakkında uygulanacağının düzenlendiği, aynı Yasanın 46. Maddesinde Deniz İş Kanunu kapsamına giren gemi adamlarının hizmet akdinden doğan davalarda 5521 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağının öngörüldüğü, davaya konu ticaret gemisi yabancı uyruklu olup işbu davaya bakma görevinin mahkemeye ait olmadığı, Denizcilik İhtisas Mahkemesince çözümlenip sonuçlandırılması gerektiği” gerekçesi ile İş Mahkemesine görevsizlik kararı verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiştir.
GEREKÇE:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, iş sözleşmesinden doğduğu ileri sürülen alacakların tahsili için yapılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup, öncelikle dikkate alınması gereken husus uyuşmazlığın Denizcilik İhtisas Mahkemesinin görevli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta; davacının gemi adamı olduğu, TTK"nun 1320/1-a maddesi uyarınca gemi adamlarına, gemide çalıştırılmakta olmaları dolayısıyla ödenecek ücretlere ve diğer tutarlara ilişkin istem haklarının gemi alacakları kapsamında olduğu, TTK"nun 3. Maddesinde bu kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiillerin ticari işlerden sayılacağının hüküm altına alındığı, 4. Maddesi uyarınca her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davalarının ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağının hüküm altına alındığı, 854 Sayılı Deniz İş Kanunu"nun 1. Maddesinde bu kanunun Türk bayrağı taşıyan gemilerdeki gemi adamları hakkında uygulanacağının düzenlendiği, aynı Yasanın 46. Maddesinde Deniz İş Kanunu kapsamına giren gemi adamlarının hizmet akdinden doğan davalarda 5521 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağının öngörüldüğü, davaya konu ticaret gemisi yabancı uyruklu olup işbu davaya bakma görevinin mahkemeye ait olmadığı, Denizcilik İhtisas Mahkemesince çözümlenip sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmaktadır. Mutlak ticari davalar herhangi bir unsurun, bağlama noktasının veya sebebin davanın ticari niteliğini değiştirmediği, mahkemenin kanaatinin rol oynamadığı davalardandır, mutlak ticari davaların görülme yerinin ise, açık biçimde ticaret mahkemeleri olduğu belirtilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, mahkemece mutlak şekilde ticaret mahkemelerinin görevine giren davada Denizcilik İhtisas Mahkemesi görevli olduğundan Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi yerindedir.
F) Sonuç:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 12/01/2016 gününde oybirliği ile karar verildi.