Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu dosyada; davacı 01.06.1998 - 30.11.2005 tarihleri arasında kesintisiz olarak aynı işyerinde çalışmasına rağmen sigortasının 3 farklı işveren nezdinde bildirildiğini,bu şirketler arasında organik bağ olduğunu belirterek eksik bildirilen hizmetinin tespitini talep etmiştir. Mahkemenin kısmen kabulüne dair ilk karar 21 Hukuk Dairesinin 2008/13948 Esas, 2009/13666 Karar sayılı, 26.10.2009 tarihli ilamı ile ‘davacı adına bildirimde bulunan 3 işyerinin davacının iddia ettiği gibi aynı kişilere ait olup olmadığı, aynı adreste faaliyet gösterip göstermedikleri, aralarında organik bağ olup olmadığının araştırılması, tüm dönemi kapsayan dönem bordroları getirtilerek, işverenin kayıtlarına geçmiş bu dönemin tamamında çalışan bordro tanıklarını dinlenmesi’ gerektiği yönlerinden bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının 19.04.2000 – 30.11.2005 tarihleri arasında davalı... Gıda San. Tic. Ltd. Şti. işyerinde 2022 gün süre ile hizmet akdine bağlı olarak çalıştığı, bu sürenin 121 gününün kuruma bildirilmediği, eksik bildirilen 121 günlük hizmet süresinin kuruma bildirilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Davacının hizmet cetvelinden, 19.04.2000 - 30.06.2001 tarihleri arasında ..., 02.07.2001 - 29.02.2004 tarihleri arasında ..., 02.03.2004 - 30.11.2005 tarihleri arasında ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti. unvanlı iş yerlerinden bildirimlerinin bulunduğu, ayrıca Mehmet Mekki Demirkale ile Abdulhalim Demirkale’nin davalı şirketin ortakları olduğu ve ticaret sicil kayıtlarına göre davalı şirket ile anılan şahıs şirketleri arasında ilgi ve irtibat olduğu görülmektedir. Ancak, ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti."nin ticaret sicil kayıtlarına göre 31.12.2003 tarihinde ticaret siciline tescil edildiği, tespite karar verilen dönemde şirketin tüzelkişiliği olmadığı halde mahkemece bu dönem yönünden davalı şirket hakkında hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesi ile “işveren; ...sigortalıları çalıştıran... kişiler...” olarak tanımlanmış, yine 5510 sayılı Kanunun 12. maddesi ile “işveren; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar” olarak tanımlanmış olup, hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmasında, bir başka deyişle, davanın sübutu, kanıtlama yükümlülüğü ve verilen kararın infazı açısından işverene husumet yöneltilmesi zorunludur.
Hizmet tespiti davalarında re"sen araştırma ilkesi gereğince gerçek işverenin kim olduğunun tereddütsüz bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle aleyhine hüküm kurulan davalı şirketin 31.12.2003 tarihinden önce tüzel kişiliği bulunmadığı dikkate alınarak, davacının tespite karar verilen dönemde davacı adına bildirim yapılan Mekki Demirkale ile Abdulhalim Demirkale unvanlı işverenlerden hangisi veya hangileri nezdinde çalıştığı araştırılmalı, tespit edilen işveren/işverenler HMK 124. madde gereğince davaya dahil edilmeli, göstereceği deliller toplanmak suretiyle elde edilecek sonuç değerlendirilerek karar verilmelidir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan... Gıda San. Tic. Ltd. Şti"ye iadesine, 09/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.