Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazanç (ücret) tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, davalılardan Kurum ile .... Turizm Seyahat A.Ş., ... Turizm İşletmeleri A.Ş. ve Yılmaz ... Holding A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, 92/Ocak - 2014/Ocak döneminde, davalılardan holding bünyesindeki şirketlerde çalıştığını ve son net maaşının 6.250,00 TL olduğunu belirterek, 01.11.2008 - 01.12.2008 tarihleri arasında 30 gün hizmeti ile çalışılan dönemlerdeki gerçek ücretinin tespitini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davacının 01.11.2008 - 30.11.2008 tarihleri arasında davalılardan ... Turizm Seyahat A.Ş."de 4.151,55 TL ücretle çalıştığının tespitine, prime esas kazanç yönünden ise; 09.07.2008 tarihi öncesi dönem için yazılı belge bulunmadığından bu dönem yönünden talebin reddine, davacı tarafından dosyaya sunulan 09.07.2008 tarihli net ücretinin 5.561,00 TL olduğuna dair bordro örneği ile ... Otobüs Grubu ....Bölgesi Eylül 2008 terminal maaş tablosunda ücretinin 5.500,00 TL olduğuna dair belge dikkate alınarak, 2008 yılı Temmuz ayından itibaren davalı Kuruma bildirilenden daha fazla ücretle çalıştığının kabulü ile, 54420 sicil numaralı davalı ... Turizm İşletmeleri A.Ş. unvanlı iş yerinden 15.07.2009 - 14.01.2014 tarihleri arasında davalı Kuruma bildirilen ücretler (asgari ücretin yaklaşık 3 katı) gözetilerek, dönem dönem tavan ücrete tamamlanmak suretiyle ücretin tespitine, karar verildiği anlaşılmaktadır.
1- Dosya kapsamındaki belgelerden, davacının 01.11.2008 - 30.11.2008 tarihleri arasında davalılardan ... Turizm ve Seyahat A.Ş."de çalıştığı belirgin bulunmakla, bu tarihler arasındaki 30 günlük hizmetin tespitine ilişkin mahkeme kabulü yerinde olup, davalılardan Kurum ile ... Turizm Seyahat A.Ş., ... Turizm İşletmeleri A.Ş. ve Yılmaz ... Holding A.Ş. vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmektedir.
2-Dosya kapsamından, davacının 01.11.1991 tarihinde davalılardan ....".de işe başladığı, hizmetlerinin Bosfor Turizm A.Ş., ... Tekstil AŞ ve ...."nin değişik sicil numaralı iş yerlerinde devam ettiği, 13.01.2007 - 15.10.2008 tarihleri arasında 1045698 sicil numaralı davalı .... iş yerinden hizmetleri bildirilen davacının, 2007/4. ayından itibaren tavan ücret üzerinden bildiriminin yapıldığı, 04.12.2008 tarihinde davalılardan ... Turizm ve Seyahat A.Ş."de işe başlayan davacının, bu iş yerinden de 14.07.2009 tarihine kadar yine tavan ücret üzerinden bildiriminin yapıldığı, 15.07.2009 tarihinde davalılardan 54420 sicil numaralı ... Turizm İşletmeleri AŞ.den işe giriş bildirgesi ile hizmetleri bildirilen ve satın alma müdürü olarak çalışan davacı için, yaklaşık olarak asgari ücretin 3 katı ücret bildirildiği, 14.01.2014 tarihinde işten ayrılış bildirgesinin verildiği, davalılar ... Turizm İşletmeleri AŞ., ... Turizm Seyahat AŞ. ve Yılmaz ... Holding AŞ. vekili tarafından 55420 sicil numaralı iş yerinin tatil köyü olması nedeniyle aslında davacının özlük haklarının değişmediği, yeme-içme, lojman ve araç tahsisi gibi ayni yardımların prime esas kazanca tabi tutulamayacağının iddia edildiği, adı geçen şirketler vekili tarafından yargılama aşamalarında bu üç şirket arasında organik bağ bulunduğu, ancak diğer davalı .... ile bu üç şirket arasında organik bağın bulunmadığının belirtildiği, 15.10.2008 tarihinden sonra davalı ...."nin yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer davalı şirketlerin yönetim kurulu başkan ve üyelerinin farklı kişilerden oluştuğu anlaşılmaktadır.
3- Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 80/1-a maddesidir. 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır. Diğer taraftan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun; 288. maddesinde, bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri belirli bir tutarı geçtiği takdirde senetle kanıtlanması gerektiği, bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri, ödeme veya borçtan kurtarma (ibra) gibi herhangi bir sebeple belirli bir tutardan aşağı düşse bile senetsiz kanıtlanamayacağı bildirilmiş, 289. maddesinde, 288. madde uyarınca senetle kanıtlanması gereken konularda yukarıdaki hükümler hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati durumunda tanık dinlenebileceği, 292. maddesinde de, senetle kanıtlanması zorunlu konularda yazılı bir delil başlangıcı varsa tanık dinlenebileceği açıklanarak delil başlangıcının, dava konusunun tamamen kanıtlanmasına yeterli olmamakla birlikte, bunun var olduğunu gösteren ve aleyhine sunulmuş olan tarafça verilen kağıt ve belgeler olduğu belirtilmiştir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 200. ve 202. maddelerinde de bu düzenlemeler korunarak senetle kanıtlama zorunluluğunda parasal sınır 2.500 TL olarak belirlenmiş, anılan Kanunun geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında, bu Kanunun, senetle ispat, istinaf ve temyiz ile temyizde duruşma yapılmasına ilişkin parasal sınırlarla ilgili hükümlerinin Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan dava ve işlerde uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Şu durumda senetle kanıtlamada parasal sınırlar; 2007 yılı için 460 TL., 2008 yılı için 490 TL., 2009 yılı için 540 TL., 2010 yılı için 550 TL., 2011 yılı için 590 TL., 01.10.2011 gününden itibaren açılan davalar yönünden ise 01.10.2011 tarihinden itibaren 2.500 TL. olarak uygulanmaktadır.
Kuruma ödenmesi gereken sigorta primlerinin hesabında gerçek ücretin/kazancın esas alınması gerekmekte olup hizmet tespiti davalarının kamusal niteliği gereği, çalışma olgusu her türlü kanıtla ispatlanabilmesine karşın ücret konusunda aynı genişlikte ispat serbestliği söz konusu değildir ve değinilen maddelerde yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Ücret tutarı maddede belirtilen sınırları aştığı takdirde, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe sahip olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, sigortalının imzasını içeren aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle kanıtlanması olanaklıdır. Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında somut olayda; Mahkemece, prime esas ücretin (01.11.2008 - 30.11.2008 tarihleri arasında tespit edilen 30 günlük süredeki 4.151,55 TL ücret de dahil olmak üzere) tespiti yönünden yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. 6100 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra açılan davada ortaya çıkan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulduğunda, prime esas kazancın tespiti konusunda; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, sigortalının imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerin varlığı araştırılmalı, yukarıdaki ilkeler kapsamında dönemsel olarak karşılaştırma ve sonrasında yöntemince inceleme ve araştırma yapılarak asgari ücretin üzerinde olduğu iddia edilen gerçek ücret hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenerek yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan Kurum ile ... Turizm Seyahat A.Ş., ... Turizm İşletmeleri A.Ş. ve ... Holding A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Turizm Seyahat A.Ş. ile ... Turizm İşletmeleri A.Ş. ve Yılmaz ... Holding A.Ş."ye iadesine, 02/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.