Davacı, 1479 sayılı Yasa"ya tabi sigortalılığın 02/06/1988 tarihinde başladığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 1479 sayılı Yasa"ya tabi sigortalılığının 02.06.1988 tarihinden itibaren başladığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de verilen bu karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 02.06.1988-28.01.1992 tarihleri arasında ve 01.01.1992 tarihinden itibaren devam eden vergi mükellefiyetinin bulunduğu, 16.07.1986-13.12.1994 tarihleri arasında meslek odasında kayıtlı olduğu, davacının sigortalısı olarak tescil edilmesi hususunda davalı Kuruma hangi tarihte müracaatta bulunduğunun araştırılmadığı ancak 04.10.2000 tarihinden itibaren sigortalısı olarak tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü, sigortalılık niteliğini taşıdıkları halde’a kayıt ve tescil yaptırmamış olanlar hakkında Kanununda öngörülen düzenlemelerin irdelenmesini zorunlu kılmaktadır.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasanın 24. maddesinde zorunlu sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasanın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.

.../...






1479 sayılı Yasa"ya 4956 sayılı Yasa ile eklenen Geçici 18. maddesinde; bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı, ancak bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıklarının, bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20.4.1982-4.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak prim borçlarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödemek kaydıyla bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği bildirilmiştir.
4956 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 02/08/2003 tarihine kadar tescilleri, prim ödemeleri veya tescil başvuruları yoksa aynı tarihten sonra sadece aynı yasa ile 1479 sayılı Yasaya eklenen geçici 18. maddeye göre vergide kayıtlı olan süreleri için borçlanma haklarını kullanarak sigortalılık süresi elde edebilirler. 02/08/2003 tarihinden önceki tarihte Kuruma tescil edilmiş, giriş bildirgesi vermiş veya bir şekilde kendi adına tescil isteği yerine geçecek şekilde prim ödemiş olan ve 1479 sayılı Yasa kapsamında kendi adına veya hesabına bağımsız çalışanlar, 20/04/1982 tarihinden itibaren vergi kaydına dayalı olarak, 22/03/1985 tarihinden itibaren de esnaf sicili veya meslek kuruluşu kayıtlarına dayalı olarak sigortalılıklarının tespitini isteyebilirler.
Tüm bu düzenlemelerde ortak nokta, tescilin belirtilen tarihlerden sonra yapılmasına karşın, Kanunda tanınan süreler içinde borçlanma hakkının kullanılabilecek olmasıdır. Kanunda, sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin başlaması için öngörülen tarihlerden itibaren, borçlanma hakkı belirtilen bu süreler dahilinde kullanılmalıdır. Bu süreler içinde borçlanma hakkının kullanılmaması halinde ise, sonrasında sigortalılığının tespitine olanak bulunmamaktadır. Bilindiği gibi, 1479 sayılı Kanunda 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun hizmet tespitine ilişkin 79/10. maddesine koşut bir düzenleme bulunmamaktadır.
Somut olayda, davacının davalı Kuruma hangi tarihte tescil başvurusunda bulunduğunun araştırılmadığı, süresi içinde prim ödemesinin bulunup bulunmadığının davalı Kurumdan sorulmadığı anlaşıldığından eksik araştırma ve inceleme ile yazılı biçimde davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davalı Kurumdan davacının sigortalılığına giriş bildirgesinin onaylı bir örneğini istemek, hangi tarihte sigortalı olmak için müracaat edildiğini, davacının hangi tarihte neye göre tescil edildiğini sormak, ilk kez prim ödemesinin hangi tarihte olduğunu araştırmak, davacının şahsi sicil dosyasının onaylı bir örneğini istemek ve yukarıda yapılan açıklamalar ışığı altında süresi içinde tescil müracaatının olup olmadığını, borçlanma hakkını kullanıp kullanmadığını değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de, davacının davalı Kurum tarafından 04.10.2000 tarihinden itibaren sigortalısı olarak tescil edilmesi karşısında bu tarihten sonraki sürelerde sigortalılığın tespitine karar verilmesinde hukuki yararın olmadığının göz önünde bulundurulmaması hatalıdır.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.