21. Hukuk Dairesi 2017/325 E. , 2017/8989 K.
"İçtihat Metni"...
Davacı, çalışma gücünün % 60"ını kaybettiğini tespit eden rapor tarihini izleyen aybaşından itibaren malüllük aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının çalışma gücünün % 60"ını kaybettiğini tespit eden rapor tarihini izleyen aybaşından itibaren malullük aylığına hak kazandığının tespiti ile aksine yönelik Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemenin, “davacının davasının kısmen kabulü ile ...Kimlik Nolu davacı ..."ün, sadece 07/03/2009 - 06/04/2012 tarihleri arasında beden çalışma gücünün en az % 60"ını kaybettiğinin tespitiyle, davacının sadece bu dönemdeki % 60"ı geçen malüliyeti nedeniyle bu dönem için 01/01/2012 tarihinden itibaren 06/04/2012 tarihine kadar malüllük aylığına hak kazandığının tespitine,” ilişkin önceki kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmiş ve dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile Dairemizce, “Mahkemece yapılacak iş; ..., 3. İhtisas Kurulu"nun 17.02.2014 tarihli raporunu, 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı yönetmelik ile 03.08.2013 tarih ve 28727 sayılı yönetmeliği, davacının halihazır durumunu ve 07.03.2009 – 06.04.2012 tarihleri arasını değerlendiren, çelişkiyi giderecek, denetime açık yeni bir rapor alınarak varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.” denilerek bozulmuştur.
Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacının davasının kısmen kabulü ile ... T.C Kimlik Nolu davacı ..."ün, sadece 07/03/2009 - 17/01/2014 tarihleri arasında beden çalışma gücünün en az % 60"ını kaybettiğinin tespitiyle, davacının sadece bu dönemdeki % 60"ı geçen malüliyeti nedeniyle bu dönem için taleple bağlılık ilkesi de dikkate alınarak 01/10/2010 tarihinden itibaren 17/01/2014 tarihine kadar malüllük aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmiştir.
Bozmadan sonra ... alınan 06/10/2016 tarihli rapor ile davacının 07/03/2009-17/01/2014 tarihleri arasında çalışma gücünün en az % 60"ını kaybettiği tespit edilmiştir.
.../...
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (...nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Taraflardan yalnız birinin hükmü temyiz etmesi halinde Yargıtay"ın temyiz eden tarafın yararına olarak verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme artık, temyiz eden tarafın önceki bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Buna da "aleyhe hüküm verme yasağı" denir.
Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır.
Somut olayda, mahkemenin ilk kararında davacının 01/01/2012 tarihinden itibaren 06/04/2012 tarihine kadar malullük aylığına hak kazandığının tespitine karar verildiği, kararın davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilerek bozulduğu anlaşıldığından bozma kararına uyan mahkeme tarafından ilk kararı temyiz etmeyen davacının lehine ve ilk kararı temyiz eden davalı Kurumun aleyhine olacak şekilde davacının 01/10/2010 tarihinden itibaren 17/01/2014 tarihine kadar malüllük aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, HMK 370/2. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1. bendi tamamen silinerek yerine, “1-Davacının davasının KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ ile; ... Kimlik Nolu davacı ..."ün, sadece 07/03/2009 - 17/01/2014 tarihleri arasında beden çalışma gücünün en az % 60"ını kaybettiğinin tespitiyle, davacının sadece bu dönemdeki % 60"ı geçen malüliyeti nedeniyle bu dönem için usuli kazanılmış hak durumu dikkate alınarak 01/01/2012 tarihinden itibaren 06/04/2012 tarihine kadar malüllük aylığına hak kazandığının tespitine, davalı ...nın aksi yöndeki işleminin iptali ile davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,” yazılmasına ve hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 09/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
...