13. Hukuk Dairesi 2016/8583 E. , 2017/12826 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, ... Cumhuriyet başsavcılığınca yapılan soruşturmada, dava dışı ... Demiryolu ... Ve Depoculuk A.Ş. tarafından 10 adet vagonun kullanılmış ve ikinci el malzemeden imal edilmiş olduğu halde yeni ve kullanılmamış olarak beyan edilerek mevzuata aykırı şekilde ithal edilmeye çalışıldığının tespiti üzerine Sulh ceza mahkemesinin kararı ile 13.09.2008 tarihinde vagonlara el konulduğunu, soruşturma sonucu takipsizlik kararı verilince vagonların ilgilisine iadesine karar verildiğini, bu arada vagonların 214 gün boyunca Kapıkule garda beklediğini, bu nedenle 37.540,00 TL hat işgal ücreti alacağının doğduğunu, ... A.Ş."nin ücretin kaldırılması için yaptığı müracaatın kabul edilmediğini, şirketin bir taraftan iptal davası açıp diğer taraftan ardiye ücretini ödediğini, idare mahkemesince işlemin iptaline ilişkin verilen kararın onandığını ve alınan ardiye ücretinin şirkete iade edildiğini, bunun üzerine davalıdan hat işgal ücretinin istenmesine rağmen ödenmediğini ileri sürerek 37.540,00 TL ardiye ücretinin 21.04.2009 tarihinde itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın 3533 sayılı kanun hükümlerine göre zorunlu tahkime tabi olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3533 sayılı Mecburi Tahkim Kanununun 1.maddesi gereğince, umumi mülhak ve hususi bütçelerle idare edilen daireler ve belediyeler, sermayesinin tamamı devlete veya belediyeye veya hususi idarelere ait olan daire ve müesseseler arasında çıkan ihtilaflardan, adliye mahkemelerinin vazifesi dahilinde bulunanlar, 3533 sayılı mecburi Tahkim Kanununda yazılı tahkim usulüne göre halledilir. Bir uyuşmazlığı 3533 sayılı yasa hükümlerine göre bakılabilmesi için, davanın her iki tarafının da Yasanın birinci maddesinde sayılan kamu kurumundan olması gerekir. Taraflardan birisi yasada belirtilen kamu kuruluşu değilse, davaya mecburi hakem sıfatıyla bakılamaz. Davalının 3533 sayılı yasada belirtilen kamu kurumu olduğu konusunda duraksama yoktur.
Davacı ... ise, 28.10.1984 tarihli 18559 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ana statüsü gereğince, ve 233 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 2. maddesinin 3. bendi ile kararnamenin ekindeki listeye göre, ... işletmesi Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Bakanlığı"na bağlı bir kamu iktisadi teşebbüsüdür. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4.maddesinde de, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tâbi, ancak genel muhasebe kanunu ile devlet ihale kanunu hükümlerine ve sayıştayın denetimine tabi değildir. Ana statüsünün 3. maddesinin 2. ve 3. bentlerinde, kuruluşun kanun hükmünde kararnamenin ana statü hükümleri saklı kalmak üzere, özel hukuk hükümlerine tâbi olduğu, genel muhasebe kanunu, devlet ihale kanunu hükümlerine ve sayıştayın denetimine tâbi olmadığı belirtilmiştir. 5018 sayılı kanuna ekli genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini gösteren (1) sayılı cetvelde de ... Genel Müdürlüğü gösterilmemiştir. O halde, davacı ..."nin, 3533 sayılı Yasada gösterilen daire ve kuruluşlardan olmadığı sonucuna varılmaktadır. Öyle olunca, ... işletmesi Genel Müdürlüğü mecburi hakem yargılamasına da tâbi değildir. Mahkemece, değinilen bu yön gözetilerek işin esasına girilmek suretiyle hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-3 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 19/12/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.