4. Hukuk Dairesi 2017/3490 E. , 2017/6435 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 03/03/2014 gününde verilen dilekçe ile tazminat ve tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25/02/2016 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, tazminat ve tespit istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, askerlik hizmetini yaparken ... terörle mücadeleye yönelik operasyon görevi sırasında meydana gelen trafik kazasında yaralanıp malul kaldığını, Sinop Atatürk Devlet Hastanesi Baştabipliğince tüm vücut fonksiyon kayıp oranı %35 olarak tespit edilerek Etimesgut Askeri Hastanesince barışta ve seferde askerliğe elverişli değildir raporu verildiğini, davalı ... Vakfına başvurarak defaten ödenen maluliyet yardımı ve daimi ödenen yıllık nakdi yardım talebinde bulunmasına rağmen tekrar Gülhane Askeri Tıp Akademisine sevk edilerek bu hastanede %19 vücut fonksiyon kaybı ve askerliğe elverişli olduğu konusunda rapor tanzim edilerek taleplerinin reddedildiğini belirterek; yardım koşullarının oluştuğunu, bir defaya mahsus maluliyet yardımı karşılığı olarak şimdilik 10.000,00 TL ve maluliyet derecesine bağlı olarak davalı vakıfça yıl içerisinde değişik periyotlarda ödenen yıllık nakdi yardıma dava tarihinden itibaren müstehak olunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile tazminata ve ayrıca davacının dava tarihinden itibaren malul, gazi ve engelli bakım yardımına müstehak olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Kural olarak tespit davasının dinlenebilmesi için genel dava koşullarından başka iki özel koşula daha ihtiyaç vardır. Bunların birincisi bir hukuki ilişkinin varlığıdır. Tespit hükmü, hak ve alacakların doğduğu hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığını belirlemekte olup, miktarı hakkında bir şey içermez. Bu nedenle konusu yalnızca maddi vakıa ya da vakıalar olan tespit davaları dinlenmez. Maddi vakıa ya da vakıalar ancak bir hukuki ilişki ile birlikte tespit davasına konu olabilirler. İkinci özel koşul ise davacının sözünü ettiği hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığının, hemen tespitinde hukuki bir yararı bulunmalıdır.
Somut olayda davacı ile davalı vakıf arasında bir hukuki ilişki mevcut değildir. Davacı, davalı vakfa kendisine sosyal yardım yapılması için başvurmuş davalı tarafça yardım koşullarının oluşmadığı belirtilerek talebi reddedilmiştir. Davalı vakıf bir özel hukuk tüzel kişisi olup vakfın organlarını belirli yönden işlem yapmaya zorlayacak mahiyette tespit kararı verilemez. Kaldı ki davacının malüliyet oranı ve askerliğe elverişli olduğu doktor raporu ile sabittir. Bu hususta ayrıca bir tespit kararına ihtiyaç bulunmamaktadır. Yerel mahkemece açıklanan hususlara aykırı olarak davacının dava tarihinden itibaren malul, gazi ve engelli bakım yardımına müstehak olduğunun tespitine karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) sayılı bentte açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davalının diğer temyiz itirazlarının (1) sayılı bentte açıklanan nedenlerle reddine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 26/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.