MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki kira bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar; kira bedelinin 10.11.2014-10.11.2015 dönemi için yıllık net 504.000,00 TL olarak tespitini istemiştir.
Davalı; davalının 2014-2015 dönemi için hali hazırda 313.311,95 TL kira bedeli ödemekte olduğunu, kira tespit davasının yeni kira dönemi başından itibaren hüküm ifade edebilmesi için yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önce kira tespit davası açılmış ya da kiracıya kira bedelinin arttırılacağına dair yazılı bir bildirim yapılması gerektiğini, davacı tarafın 6098 sayılı TBK"nun 345/2 maddesinde yer alan süreyi geçirmiş olması ve davalı şirketle arasında münakit kira sözleşmesinde geçerli bir artış şartı bulunmaması sebepleri ile davacı tarafın kira tespit talebine dair verilecek kararın ancak 10.10.2015 tarihinden itibaren başlayacak kira dönemi için hüküm ifade edeceğini, belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile, Dava konusu işyerinin 10/10/2015 tarihinden itibaren yıllık kira bedelinin brüt 511.381,00.TL olarak tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm ve davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 344.maddesinde ise “Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü bulunmaktadır . Türk Borçlar Kanunu"nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 2.maddesinde geçmişe etkili olma başlığı altında “Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları gerçekleştirdikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Türk Borçlar Kanununun kira artışına ilişkin 344.maddesindeki düzenleme kiracıları koruyucu nitelikte olup, kamu düzenine ilişkindir. Ancak kiracının tacir olması durumunda 6217 Sayılı Kanunun geçici 2. maddesi gereğince bu kanun hükmü 8 yıl süreyle uygulanamaz.
Aynı kanunun 345. maddesinde "Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir. Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar."
"Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.” hükmüne yer verilmiştir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, TBK.nın 345.maddesi bu tarihten sonra açılacak kira bedelinin tespiti istemlerinde uygulanır.
Taraflar arasında imzalanan 10.11.2009 başlangıç tarihli 5 yıl süreli kira sözleşmesi hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 4.1 maddesinde “TÜİK in bir önceki yılın aynı ayına göre ÜFE-TÜFE değişim oranlarının toplamının ikiye bölünmesi ile bulunacak oranda” artış yapılacağı kararlaştırılmış olup artış maddesi nedeniyle Türk Borçlar Kanunu"nun 345/son maddesi gereğince kira döneminin sonuna kadar dava açılabileceğinden 24.11.2014 tarihinde açılan davada 10.11.2014 tarihinden itibaren kira bedelinin artırılarak tespitinin istenmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Mahkemece yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporunda kira bedeli 10.11.2014 tarihi esas alınarak belirlenmiştir. Aynı kanunun 344. Maddesinin uygulanması tacirler için 8 yıl süreyle ertelenmiş olup davalı şirketin de tacir olması nedeniyle bu hüküm davalı için uygulanamaz. Bu itibarla önceki içtihatlar gereğince hak ve nesafet ilkelerine göre kira bedelinin 10.11.2014 tarihinden geçerli olmak üzere tespitine karar verilmesi gerekirken talep olmadığı halde 10.10.2015 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitine karar verilmesi doğru değilse de, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması HUMK"nun 438/7 maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm ve davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün 1. fıkrasında "10/10/2015" yazılan tarih kısmının çıkartılarak yerine "10.11.2014" yazılarak hükmün düzeltilmesine ve hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 04.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.