21. Hukuk Dairesi 2017/1275 E. , 2017/8841 K.
"İçtihat Metni"...
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili ve ... Müdürlüğüne İzafeten ...İl Müdürlüğü Temsilcisi ...
tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava; davacının, davalı işyerinde 01.06.1999 – 15.11.2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının davalı ... . nezdinde 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 yıllarının Haziran ve Temmuz aylarında yılda 2 ay süreyle işçi olarak çalıştığının tespitine, sair taleplerin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; orman işletme müdürlüğü nezdinde fidan dikme ve çapalama işlerinde çalıştığını beyan eden davacı adına davalı işyerince düzenlenen işe giriş bildirgesi ve davalı Kurum"a bildirilen çalışma bulunmadığı, dönem bordrolarının dosya arasına alınmadığı, ...tarafından fidan dikim işine ait istihkak bordrolarının sunulduğu, bu belgelerden; davacının vahidi fiyat sözlşemelerine göre çalıştırıldığı, davacının; 2003/11. ayda tohum ekim işinde, 2005/3. ayda fidan dikim işinde, 2008/3. ayda da ot alma-çapa-teras işinde çalıştırıldığı, davacının ücretinden stopaj, ... ve damga vergisi kesildiği, ancak ...ya kesinti yapıldığına dair bilgi bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
.../...
Öte yandan; davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma hizmet bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.
Somut olayda; davacının çalıştığını beyan ettiği işyerinin bir kamu kuruluşu olduğu gözardı edilerek, yetersiz araştırma ile sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; davacının vahidi fiyat sözleşmesi ile çalıştığı anlaşıldığından, talep edilen dönemde davacının çalıştığı işlerle ilgili olarak kiminle vahidi fiyat sözleşmesi yapıldığını, davacıyı doğrudan orman idaresinin mi yoksa başka bir işverenin mi çalıştırdığını araştırmak, talep edilen döneme ilişkin davalı işyerinin dönem bordrolarını dosya arasına almak ve re"sen seçilecek bordro tanıklarını dinlemek, davalı işyerinden davacıya ücret ödenip ödenmediğini sormak ve ihtilaflı döneme ait ücret bordroları ile puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacının imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacının işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini davalı işyerinden istemek, davalı işyerinden talep edilen dönemde çalışmış şef, amir, müdür, muhasebe çalışanı gibi yetkili kişilerini dinlemek, davacının ihtilaflı dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu konuda davacının beyanını almak, ücretini nasıl aldığını, kim tarafından nasıl ödendiğini sormak, açıklamasını istemek, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak, haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, kamu kurumu olan davalı işyerinde ücret alma iddiasının yazılı belgelerle ispat edilebiliceği göz önünde bulundurmak, mevsimlik çalışma söz konusu olduğunda çalışmada süreklilik olduğunda hak düşürücü sürenin de oluşmayacağı dikkate alarak varılacak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan .... Müdürlüğü"ne iadesine, 06.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.