MAHKEMESİ : Mersin 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 06/12/2012
NUMARASI : 2012/842-2012/1032

Taraflar arasındaki “itirazın iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Mersin 1. İş Mahkemesi’nce mahkemenin görevsizliğine dair verilen 16.02.2012 gün ve 2010/68 E. 2012/126 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 05.09.2012 gün ve 2012/16776 E. 2012/27482 K. sayılı ilamı ile;
(…A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, işe girerken kendisinden teminat amaçlı alınan senedin işten çıktığından iade edilmeyip dava dışı şirketle bağı bulunan davalı tarafından icra takibine konulduğunu, borçlu olmadığının tespitine ve kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, mahkemenin görevsiz olduğunu, aralarında iş ilişkisi bulunmadığını, dava dışı şirketin ortağı olmadığını, davacının kendisinden borç para aldığını ileri sürerek davanın reddini ve %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, taraflar arasında işçi işveren ilişkisi bulunmadığından görevsizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde iş davalarına bakmak üzere bir asliye hukuk mahkemesi görevlendirilir. İş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesine açılan dava "iş mahkemesi sıfatıyla" açılmamış ise, mahkeme görevsizlik kararı veremez. Bu durumda asliye hukuk mahkemesi tarafından, verilecek bir ara kararı ile davaya "iş mahkemesi sıfatıyla " bakmaya devam olunur.
Davanın, İş Kanunu kapsamı dışında kalması halinde, dava dilekçesinin görev nedeniyle reddi ve dosyanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir. Davanın esastan reddi usule aykırıdır.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
Davacı davalının dava dışı şirkette çalışan işçiler üzerinde denetim ve gözetim yetkisi bulunan şirket çalışanı olduğunu, senedin davalı tarafından takibe konulduğunu savunmuştur.
Davalının dava dışı .......Toptan Akaryakıt Yağ Oto Lastik Nak. San. Ve Tic. Ltd.Şti. ortağı olmadığı ticaret sicil kayıtlarından anlaşılmaktadır.
Davalının dava dışı şirket işçisi olup olmadığına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılan yazıda davalı TC Kimlik numarasının hatalı yazıldığı belirtilmiş, çalışanların dönem listeleri gönderilmiş ancak davalının sigorta sicil kaydı ve hizmet döküm cetveli istenilmemiştir.
Davacı Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyada dava dışı şirketle davalı arasında irtibat bulunduğunu ileri sürmüş buna ilişkin bilirkişi raporunu da ibraz etmiştir.
Mahkemece Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyası da getirilip incelenerek, davalının dava dışı şirketle irtibatının bulunduğunun anlaşılması halinde davanın iş sözleşmesinden kaynaklanması nedeniyle senedin iş ilişkisi kurulurken alındığı iddiası doğrultusunda İş Mahkemeleri tarafından çözüme kavuşturulması gerekir.
Eksik inceleme sonucu görevsizlik kararı verilmesi hatalı olup kararın bozulması gerekmiştir.
F) Sonuç:
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davalının Mersin 1.İcra Müdürlüğünün 2009/7541 sayılı takip dosyası ile müvekkili aleyhine icra takibi başlattığını, takibe konu senedin davacı işe girerken, zimmetlenen tanker ve akaryakıtın teminatı olarak alınan boş senet olduğunu ve iş akdi fesh edilirken davacıya iade edilmediğini, davalının, işveren .....Toptan Akaryakıt Madeni Yağ Oto Lastik San. Nak ve Tic. Ltd. Şti. nin ortaklarından olduğunu belirterek Mersin 1.İcra Müdürlüğünün 2009/7541 esas sayılı dosyasında yürütülen icra takibi dolayısı ile davalıya borçlu olmadığının tesbiti ile takibin iptali ve davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalının davacının işçisi olduğunu belirttiği şirketin ortağı olmadığını, bu nedenle aralarında işçi işveren ilişkisi olmadığını, senedin, davacıya verilen borç paranın karşılığı olduğunu, ayrıca takibin dayanağı senedin kambiyo senedi vasfında olması nedeniyle davacının iddialarını yazılı belge ile kanıtlaması gerektiğini, davanın görevsiz mahkemede açıldığını, dava dosyasının görevli ve yetkili Mersin İcra Hukuk Mahkemesine gönderilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Yerel Mahkemece, davalının önceki işvereni olan ...... Toptan Akaryakıt ... Ltd. Şti.nin ortağı, yetkilisi veya vekâletname ile yetkilendirilmiş temsilcisi olmadığı gibi, işveren vekili konumunda da olmadığı, davacı ile davalı arasında işçi işveren ilişkisi olmadığı anlaşıldığından 5521 sayılı Kanun’un 1. maddesi gereğince mahkemenin görevsizliğine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Özel Daire’ce, yukarıda başlık bölümünde açıklanan gerekçelerle bozulmuştur.
Mahkemece, “27.12.2010 tarihli müzekkere ile SGK il müdürlüğünden ilgili kayıtların istendiği 03.1.2011 tarihli cevabi yazıda ilgiliye ait kayıtların gönderildiği, davalının dava dışı ..... Toptan Akaryakıt Ltd Şti "de 15.04.2010 tarihinde 1 günlük çalışmasının göründüğü, ayrıca celbedilerek incelenmesi istenen mahkememizin 2010/68 Esas sayılı dosyasının görülmekte olan bu dava dosyası olduğu, tüm dosya kapsamından davalının, davacının önceki işvereni olan ..... Toptan Akaryakıt Ltd. Şti.nin ortağı, yetkilisi veya vekaletname ile yetkilendirilmiş temsilcisi olmadığı gibi işveren vekili konumunda da olmadığı,” gerekçesiyle önceki kararda direnilmiştir.
Hükmü temyize davacı vekili getirmiştir.
Özel Daire, 6352 sayılı Kanun ile 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"na eklenen Geçici 2.madde uyarınca yapılan inceleme sonucunda verilen 06.05.2013 gün ve 2013/5874 E., 2013/13582 K sayılı kararı ile; “davalının dava dışı ...... Toptan Akaryakıt Yağ Oto Lastik Nak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ortağı olmadığı ticaret sicil kayıtlarından anlaşıldığı, davalının dava dışı şirket işçisi olup olmadığına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılan yazıda davalı TC Kimlik numarasının hatalı yazıldığının belirtildiği, çalışanların dönem listelerinin gönderildiği, ancak davalının sigorta sicil kaydı ve hizmet döküm cetvelinin istenilmediği, davacının Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyada dava dışı şirketle davalı arasında irtibat bulunduğunu ileri sürdüğü ve buna ilişkin bilirkişi raporunu da ibraz ettiği, mahkemece Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyası da getirilip incelenerek, davalının dava dışı şirketle irtibatının bulunduğunun anlaşılması halinde davanın iş sözleşmesinden kaynaklanması nedeniyle senedin iş ilişkisi kurulurken alındığı iddiası doğrultusunda İş Mahkemeleri tarafından çözüme kavuşturulması gerektiği, eksik inceleme sonucu görevsizlik kararı verilmesinin hatalı olduğu” gerekçesi ile verdiği bozma kararı dosya esası hakkında hatalı ise de davalının davacının işvereni olan dava dışı şirkette çalışması nedeni ile direnmenin yerinde olmadığı gerekçesiyle direnme kararının incelenmesi için Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na gönderilmesine karar verilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşmeler sırasında, Özel Daire"nin 6352 sayılı Kanun ile 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"na eklenen Geçici 2.madde uyarınca yapılan inceleme sonucunda verilen 06.05.2013 tarihli kararının gerekçesinin incelemeye esas alınıp alınamayacağı hususu ön sorun olarak tartışılmış, Özel Daire tarafından 06.05.2013 tarihli gönderme kararında yapılan ve bozma ilamında yer almayan işin esasına yönelik değerlendirmenin, Hukuk Genel Kurulunca yapılacak direnme kararının temyiz incelemesinde esas alınmasının mümkün değildir. Nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 17.07.2013 tarih ve 2013/22-677 E. 2013/1063K, sayılı kararında da aynı ilke vurgulanmıştır. Ne varki, görev konusunun dava şartı olması nedeniyle, yargılamanın her safhasında ve resen nazara alınması gerekeceğinden Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun görev meselesini re"sen nazara alıp incelemek zorunda olduğuna karar verilmiş, işin esasının görüşülmesine geçilmiştir.
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin, İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve iş mahkemesinin görevli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 1. maddesi uyarınca; İş Kanunu’na göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
Somut olayda, SSK hizmet cetveline göre davalı A.. B..’ın, dava dışı ..... Toptan Akaryakıt Ltd Şti "de çalışması bulunmaktadır. Bu nedene davacının yaptığı işin niteliği; dava dışı .... Toptan Akaryakıt Ltd Şti’nin davacı ile davalının işvereni olması nedeniyle, takibe konu senedin, işçi ile işveren arasında iş akdinden kaynaklandığının kabulü ile uyuşmazlığın iş mahkemesinde değerlendirilmesi gerekmekte olup, mahkemece işin esası incelenerek, sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken, görevsizlik kararı verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Bu nedenle, davalı A.. B..’ın sigorta sicil kaydı ve hizmet döküm cetvelinin dosya içersinde bulunması ve Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyasının asıl dava dosyası olmasına karşılık, hizmet cetveli ve 2010/68 E sayılı dosyanın getirtilip incelenmediği gerekçesinin bozma ilamından çıkarılarak, yukarda açıklanan değişik gerekçelerle Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, Özel Daire bozma kararında yer alan “davalının sigorta sicil kaydı ve hizmet döküm cetveli istenilmemiştir, Mahkemece Mersin 1. İş Mahkemesi 2010/68 E. sayılı dosyası da getirilip incelenerek,” ibarelerinin bozma ilamından çıkartılarak, kararının yukarıda gösterilen değişik nedenlerden dolayı 6217 sayılı Kanun’un 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 8/son maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 19.03.2014 gününde oyçokluğuyla karar verildi.