Hukuk Genel Kurulu 2013/737 E. , 2014/324 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İstanbul 6. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 07/11/2012
NUMARASI : 2012/594-2012/1103
Taraflar arasındaki “imzaya itiraz” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 6. İcra Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 01.07.2011gün ve 2011/474 E. 950 K. sayılı kararın incelenmesi davacı (borçlu) vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 17.05.2012 gün ve 2011/31705 E., 2012/17510 K. karar sayılı ilamı ile;
(...Alacaklı başlatmış olduğu icra takibinde borçluya yeniden ödeme emri gönderilmesi talebinde bulunmuş, talep icra müdürlüğünce kabul edilerek borçluya ikinci kez ödeme emri tebliğ edilmiştir. Dairemizin yerleşik içtihatlarına göre ikinci defa ödeme emri tebliği borçluya yeni bir itiraz hakkı verir.
Somut olayda, borçluya ikinci ödeme emrinin tebliğ edildiği 02.05.2011 tarihine göre de, borçlunun İİK.nun 168/4.maddesinde belirtilen yasal (5) günlük süre içinde (05.05.2011 tarihinde) icra mahkemesine başvurduğunun kabulü gerekir.
O halde mahkemece işin esasının incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde istemin süreden reddi isabetsizdir.) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, imzaya itiraza ilişkindir.
Yerel mahkemece, davanın reddine dair verilen karar davacı (borçlu) vekilinin temyizi üzerine, Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde yazılı gerekçeyle bozulmuş; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Direnme kararını, davacı (borçlu) vekili temyize getirmiştir.
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşme sırasında, işin esasının incelenmesinden önce, dosya kapsamına göre davacı borçlunun adli yardım talebinin yerinde olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre temyiz talebinin incelenmesinin gerekip gerekmediği hususu, ön sorun olarak değerlendirilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (6100 sayılı HMK)’nun “Adli yardımdan yararlanacak kişiler” başlıklı 334/1. maddesi “Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.” şeklinde hüküm içermektedir.
Diğer taraftan; 6100 sayılı HMK"nun 336/3. maddesine göre; kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılabileceği düzenlendiğinden, davacının Yargıtay’da temyiz incelemesi sırasında adli yardım talebinde bulunabileceği ve Hukuk Genel Kurulu’nun da bu talebi incelemeye yetkili olduğu anlaşıldıktan sonra, davacının adli yardım şartlarını taşıyıp taşımadığı konusuna gelince, davacının adli yardım talebine eklediği belgelere göre, SGK kaydının bulunmadığı, tarımsal faaliyetinin bulunmadığı, adına kayıtlı araç bulunmadığı, herhangi bir menkul veya gayrimenkul malvarlığının bulunmadığı, başkasına ait evde kaldığı ve köy halkının yardımı ile geçindiği anlaşılmaktadır. Bu durumda davacının kendisinin ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, kararın temyiz incelemesinin yapılabilmesi için gereken temyiz harcını kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından adli yardım talebinin kabulüne karar verilerek işin esasın incelenmesinin geçilmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davacı/borçluya ödeme emrinin 2. kez tebliğ edilip edilmediği, tebliğ edildiğinin kabul edilmesi halinde yapılan 2. tebliğin davacı (borçlu) lehine hak doğurup doğurmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda, davalı alacaklı vekilinin takip talebi üzerine icra müdürlüğü tarafından düzenlenen ödeme emrinin borçlunun takip talebinde bildirilen adresine gönderilmesi üzerine tebligat zarfında adı geçen Z.. Ö..’ün “... Mahallesi, ....Sok. Işık Sitesi, No: 4/2 Kartal” adresinde ikamet ettiği şeklinde tebligat zarfının üzerine şerh düşülmesi üzerine tebligatın bu adrese yönlendirildiği ve bu adreste icra dosyası borçlusu olmayan isim benzerliği bulunan Z.. Ö..’e (TC. No: 11102391996, Mustafa ve Hatice oğlu, Bünyan 02.05.1966 doğumlu, Kayseri İli, Bünyan İlçesi, Emirören Köyü nüfusuna kayıtlı olup, iş bu şahsın mernis adresinin Berrak Sokak, Hürriyet Mah. No: 78-1, iç kapı no: 4, Kartal/İstanbul şeklindedir.) tebliğ edildiği ve Z.. Ö..’ün aynı gün tebligatın kendisine sehven yapıldığını belirten dilekçesi ile tebligatı icra müdürlüğüne iade ettiği anlaşılmaktadır.
Daha sonra alacaklı vekili 18.04.2011 tarihinde davacı borçlunun mernis adresi çıkartılarak ödeme emrinin tebliğ edilmesini talep etmesi üzerine, icra dosyasının borçlusu Z.. Ö..’e (T.C. No: 72787082994, Ratip ve Şekernaz oğlu, 01.05.1974 doğumlu olup, borçlunun mernis kaydına göre, yerleşim yeri adresinin .... Bucağı .... Köyü, Gülçeşme Mevkii, no: 9, Göle/Ardahan) ödeme emrinin... Bucağı .... Köyü, Göle/Ardahan adresinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durum karşısında davacı borçluya ödeme emrinin iki kez tebliğ edilmediği, ilk ödeme emrinin isim benzerliğinden dolayı icra dosyası borçlusu olmayan üçüncü bir kişiye tebliğ edildiği, bu şahsın da tebligatı iade ettiği anlaşıldığından, davacı borçluya ödeme emrinin 02.05.2011 tarihi olarak kabul edilerek işin esasının incelenmesi gerekirken, davanın reddine dair kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.Direnme kararı bu değişik gerekçe ile bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda açıklanan değişik gerekçe ile 6217 sayılı Kanunun 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcın yatırana geri verilmesine, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"na 5311 sayılı Kanunun 29. maddesi ile eklenen "Geçici Madde 7" atfıyla uygulanmakta olan aynı Kanun"un 366/III. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.03.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.