MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı-karşı davalı vekili tarafından, davalı-karşı davacı aleyhine 16.09.2013 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi yıkım, karşı davada ise temliken tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine, karşı davanın kabulüne dair verilen 07.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, elatmanın önlenmesi ve yıkım; karşı dava ise, Türk Medeni Kanununun 724. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkiline ait 8558 ada 17 parsel sayılı taşınmaza davacının kötüniyetli olarak inşaat yaptığını ileri sürerek, davalı tarafından inşaat yapmak suretiyle gerçekleştirilen müdahalesinin meni ve davalıya ait binanın yıkılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı- karşı davacı vekili, 09.12.2013 tarihli dilekçesi ile, tarafların arsalarının yanyana olduğunu, davalıya ait taşınmazın, satım aşamasında önceki malikler tarafından, müvekkiline, satıma konu taşınmaz olarak gösterildiğini, müvekkilinin inşaat yapmadan önce İmar Müdürlüğüne başvurarak aplikasyon krokisini aldığı ve yine yapı denetim firması ile anlaştığını, yapı denetim firmasınca yapının denetiminin yapıldığını, müvekkilinin, ... Belediyesi İmar Müdürlüğünün arsanın yerini tespit edip mahallinde teslim ettikten sonra davacıya ait taşınmaza iyiniyetli olarak binayı yaptığını, evin inşaatı tamamlandıktan sonra kendisine ait olmayan taşınmaza binayı yaptığını anladığını ileri sürerek elatmanın önlenmesi ve yıkım talebinin reddi ile TMK"nin 724. maddesi doğrultusunda temliken tescil talebine yönelik karşı davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, asıl davanın reddine, temliken tescil talepli karşı davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1)Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davalı- karşı davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir.
2) Davacı- karşı davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, TMK’nin 684 ve 718. maddeleri hükümleri gereğince yapı, üzerinde bulunduğu taşınmazın mütemmim cüzü (tamamlayıcı parçası) haline gelir ve o taşınmazın mülkiyetine tabi olur. Ancak, yasa koyucu somut olaydaki taşınmazların durumunu genel hükümlere bırakmamış, bu konumdaki taşınmazların maliki ile yapıyı yapan kişi arasındaki ilişkiyi TMK’nin 722, 723. ve 724. maddelerinde özel olarak düzenlemiştir. Uyuşmazlığın bu kapsamda değerlendirilmesi gerekecektir.
Bir kimsenin kendi malzemesi ile başkasının tapulu taşınmazına sürekli, esaslı ve mütemmim cüzü (tamamlayıcı parçası) niteliğinde yapı yapması halinde malzeme sahibinin iyiniyetli olması yanında diğer bazı koşullar da mevcutsa malzeme sahibi yapının bulunduğu alan ile yapının kullanılması için zorunlu arazi parçasının tescilini mülkiyet hakkı sahibinden isteyebilir.
TMK’nin 724. maddesinde yapı sahibine tanınan bu hak, kişisel hak niteliğinde olup, bina sahibi ve onun külli halefleri tarafından, inşaat yapılırken taşınmazın maliki kim ise ona ya da onun külli haleflerine karşı ileri sürülebilir. Hemen belirtmek gerekir ki, taşınmaza sonradan malik olan kişiye karşı da bu kişisel hak ancak yapı sahibini bu haktan mahrum bırakmak amacıyla arsa sahibi ile el ve işbirliği içinde olduğu iddiasıyla ileri sürülebilir.
Malzeme sahibinin TMK’nin 724. maddesine dayanarak tescil talebinde bulunabilmesi bazı koşulların varlığına bağlıdır;
a) Birinci koşul, malzeme sahibinin iyiniyetli olmasıdır.
TMK’nin 724. maddesi hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, taşınmaz mülkiyetinin yapı sahibine verilebilmesi için öncelikli koşul iyiniyettir. Öngörülen iyiniyetin TMK’nın 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyiniyet olduğunda da kuşku yoktur. Bu kural, malzeme sahibinin, elattığı taşınmazın başkasının mülkü olduğunu bilmemesini veya beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşılık bilebilecek durumda olmamasını ya da yapıyı yapmakta haklı bir sebebinin bulunmasını ifade eder.
Malzeme sahibinin tescil istemi ile açtığı davada iyiniyetin varlığı iddia ve savunmaya bakılmaksızın mahkemece re’sen araştırılmalıdır. Ne var ki, 14.02.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi olay ve karinelerden, durumun özelliklerine göre kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermemiş olduğu açık bulunan malzeme sahibinin temliken tescil talebinde bulunması mümkün değildir. Çünkü bu gibi durumlarda kötüniyet karşı tarafın ispatı gerekmeden belirlenmiş olur. Ayrıca iyiniyet inşaatın başladığı andan tamamlandığı ana kadar devam etmelidir. (Sübjektif koşul)
İyiniyet koşulunun gerçekleşmediği durumlarda diğer koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılmasına gerek bulunmamaktadır.
b) İkinci koşul, yapı kıymetinin taşınmazın değerinden açıkça fazla olmasıdır.
Bu koşul dava tarihine ve objektif esaslara göre saptanmalı, fazlalık ilk bakışta da kolayca anlaşılmalıdır. İnşaatın kapsadığı alanın ifrazı kabil ise arsa değeri yalnız bu kısma göre, aksi halde tamamının değerine göre bulunmalıdır. İnşaatın kaldırılmasının arazi ve malzemeye vereceği zarar, kaldırılmasıyla malzeme sahibinin elde edeceği yarardan daha fazla ise inşaatın kaldırılması fahiş bir zarara yol açacaktır. (Objektif koşul)
c) Üçüncü koşul ise yapıyı yapanın (malzeme sahibinin), taşınmaz malikine uygun bir bedel ödemesidir.
Uygun bedel genellikle yapı için gerekli olan arsa miktarının dava tarihindeki gerçek değeri olarak kabul edilmekte ise de büyük bir taşınmazın bir kısmının devri gerektiğinde geri kalan kısmın bedelinde noksanlıklar meydana gelecekse, bunlar taşınmaza bağlı öteki zararlar da göz önünde bulundurularak hak ve yarar dengesi kurulması suretiyle hesaplattırılmalı, iptale konu zemin bedeli arsa sahibine ödenmek üzere depo ettirilmeli, önceden ödenmiş bedel var ise bu miktar ödenecek bedelden mahsup edilmelidir.
d) Yukarıda değinilen üç koşulun yanısıra, yapının bulunduğu arazi parçası davalıya ait taşınmazın bir kısmını kapsıyor ise tescile konu olacak yer, inşaat alanı ile zorunlu kullanım alanını kapsayacağından mahkemece iptal ve tescile karar verebilmek için bu kısmın ana taşınmazdan ifrazının da mümkün olması gereklidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; davalı- karşı davacının inşaata başlamadan önce, ... Belediyesi tarafından 14.08.2012 tarih ve 44 numaralı aplikasyon krokisinin düzenlendiği, yapı denetim şirketi ile yapılan sözleşmede ise, "yapının yapılacağı arsaya ait kadastro müdürlüğünce hazırlanan aplikasyon krokisi ve zeminde gösterilen köşe ve kırık noktalarının aplikasyon krokisine uygun olarak gösterilip gösterilmediğinin denetlendiği kontrol edilmiştir" ifadesinin bulunduğu anlaşılmış ise de, belediyelerin aplikasyon krokisi düzenlemek hususunda yetki ve sorumluluğu olmadığı, aplikasyon krokisinin kadastro müdürlüğü tarafından düzenlenmediği ve yapı denetim şirketi ile yapılan sözleşmede belirtilen yukarıda yazılı ifadenin de sonuca etkili olmayacağı anlaşıldığından, davalı- karşı davacının iyiniyetli olarak kabulü mümkün değildir. Hal böyle olunca, mahkemece, yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) bentte yazılı nedenlerle davalı- karşı davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) bentte yazılı nedenlerle davacı- karşı davalı vekilin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde davacı- karşı davalı tarafa iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.10.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.