MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “mahkemece yapılan araştırmanın eksik olduğu belirtilerek, dava konusu taşınmazların komşusu olan taşınmazlara ait tutanak ve varsa dayanakların getirtilmesi, hava fotoğraflarının dosya arasına alınması ve böylece dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yeniden keşif yapılması, taşınmazların öncesinin, üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin ve süresinin ne olduğunun araştırılması, taşınmazların niteliğinin belirlenmesi için 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan rapor aldırılması, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılarak rapor aldırılması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu 252 ada 36 ve 37 parsel sayılı taşınmazların davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazlarda davacı yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozmaya uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, dava konusu taşınmazlara komşu olan taşınmazlara ait kadastro tespit tutanakları varsa dayanaklarıyla birlikte getirtilmemiş, taşınmazların niteliğinin belirlenmesi amacıyla 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, taşınmazların kadastro tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde uzman jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi eliyle inceleme yaptırılması gerekirken, hava fotoğrafı incelemesi bu hususta uzman olmayan orman bilirkişisine yaptırılmıştır. O halde sağlıklı sonuca varılabilmesi için; öncelikle dava konusu taşınmazlara komşu olan taşınmazlara ait kadastro tespit tutanakları varsa dayanaklarıyla birlikte getirtilmeli, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları da getirtilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yeniden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, orman mühendisi bilirkişi ve teknik bilirkişinin katılımıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazların imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduğu bilirkişi ve tanık beyanları ile denetlenmeli; komşu taşınmazlarla mukayeseli mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli; bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaret ettirilmeli; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazların eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmazların imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazlar üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazların kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlar üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; orman mühendisi bilirkişiden taşınmazların orman sayılan yerlerden olup olmadığını bildiren ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmazlar ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde taşınmaz ve çevresinin yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde dava konusu taşınmazlar kabaca işaretlettirilmeli ve mahkemece onaylanmasını müteakip dosya arasına konulmalı; böylece davacı lehine zeytincilik koşullarının oluşup oluşmadığı araştırılarak, oluşmadığının anlaşılması halinde davanın reddine karar verilmesi gerekeceği hususu göz önünde bulundurularak sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 19.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.