10. Hukuk Dairesi 2017/2216 E. , 2019/5840 K.
"İçtihat Metni"
Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle; “Davanın ve birleşen davanın kabulü ile; SGK Başkanlığı denetim raporu doğrultusunda resen düzenlenen hizmet belgelerine göre birleşen davalı ..."un 0101199413347 sicil numarasına davalı apartman tarafından 19.09.1998- 31.07.2012 tarihleri için yatırılan 1211 gün hizmetin iptali ile davacı ... adına yeni bir sicil numarasına kaydedilmesi gerektiğinin tespiti ile davacı ..."nin kısmi süreli bu çalışmasına göre asgari ücret üzerinden 18.152,51 TL prime esas kazanç elde ettiğinin tespitine,” dair verilen karara karşı, feri müdahil Kurum ve davalı ... Apartman Yönetimi vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı/feri müdahil Kurum vekili ile davalı ... Apartman Yönetimi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacının 19/09/1998-31/07/2012 tarihleri arasında, davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığını, davalı apartman Yönetim Kurulunun 19/09/1998 tarihli kararında eski kapıcının işine son verilerek eşi ..."un kapıcı olarak işe alınmasına karar verildiğini, ancak kapıcılık görevini kendisinin yaptığını bu nedenle 19/09/1998-31/07/2012 tarihleri arasındaki kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini, birleşen davada ile de,... Apartmanında 19/09/1998 tarihinden 31/07/2012 tarihine kadar kesintisiz kapıcılık görevi yürüttüğünü ancak bu çalışmalarının Kurum müfettişi tarafından maddi gerçeğe aykırı olarak düzenlenen rapor nedeniyle davalı ... adına kaydedildiğini, sgk işleminin hatalı olduğunu ve davalı ... adına kaydedilen sürelerin iptali ile kendi adına tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı apartman yönetimi vekili; davacı ile aralarında herhangi bir kapıcılık sözleşmesinin bulunmadığını, davacının eşinin kapıcı olarak işe alındığını, davacı ...’nin arada sırada eşine yardım etmek dışında iş yapmadığını, iş görme borcunun Osman tarafından Cemile’ye devredilmesinin hukuken mümkün olmadığını, kabul etmediklerini bu nedenle de davanın reddini talep ettiklerini,
Davalı Kurum vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, çalışmanın yazılı belge ile ıspat edilmesi gerektiği, davacının çalışmasının bulunmadığından davanın reddini talep etmiştir.
Birleşen davada husumet yöneltilen davalı ..., davalı işverene ait olan apartman işyerinde çalışanın davacı olduğunu, bu işyerinde kendisinin hiç çalışmadığını beyan etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın ve birleşen davanın kabulü ile ; SGK denetim raporu doğrultusunda resen düzenlenen hizmet belgelerine göre birleşen davalı ..."un 0101199413347 sicil numarasına davalı apartman tarafından 19.09.1998- 31.07.2012 tarihleri için yatırılan 1211 gün hizmetin iptali ile , davacı ... adına yeni bir sicil numarasına kaydedilmesi gerektiğinin tespiti ile , davacı ..."nin kısmi süreli bu çalışmasına göre asgari ücret üzerinden 18.152,51 TL prime esas kazanç elde ettiğinin tespitine, ” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı ... Apartman Yönetimi vekili, mahkeme kararı ile maddi vakıaların uyuşmadığını, ... ilinin iklimsel özelliği gereği ciddi bir kapıcılık hizmetine ihtiyaç duyulmadığını, SGK tarafından yapılan işlem sonrasında ...’a ait sigortalılık süresi ile primlerin davacıya aktarılmasının, gerek ...’un tam zamanlı çalışmasının olmaması ve gerekse hiç çalışması olmayan kişinin tam zamanlı sigortalı olmasının kabul edilmesi nedeni ile apartman yönetimi açısından iki kez adaletsiz sonuç doğurduğunu ve davacı lehine iki kez vekalet ücreti takdir edilmiş olduğunu istinaf başvuru sebepleri olarak ileri sürmüştür.
Davalı ... Başkanlığı vekili, davacının çalışma iddiasının ve olgusunun hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak açıklıktaki yazılı belgeler ile ispatlaması gerektiğini ve tanıkların beyanlarına göre davanın kabulünün mümkün olmadığını istinaf başvuru sebebi olarak ileri sürmüştür.
B- BAM KARARI
Davalı/feri müdahil ... Başkanlığı ile davalı ... Yönetiminin, ... 1. İş Mahkemesine ait 11.10.2016 Tarih ve 2014/439 Esas – 2016/484 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurularının HMK"nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... Apartman Yönetimi vekili, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, SGK tarafından yapılan işlem sonrasında ...’a ait sigortalılık nedeniyle kendilerine çok büyük miktarda ceza taahkuk ettirildiğini, ..."un çalışmasının apartmanda çalışma sürelerinin SGK"ca kayıt altına alındığını, bu sefer eşi tarafından bu sürelerin kendisini kapıcıymış gibi gösterilmek suretiyle adına tescilini talep ettiğini, asıl işi yapan kişinin belli olduğunu ve davanın reddinin gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
Davalı ... Başkanlığı vekili, davacının çalışma iddiasının yazılı belgeler ile ispatlaması gerektiğini ve tanıkların beyanlarına göre davanın kabulünün mümkün olmadığını bu nedenle de kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı, 19/09/1998 tarihli apartman yönetiminin olağanüstü toplantısında eşi ...’un kapıcı olarak işe alındığı şeklinde karar alındığını, ancak kapıcılık görevini kendisinin yaptığını bu nedenle 19/09/1998-31/07/2012 tarihleri arasındaki kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında incelemeye konu dava değerlendirildiğinde, davalı ... Apartmanı karar defterine göre kapıcı olarak davalı ..."un görevlendirilmesi, hizmetin davalı ..."dan alındığına dair tanık beyanı ve bildirim süresinin kısmi süreli olup sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışması olan davalı ..."un aynı zamanda bildirime konu sürelerde davalı ... Paratmanı işyerinde çalışmasının işin niteliğine göre mümkün olmasına göre davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, temyiz eden feri müdahil Kurum ve davalılardan ... Apartman Yönetimi vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Apartman Yönetimi"ne iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi"ne, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 04/07/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.