Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/14461 Esas 2018/6416 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 05.11.2015 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 18.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R

Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, İnebolu, 186 ada 5 parsel sayılı taşınmazda davalılardan ..."a diğer davalıların yaptığı pay satışı ile ilgili önalım hakkına dayanarak, tapu iptali ve müvekkilleri adına eşit olarak tescilini istemiştir.
Davalı ..., dava konusu taşınmazda dava konusu pay satışlarından önce de mirasçı sıfatıyla paydaş olduğunu belirterek, kendisi aleyhine önalım hakkı kullanılamayacağını belirterek davanın reddini savunmuş, diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davacıların ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..."a yönelik davasının Türk Medeni Kanunun 733/4.maddesinde yer alan satıştan itibaren iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından hak düşürücü süre nedeniyle reddine, ..., ... ve ..."e yönelik davasının ise Türk Medeni Kanunun 732.maddesinde yer alan 3.kişi sıfatını taşımadıklarından davanın pasif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Dava önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; taraflar dava konusu 186 ada 5 parsel sayılı taşınmazda elbirliği halinde paydaştırlar. Davalılardan ... dava konusu pay satışlarından önce de taşınmazda paydaş olduğundan aleyhine önalım hakkı kullanılamaz. ... dışındaki davalılar ise pay satışı yapan paydaş durumunda olduklarından bu davalılar ile ilgili davanın "pasif dava ehliyetleri bulunmadığı" gerekçesi ile reddi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru değil ise de hüküm sonucu esas bakımından usul ve kanuna uygun olduğundan HUMK 438/son maddesi gereğince hükmün gerekçesinin değiştirilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün gerekçesinin yukarıdaki şekilde değiştirilerek DÜZELTİLMİŞ bu gerekçe ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.10.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.