10. Hukuk Dairesi 2016/18807 E. , 2019/5775 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği üzere davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ve davalılar Kurum ile ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; davacı 1997/Eylül ayından 15.05.2007 tarihleri arasında... İlköğretim Okulunda hizmetli olarak çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içerisinde bulunan bilgi ve belgelerden; ... tarafından davacı adına düzenlenmiş 01.12.2000,15.12.2001,01.11.2002 tarihli imzalı işe giriş bildirgelerinin olduğu,01.12.2000-30.06.2001, 15.12.2001-30.06.2002 tarihleri arasına ilişkin imzalı belirli süreli hizmet akidlerinin bulunduğu, 07.03.2007 tarihli 2007 yılı şubat ayına ilişkin maaş ödemesiyle ilgili gider pusulasının yer aldığı görülmektedir. Hizmet cetvelinin incelenmesinden ise davalı okul tarafından 2000/3 döneminde 30 gün, 2001/1 döneminde 90 gün, 2001/3 döneminde 16 gün, 2002/1 döneminde 120 gün,2002/3 döneminde 60 gün, 2003/1 döneminde 31 gün bildirim yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. Maddesidir. 506 sayılı yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece tanık beyanlarına dayanılarak ve eğitim, öğretim dönemleri göz önünde tutularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, mahkeme hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Davacının 2000-2003 yılları arasında kısmi bildirimleri olmakla birlikte talep edilen diğer dönemlerde hiç bildirimi bulunmamaktadır. Dava konusu tarihlerde okulda görev yapan okul müdürleri ve diğer hizmetliler re"sen tespit edilerek tanık olarak dinlenilmeli, çalışma ile ilgili beyanları alınmalıdır. Davacının eşinin de okulda hizmetli olarak çalıştığı ve okula ait müştemilatta kaldıkları göz önünde bulundurularak davacının çalışmasının eşine yardım etme şeklinde mi olduğu yoksa müstakil bir çalışma mı olduğu tespit edilmeli, özellikle 2004-2007 yılları arasındaki çalışmanın varlığı irdelenmeli, bu şekilde davacının davalı iş yerindeki çalışmasının süresi tereddütsüz bir şekilde tespit edilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalılardan Kurum ile ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 03.07.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
