10. Hukuk Dairesi 2017/1361 E. , 2019/5648 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
Dava, davacı hakkında düzenlenen idari para cezasının iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili işverenlik ile dava dışı ... Endüstri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. arasında taşeronluk sözleşmesi bulunduğunu ilgili sigortalının taşeron firma işçisi olduğunu, cezaların şahsiliği prensibi gereği müvekkili şirketin Kurumca salınan idari para cezasından sorumlu tutulamayacağını iddia ederek, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 27.07.2015 tarih, 10.961.097 sayılı idari para cezasının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı şirketin ... II Müdürlüğünde 10114.27 sicil sayılı dosyada işlem görmekte olduğunu, işyeri sicil dosyasında davacı şirketin taşeronu olarak ise ... şirketinin görüldüğünü, ... 2. İş Mahkemesince verilen 2013/391 E. - 2014/549 K. sayılı karar ile..."ın 268 gün hizmetinin tespit edildiğini, sigortalının hizmetlerinin işlenmesi ve yargı kararının yerine getirilmesinin ana firma olan davacı şirket dosyası üzerinden gerçekleştirildiğini, sonucunda tahakkuk eden ..."nin davacı şirkete tebliğ edildiğini, tespit davasına konu yargı kararı incelendiğinde asıl işveren olarak davacı şirket aleyhine hüküm kurulduğunun görüleceğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü"nün davacı işverenliğe gönderilen 19.08.2015 günlü yazısında, uygulanan ..."nin taşeron firma ... Endüstri Şti."ine ait olduğu ve sehven ana firma üzerinden işlem yapılması nedeniyle gönderilmiş olduğu, davacı şirket adına uygulanan..."nin iptal edilerek silindiği, ..."nin yeniden düzenlenerek taşeron firmaya gönderildiği, ancak taşeronların ödenmeyen borçlarından da ana firmanın sorumluluğunun devam ettiğinin bildirildiği, böylece davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermiş, vekalet ücreti dahil yargılama giderlerinden davalı Kurumu sorumlu tutmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve her ne kadar davacı tarafca, 27.7.2015 tarihli Kurumca gönderilen ... içerir borç tahakkukunun tebliği üzerine, 5510 sayılı Kanunun 102. Maddesindeki prosedüre uyulmaksızın doğrudan dava açılmışsa da, cezaların şahsiliği ilkesi dikkate alınmadan gerçekleştirilen Kurumun işleminin hatalı olduğu, nitekim aşamada kendisinin de bu durumu kabul edip davacı aleyhine düznlediği, ..."yi iptal ettiği anlaşılmakla, 6100 sayılı HMK"nın 331. maddesi gereğince, konusuz kalan ve esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilen davada, davanın açıldığı tarihte davacı tarafın haklı olduğu gözetildiğinde, ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve yargılama giderlerinden davalı Kurumun sorumlu olduğuna dair kararın vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum temyiz dilekçesinde, kesinleşen hizmet tespiti davası sebebiyle ..."nin gönderildiğini, bu sebeple davanın reddi gerektiğini, ayrıca davacı tarafın yasal prosedüre uymadığını, öncelikle 15 gün içinde Kuruma müracaaat etmesi, bunun reddi halinde mahkemeye başvurması gerektiğini ileri sürmektedir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Dava, davacı şirketin alt işvereni olan şirket çalışanı hakkında, mahkeme kararı ile çalıştığının tespitine karar verilmesi üzerine, tespitine karar verilen dönemlere ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmemesi gerekçesine dayalı olarak asıl işveren olarak davacı hakkında verilen idari para cezasının iptali istemine ilişkindir.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 102. maddesinde de, "...İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir." hükmüne yer verilmiştir.Bu yasal çerçeve gereğince, idari para cezasının iptali için idare mahkemesine başvurulması gerekmekte olup, bu konuda iş mahkemesinin görevli olmadığı gözetilerek, idari para cezası ve ferilerinin iptali istemine ilişkin olarak eldeki davada, yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle HMK’nun 114’üncü maddesi gereğince davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması; usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenleridir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 01/07/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.