6. Ceza Dairesi 2017/3111 E. , 2017/4650 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Yağma, holiganlık
HÜKÜM : İade talebinin kabul edilebilir olduğuna dair
Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya görüşüldü:
01.03.2016 tarihinde İstanbul Atatürk Havalimanı Hudut Kapısı üzerinden 24.01.1986 doğumlu Kırgızistan vatandaşı.... adına tanzim olunan AC 2651350 seri numaralı pasaportu kullanarak ülkemize giriş yaptığı belirtilen ve "Holiganizm ve Gasp" suçlarından Azerbaycan Adli Makamlarınca A-2683/4-2016 kontrol numaralı Kırmızı Bültenle aidesi amacıyla uluslararası seviyede aranmakta iken ülkemizde almış olduğu ikamet tezkeresinin süresini uzatmak amacıyla Göç İdaresine gittiği sırada yakalanarak Antalya 2.Sulh Ceza Mahkemesinin 07.03.2017 gün, 2017/1362 sayılı ve 10.03.2017 gün, 2017/1688 sayılı kararları ile geçici tutuklanmasına karar verilen, geri verilmesi talep edilen Azerbaycan uyruklu, 24.01.1998 doğumlu Zakir oğlu ..."un, üzerine yüklenen suçlara ilişkin devam eden yargılamasından kaçtığından bahisle ilgilinin uluslararası seviyede arandığı ve yargılamasının devamı amacıyla iadesi için işlemler başlatıldığı, bu kapsamda ülkemizin de taraf olduğu Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesinin (SİDAS) 12. maddesi uyarınca iade ile ilgili talepte bulunulması üzerine Antalya 3. Ağır Ceza Mahkemesince geri verilmesi talep edilene isnad edilen suçun iade edilebilir suçlardan olduğuna karar verildiği anlaşılmakla;
Geri verme; ceza hukuku bağlamında milletlerarası adli yardım kurumu olup, bir devletin (talep edilen devlet) ülkesinde bulunan bir bireyi, kovuşturmanın yapılabilmesi veya hükmedilen cezanın infazı için diğer bir devlete (talep eden devlet) teslim etmesine olanak veren hukuki ve siyasi bir işlemdir. Mevzuatımızda geri vermeye ilişkin kaynaklar, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 38. maddesinin son fıkrası, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi (SİDAS), bu sözleşmeye ek 2. protokol, değişik ülkelerle yapılmış ikili sözleşmeler ile uyuşturucu maddeler, kara para aklama, sınır aşan örgütlü suçlar, yolsuzluk ve terörizmle mücadele bağlamında uluslararası kuruluşlar bünyesinde hazırlanan çok taraflı bazı sözleşmelerdeki geri vermeye dair hükümler ve geri vermeyi düzenleyen 6706 sayılı Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği Kanunu oluşturmaktadır.
Görüldüğü üzere, geri verme kurumunu, iç hukuk ve milletlerarası hukuk normları birlikte düzenlemektedir. Anayasamızın 38/son maddesi Uluslararası Ceza Divanı"na taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere, vatandaşın suç sebebiyle geri verilemeyeceği hükmünü getirirken, 6706 sayılı yasanın 10. , 11. , 14. , 15. , 16. , 18. ve 19. maddeleri hangi suçların geri vermeye konu teşkil etmeyeceğine, yetkili ve görevli mahkemeye, geçici tutuklamaya, iade amacıyla koruma tedbirlerinin uygulanmasına, iade yargılamasına ve geri vermeye nihai olarak karar verecek makama ilişkin hükümler içermektedir.
Tüm bu yasal mevzuat çerçevesinde suçluların iadesi belli şartlara tabi tutulmuştur. Bunlar; iadesi talep edilen kişinin Türk vatandaşı olmaması, talep eden ülke içinde işlemekle itham edildiği bir suç nedeniyle ceza kovuşturmasının başlamış olması veya kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmünün bulunması, atılı fiilin ülkemiz Kanunlarına göre de suç oluşturması ve bu suçun iadeye konu olabilecek bir suç olması gerekmektedir.
Ayrıca 6706 sayılı Yasada iadenin olumsuz şartları da belirlenmiş olup bu şartlar aynı Kanunun 11. maddesi;
(1)- a) Uluslararası Ceza Divanına taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere, iadesi talep edilen kişinin Türk vatandaşı olması,
b) İadesi talep edilen kişinin ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasî görüşleri nedeniyle bir soruşturma veya kovuşturmaya maruz bırakılacağına veya cezalandırılacağına ya da işkence veya kötü muameleye maruz kalacağına dair kuvvetli şüphe sebeplerinin bulunması,
c) İade talebine esas teşkil eden fiilin;
1) Düşünce suçu, siyasî suç veya siyasî suçla bağlantılı bir suç niteliğinde olması,
2) Sırf askerî suç niteliğinde olması,
3) Türkiye Devletinin güvenliğine karşı, Türkiye Devletinin veya bir Türk vatandaşının ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş bir tüzel kişinin zararına işlenmesi,
4) Türkiye’nin yargılama yetkisine giren bir suç olması,
5) Zamanaşımı veya affa uğramış olması,
ç) İadesi talep edilen kişi hakkında, talebe konu fiil nedeniyle daha önce Türkiye’de beraat veya mahkûmiyet kararı verilmiş olması,
d) İade talebinin, ölüm cezası veya insan onuru ile bağdaşmayan bir ceza gerektiren suçlara ilişkin olması, hallerinde iade talebinin kabul edilmeyeceği şeklinde düzenlenmiştir.
Bu şartlar gözönüne alındığında, suçta mülkilik prensibi uyarınca, ülkesinde suç işlenen devletin o kişiyi işlemiş olduğu suçtan dolayı yargılama hakkı vardır. Suç tamamen veya kısmen iade talep edilen ülkede işlenmiş ise yukarıda anılan sözleşmenin (SİDAS) 7/1. maddesi uyarınca kişiyi iade etmeyebilir. 6706 sayılı yasanın 11. maddesi de Türkiye"nin yargılama yetkisine giren suçlarda geri verme talebinin kabul edilmeyeceğine amirdir. Burada suçun hangi ülkede işlendiğine ise iade talep edilen devlet karar verecektir. 5237 sayılı TCK"nın 8. maddesine göre "Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye"de işlenmesi veya neticenin Türkiye"de gerçekleşmesi hâlinde suç, Türkiye"de işlenmiş sayılır." ve aynı Kanunun 9. maddesine göre "Türkiye"de işlediği suçtan dolayı yabancı ülkede hakkında hüküm verilmiş olan kimse, Türkiye"de yeniden yargılanır."
Bu ilkeler ışığında somut olay incelendiğinde; 24.01.1986 doğumlu Kırgızistan vatandaşı ... adına tanzim olunan ...seri numaralı pasaportu kullanarak ülkemize giriş yaptığı tespit edilen sanığın, pasaportunun sahte olup olmadığı belirlenmeden ve vatandaşı olduğunu iddia ettiği Kırgızistan Cumhuriyetinden ... isimli bir vatandaşının olup olmadığı, bu isimde bir şahıs varsa sanığın bu kişi olup olmadığı hususunda kimlik bilgileri duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmeden fotokopi evrakı üzerinden parmak izi incelemesi yaptırılarak sanık hakkında eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi,
Bozmayı gerektirmiş, sanık savunmanının temyiz itirazı bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenlerle isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 20/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.