16. Hukuk Dairesi 2015/13828 E. , 2018/764 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 276, 296, 375, 384, 403, 405, 464, 466, 470, 476 ve 617, 102 ada 13, 146, 152 ve 292, 103 ada 3, 111 ada 18, 31 ve 234, 112 ada 72, 124 ada 5, 169 ada 30 ve 36, 183 ada 20 ve 35, 187 ada 5 parsel sayılı sırasıyla 1.328.59, 6.526.60, 424.08, 637.35, 495.86, 838.48, 779.85, 1.044.02, 1.388.98, 6.601.05, 254.80, 7.016.50, 2.740.18, 664.67, 2.067.87, 169.69, 1.974.81, 842.22, 2.129.25, 1.248.72, 297.57, 4.149.49, 2.077.25, 830.19, 2.452.77, 1.049.31 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak, taksim, hibe ve satın almaya dayanılarak davalı ... adına, 114 ada 3 parsel sayılı 56.06 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise aynı gerekçelerle ... ve ... adına tespit ve tescil edilmiş, bilahare gerçekleşen satış işlemleriyle 101 ada 375, 384, 403 ve 405 parsel sayılı taşınmazlar ... adına, 101 ada 464 parsel sayılı taşınmaz ... adına, 101 ada 276 parsel sayılı taşınmaz ... adına, 103 ada 3 parsel sayılı taşınmaz ... adına, 183 ada 20 ve 187 ada 5 parsel sayılı taşınmazlar ... adına, 183 ada 35 parsel sayılı taşınmaz ise... adına tapuya tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazların müşterek muris ...’den kaldığını ve mirasçılar arasında taksim edilmediğini ileri sürerek miras payına yönelik tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dava konusu 114 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 1/2 hissesi ile 101 ada 276, 375, 384, 403, 405, 464, 103 ada 3, 183 ada 20 ve 35 ile 187 ada 5 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları bakımından yapılan incelemede; Dava, genel mahkemede açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Bu nitelikteki davalarda husumetin dava tarihinde tapu kayıt maliki olan kişi ya da kişilere yöneltilmesi gerekir. Somut olayda çekişmeli taşınmazlar, dava tarihi itibariyle dava dışı üçüncü kişiler adına tapuda kayıtlı bulunduğuna göre, bu taşınmazlar yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
2- Dava konusu 114 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki davalı ... adına kayıtlı 1/2 hisse ile 101 ada 296, 466, 470, 476, 617, 102 ada 13, 146, 152, 292, 111 ada 18, 31, 234, 112 ada 72, 124 ada 5, 169 ada 30 ve 36 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları bakımından yapılan incelemede; Mahkemece, çekişmeli taşınmazların tarafların müşterek murisi Mustafa’dan kaldığı ancak murisin ölümünden sonra davacının da aralarında bulunduğu mirasçıların dosyada mevcut 14.01.1988 tarihli harici senetle çekişmeli taşınmazlardaki tüm hisselerini davalı kardeşlerine sattıkları kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dava, taşınmaz malın aynına ilişkin olup, bu nitelikteki davalarda iddia ve savunmanın değerlendirilmesi yönünden taşınmazın başında keşif yapılması zorunlu olduğu halde mahkemece keşif yapılmadan ve bir kısım taraf tanıkları duruşmada dinlenilmek suretiyle karar verilmiştir. Öte yandan 6100 sayılı HMK’nın 31.maddesinde yer alan “Hakimin davayı aydınlatma ödevi” kapsamında taraflara senet tanıklarını dinletme imkanının sağlanması gerekliliği de düşünülmemiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca, öncelikle taraflara niza konusu 14.01.1988 tarihli senede ilişkin olarak senet tanıklarını dinletme imkanı sağlanmalı, talep edilmesi halinde senet tanıkları da hazır edilmek suretiyle mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve fen bilirkişisinin katılımı ile keşif yapılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıklara davalının dayandığı senet okunup senedin içeriği ve çekişmeli taşınmazları kapsayıp kapsamadığı belirlenmeye çalışılmalı, çekişmeli taşınmazların öncesinin kime ait olduğu, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, zilyetliğin hangi tarihten beri hangi nedenle kimde olduğu ve ne şekilde sürdürüldüğü hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanların çelişmesi halinde usulen çelişki giderilmeye çalışılmalı, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece eksik araştırmaya dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 12.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
