MAHKEMESİ :......... HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada ......... 3. ......... Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 14/07/2016 tarih ve 2014/397-2016/140 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davalılar vekilleri tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava, 6100 sayılı Kanun"un geçici 3/2. maddesi delaletiyle uygulanması gereken HUMK 3156 sayılı Kanun ile değişik 438/1 maddesi hükmü gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin ......... ve vitrifiye üretimi, pazarlama ve satışı alanlarında faaliyet gösterdiğini, 2013/06155-1 numarası ile davalı ............ adlı ürün tasarımı için tescil başvurusunda bulunduğunu, başvurunun Tasarım Bülteni"nde ilanı üzerine, diğer davalı şirketin itirazda bulunduğunu, itirazın kabulüne karar verildiğini, oysa müvekkilinin tasarım başvurusu ile redde mesnet tasarımın genel izlenim itibariyle belirgin farklılıklar içerdiğini, farklı bir tasarım olduğunu, yeni ve ayırt edici özgün niteliğe sahip olduğunu, müvekkili firmanın tasarımının taklit olmadığını, bu nedenlerle usul ve yasaya aykırı olan YİDK kararının iptaline ve tasarım başvurularının tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...... vekili, başvuru ile itiraza gerekçe gösterilen tasarımların görsel açıdan benzer özellikleri olduğunu, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle bakıldığında da aralarında genel izlenim itibariyle belirgin biçimde farklılığın bulunmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı şirket vekili, müvekkili şirketin ana iştigal konusu itibariyle 1950"li yıllardan beri ...... malzemeleri üretmekte olduğunu, davacının ...... Lavabosu tasarımının müvekkili şirketin......... Enstitüsü nezdinde 2009 yılında tescil edilmiş bulunan ............"dan farklı, yeni, ayırt edici ve özgün niteliğe sahip bir ürün olmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, taraf tasarımlarının birbirinden önemli farklılıklarının olduğu, dava konusu tasarımların özellikle yan ...... görünümündeki tüme sirayet eden kıvrımlı karakteristik yapının, davalı yanın itirazlarına mesnet gösterdiği mutat Z harfini andırır yapıdan farklı bir algı yarattığı, tasarımın bütününe hakim olan esas katkının tasarımın gövde yapısındaki bu farklılık olduğu, özellikle nihai kullanım esnasında tasarımın duvara ......si sonrasında ürünlerin en temel tasarım özelliklerinin yan ......leri olması nedeniyle bu noktalardaki farklılığın tasarımın bütününe etkisinin fazla olduğu, yine özellikle dava konusu tasarımda alt lavaboda yer alan su haznesi bölümünün, mutat lavabolardan farklı bir derinlik ve köşe bentlerine haiz olduğu, hal böyleyken taraf tasarımları arasında bilgilenmiş kullanıcı algısında ayırt edilemeyecek düzeyde bir benzerliğin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile YİDK kararının iptaline karar verilmiştir.
Kararı davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
1- Bir tasarım başvurusunun tescil edilebilmesi için mülga 554 sayılı KHK’nın 6. maddesi uyarınca “yenilik”, 7. maddesi uyarınca da “ ayırt edicilik” özelliklerine sahip olması gerekir (6769 SMK m. 56). Bir tasarımın yeni olabilmesi için, o tasarımın aynısının, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması, yani objektif yenilik özelliğine sahip olup olması gerekir. Tasarımın yenilik incelemesi mahkemece re’sen yapılmalıdır. Önceki tasarımlara nazaran başvuru konusu tasarımda küçük ayrıntı niteliğindeki farklılıklar yeniliği ortadan kaldırmayacak olup, bu tür tasarımlar için ayırt edicilik incelemesi yapmaya dahi gerek bulunmamaktadır (Dairemizin 17.02.2005 T.ve 2003/318 E., 2005/91 K.).
Yenilik özelliğine sahip tasarımlar, başvurunun ......... Bülteninde yayınından sonra, üçüncü kişiler tarafından başvuruya itiraz halinde ve sunulan deliller çerçevesinde, ayırt edicilik incelemesine tabi tutulacaktır.
Gerek yenilik, gerekse ayırt edicilik incelemesinde o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı tarafından nihai kullanımı sırasındaki dış görünümü dikkate alınmalıdır.
Ayırt edicilik incelemesinde görüşü dikkate alınacak bilgilenmiş kullanıcı kesinlikle, bir tasarım uzmanı veya o tarz ürünlerin üretim veya satışını yapan uzman kişiler değildir. Bilgilenmiş kullanıcı daha ziyade, tasarım konusu ürünü kullanarak tasarım konusunda bilgi sahibi olmuş, başkalarına nazaran ürünlerin dış görünümüne nispeten daha çok önem veren, ortalama dikkat ve deneyim sahibi kişilerdir. Bu anlamda umumiyetle nihai tüketiciler ve bazen de o ürünü satıcıdan satın alarak nihai yerine ...... eden kişiler bilgilenmiş kullanıcı olarak kabul edilmelidir.
Ayırt edicilik incelemesi sırasında bilgilenmiş farazi kullanıcıların görüşleri dikkate alınırken, öncelikle başvuru konusu ürünün nihai kullanımı sırasındaki dış görünümü dikkate alınmalı ve KHK’ın 7/son maddesi uyarınca, seçenek özgürlüğü kapsamında, tasarımcının o tasarımı geliştirmek için ne kadar çaba harcadığı ve yeni tasarımda hangi farklılıkları sağladığı, bu farklılıkların tasarımın bütününe nazaran bilgilenmiş kullanıcı nazarıyla ayırt ediciliği sağlamaya yetip yetmediği değerlendirilmelidir. Bu anlamda tasarımın ayırt ediciliğinin değerlendirilmesinde, tasarıma konu ürünün işlevsel olup olmamasının bir etkisi bulunmamaktadır.
Somut olaya gelindiğinde, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda, sadece tasarıma konu lavabo ürünlerinin nihai kullanıcıları ile satıcılardan o ürünleri satın alarak nihai kullanım yerlerine ...... eden/ettiren ve işin uzmanı olmayan ortalama dikkat, tecrübe deneyime sahip kişilerin bilgilenmiş kullanıcı olarak kabul edilmesi gerekirken, Mahkemece, o ürünlerin satıcılarının bilgilenmiş kullanıcı olarak kabul edilmesi ve bu kişilerin görüşleri dikkate alınarak değerlendirme yapılarak hüküm kurulması doğru olmamış ve bu nedenle hükmün davalı taraf yararına bozulması gerekmiştir.

2- Öte yandan, Mahkemece ayırt edicilik değerlendirilmesi yapılırken, lavabo tasarımları yönünden tasarımcının seçenek özgürlüğünün geniş olup olmadığı ve seçenek özgürlüğünün geniş olması halinde, geniş seçenek özgürlüğüne rağmen, davacı tasarımına konu lavabonun dış görünümüne hangi katkıları sağladığı ve Z şeklindeki lavabo tasarımında sadece açılarda ve hacimdeki farklılıkların bilgilenmiş kullanıcı nazarında ayırt ediciliği sağlamada yeterli olup olmayacağı hususunda bir değerlendirme yapılmaksızın karar verilmesi de doğru görülmemiş ve hükmün bu sebeple de davalı taraf yararına bozulmasını gerektirmiştir.
3- Davalıların sair temyiz sebeplerinin bozma sebep ve gerekçeleri karşısında şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) no’lu bentlerde yazılı gerekçelerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, (3) no’lu bentte yer alan gerekçelerle davalıların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 19/09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.