MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1974 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılıp 21.10.2005 tarihinde idari yoldan 447.913,85 metrekare yüzölçümü ile ham toprak vasfıyla ... adına tapuya tescil edilen 219 ada 2 parsel sayılı taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazın tapusunun kısmen iptali ve tescil istemiyle; ayrıca kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 219 ada 2 sayılı parselde fen bilirkişi raporunda (B) ve (E) harfleri ile gösterilen 7.117,141 ve 9.972,237 metrekare yüzölçümündeki bölümlerin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, 218 ada sayılı parselde fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 10.836,161 metrekare yüzölçümündeki bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, ... ve ...’na karşı açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Dava, fen bilirkişi raporunda (B) ve (E) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümleri yönünden idari yoldan oluşan tapu kaydının tesis tarihine, (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü için ise dava tarihine kadar, öncesi ziraata elverişsiz olan yerde davacı adına 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi ile çözüme kavuşturulacak nitelikteki (B) ve (E) bölümleri için tapu iptali ve tescil, (A) bölümü için ise tescil davasıdır. Böyle bir yerin emek ve masraf sarfı suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesine müteakip, kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin geçmesi şartıyla kazanılması mümkündür. O halde, imar-ihyanın ne zaman başladığı, ne zaman tamamlandığı ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü önem arz etmektedir. Dosyadaki zirai bilirkişi raporu bu hususları karşılamadığı gibi, keşif anında dinlenen yerel bilirkişi ve tanık anlatımları da soyut nitelikte kalmakta olup, taşınmaz üzerinde imar–ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile ekonomik amaca uygun zilyetlik başlangıç tarihini belirlemeye yeterli değildir. Mahkemece, 1988 tarihli hava fotoğrafı üzerindeki inceleme ile yetinilerek karar verilmesi de doğru değildir. Eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, en az üç ayrı zaman dilimine, (A) bölümü için dava tarihinden (B) ve (E) bölümleri için ise taşınmazın ihdasen ... adına tescil tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalıdır. Dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte; belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümleri hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerlerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, zirai bilirkişi kurulundan da, taşınmazın toprak yapısı, bitki örtüsü, kullanım durumu ile ilgili komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden fotoğrafları çektirilerek rapora eklenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü tescil harici bırakıldığı halde tapu kaydının iptaline karar verilmesi, yine tescil davalarında yasal hasım olmalarına rağmen ilgili Belediyeler hakkında husumet yokluğu nedeniyle ret kararı verilmesi dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, 09.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.