MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında, Kağızman İlçesi Tunçkaya Köyü çalışma alanında bulunan 106 ada 35 parsel sayılı 1.376.691,54 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek, ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı ... tarafından, davalı Hazine ve Gümüştepe Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tescil davası, dava konusu parsel hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır. Kadastro Mahkemesince, çekişmeli parsele ilişkin tespit tutanağı ile dava dosyası birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 106 ada 35 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi tarafından hazırlanan 23.11.2009 tarihli rapor ve eki haritada (T) harfi ile gösterilen 5.610,04 metrekare yüzölçümündeki bölümünün çayır vasfıyla davacı ... adına, geriye kalan bölümünün aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle ham toprak vasfıyla tespit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, 106 ada 35 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (T) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde, davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Kadastro tespitinden önceki tarihte Asliye Hukuk Mahkemesinde, davacı ... tarafından Hazine ve Gümüştepe Köy Tüzel Kişiliği aleyhine açılan tescil davası, yargılama devam ederken çekişmeli taşınmaz hakkında tutanak düzenlenmesi sebebiyle görevsizlik kararı verilerek Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır. Ne var ki Mahkemece, Tunçkaya Köyü çalışma alanında bulunduğu belirlenen çekişmeli taşınmaz hakkında 3402 sayılı Yasa"nın 11. maddesinde öngörülen 30 günlük askı ilanı yapılmamıştır. Öte yandan, dava konusu 106 ada 35 parsel sayılı taşınmaz, ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tespit edilmiş olup, ziraate elverişli olmayan alanların, zilyetlikle iktisabı, imar-ihya edilerek tarım arazisi haline getirilmeleri ve bundan sonra 20 yıl nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla zilyet edilmeleri halinde mümkün bulunduğu halde taşınmaz bölümünün niteliğinin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin ve süresinin ne olduğunun belirlenmesi amacıyla 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, bilimsel verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmaksızın, taşınmazın niteliğini ve kullanım durumunu belirlemekten uzak, tek ziraatçi bilirkişi tarafından hazırlanan raporla yetinilmiş, taşınmazın niteliği ile kullanım şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotograflarından yararlanılmamış, taşınmaz sınırında dere bulunmasına rağmen jeolog bilirkişisi tarafından derenin aktif olup olmadığı belirlenmemiş, yerel bilirkişinin soyut ve yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazla ilgili olarak, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 11 ve 27. maddelerinde öngörülen şekilde yöntemine uygun olarak askı ilanı yapılmalı, askı ilan tutanakları dosya arasına konulmalı ve askı ilan süresi dolduktan sonra yargılamaya devam edilerek; Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasından taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları ilgili kurumlardan celbedilmeli, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin tamamının kadastro tutanakları ve varsa dayanakları ile davalı iseler dava dosyaları temin edilmeli, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, jeolog bilirkişi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmazın imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, varsa taşınmaz üzerinde zilyetliğin hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli ve dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün her yönünden çekilmiş ve sınırları kabaca işaretlenmiş renkli fotoğraflarını içerir, önceki ziraat bilirkişi raporunun irdelendiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, dava dilekçesi ile işaret edilen dava konusu taşınmazı gösterir ve keşfi takibe elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümünün konumunun hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin kısmen veya tamamen ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden, dava konusu taşınmaz bölümünün, dere yatağı vasfında olup olmadığı, dereden kazanılıp kazanılmadığı, derenin taşkın sahası kapsamında bulunup bulunmadığı ve derenin aktif olup olmadığı hususlarında rapor düzenlemesi istenilmeli; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek, çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 31.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.