MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi davalı tarafından istenilmekle; daha önceden belirlenen, 20.03.2018 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalı vekili Av. ... geldi. Karşı taraf adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalıya ait işyerinin kiracısı olduğunu, uzun yıllar bu işyerini gece kulübü pavyon olarak çalıştırdığını ödeme güçlüğüne düştüğünden kiralanandan tahliye edildiğini, işyerini boş olarak teslim alıp gece kulübü olarak çalıştırmak için ne gerekiyorsa yaptığını, tüm malzeme ve masrafları müvekkili tarafından karşılanarak teşrifatın müvekkili tarafından yapıldığını, yapılan işlerin taşınmaza değer kattığını sökülüp götürülmesinin mümkün olmadığını, yapılan masrafların mahkeme kanalı ile tespit edildiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000 TL alacağın davalıdan yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında 24.06.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 82.720 TL ye artırmıştır.
Davalı; delil tespiti raporundaki malzemelerin büyük kısmının taşınabilir olduğunu, iş yerinin anahtarının davacıda olması nedeni ile her zaman alınabileceğini, işyerinde bulunan malzemelerin değerini artırıcı olmadığını, davacının fatura ibraz etmediğini, davacının on yıldır işyerini kullandığını amortisman payı düşülmesi gerektiğini, davacının işyerini işgal ederek kullanmaya devam ettiğini, tespite konu eşyalarını alabileceğini davaya konu işyerinin ruhsatı iptal edildiğinden artık pavyon olarak işletilmesinin mümkün olmadığını, ancak depo olarak kullanılabileceğini, belirterek davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne ile 16.000 TL"nin tahsiline karar verilmiş, hükmün davacı ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 22.10.2015 gün ve 2014/12316 E- 2015/8875 K sayılı kararı ile; "Kural olarak kiracı kendi ihtiyacı için ve işinin gereği olarak kiralanana yapmış olduğu değer arttırıcı imalat bedelini kiralayandan isteyebilir. Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın dava tarihinde yürürlükte olup olaya uygulanacak olan 818 sayılı Borçlar Kanununun 410 ve sonraki maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Kiralayan, davacı kiracının kiralananda yaptığı faydalı ve zorunlu imalatların yapıldığı tarihteki bedelinden B.K.’nun vekaletsiz iş görmeye ilişkin 414.maddesi uyarınca faydalandığı ve zenginleştiği oranda sorumludur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise yapılan imalatların faydalı, zorunlu veya lüks imalat olup olmadıkları belirtilmediği gibi hesaplanan imalat bedellerinin tespitinde de hangi tarihin esas alındığı açıklanmamıştır. Bu durumda Mahkemece, gerekirse mahallinde yeniden keşif yapılmak suretiyle konusunda uzman bilirkişilerden rapor alınarak davacı kiracı tarafından yapıldığı ileri sürülen faydalı masraflardan sökülüp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiralayan tarafından benimsenen imalatların nelerden ibaret olduğu, faydalı, zorunlu ya da lüks imalat olup olmadıkları ayrıntılı olarak tespit edilerek, bu imalatların imal tarihleri itibarıyla değerinin belirlenmesi, tespit edilecek bu bedelden imalatların kiracı tarafından kullanılmış olduğu da gözönünde bulundurularak aşınma-yıpranma paylarının da düşülmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yetersiz ve denetime elverişsiz bilirkişi raporuna göre, yapılan imalatların taşınmazın değerine katkısının imalat bedelinin %20 si oranında olduğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir." gerekçesi ile bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonrasında davanın kısmen kabulüne ile 67.040 TL"nin tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yerleşik uygulama, kiracı tarafından akdi ilişkinin devamı sırasında kiralanana değer artırıcı masraf ve harcamaların yapılması durumunda, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle 6098 sayılı TBK" nun 530. maddesi (BK. 414.m) kapsamında vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir. Kiralananda yapılan imalatların, imal tarihindeki değerleri, yıpranma durumları, faydalı ve zorunlu ya da lüks imalat olup olmadıkları ayrıntılı olarak belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Kiraya verenin sorumluluğu faydalı imalatların imal tarihindeki değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle bulunacak değer kadardır.
Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir.
Taraflar arasında 01.01.2006 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmeye göre taşınmazın gece kulübü olarak masrafsız ve hasarsız olarak kiraya verildiği belirtilmiştir. Ancak taşınmazın 01.01.1994 tarihinde ilk kez olarak..."a gece kulübü olarak kiraya verildiği anlaşılmaktadır. Bozma sonrası Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, yapılan
imalatların imalat tarihlerine göre değil dava tarihine göre bedellerinin belirlendiği, hangilerinin mecurda kaldığına dair tespit bulunmadığı ve yıpranma payının hatalı hesaplandığı anlaşılmaktadır. Bu haliyle, yapılan araştırma ve hükme esas alınan bilirkişi raporu hüküm vermeye yeterli değildir. Bu durumda mahkemece, dosyaya sunulan faturalar da dikkate alınarak, imalatların imal tarihleri itibariyle piyasa fiyatlarına göre değerleri, yıpranma durumları, sabit nitelikte olup olmadıkları, davalı kiraya verenin imalatları benimseyip benimsemediği üzerinde durulması, konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınacak ayrıntılı rapor ile belirlenerek, faydalı ve zorunlu masrafların bedellerinin hüküm altına alınması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, 1.630 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.