Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık ... hakkında yapılan yargılama sonucunda, dava konusu çekin karşılıksızdır işlemi yapıldığı tarihin 05/08/2016 olması karşısında, 12/04/2016 tarihinde yürürlükte bulunan 6273 sayılı Kanun"un 3. maddesi ile değişik 5941 sayılı Kanun"un 5. maddesi gereğince şikayetin Seferihisar Cumhuriyet Başsavcılığına yapılması gerektiğinden bahisle mahkemenin görevsizliğine ilişkin Seferihisar İcra Ceza Mahkemesinin 17/11/2017 tarihli ve 2017/5 esas, 2017/48 sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 17/01/2019 gün ve 12560 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 28/01/2019 gün ve KYB-2019-7438 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre; Mahkemesince çekin bankaya ibraz edildiği ve karşılıksızdır işlemine tabi tutulduğu tarihin 05/08/2016 olduğu ve söz konusu tarihte eylemin suç kapsamında bulunmadığı ve şikayet konusunda inceleme yapma görevinin Cumhuriyet Başsavcılığında olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş ise de;
6728 sayılı Kanun’un 62. maddesi ile 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Cumhuriyet Başsavcılığına talepte” ibaresinin “icra mahkemesine şikâyette” şeklinde değiştirildiği, 6728 sayılı Kanun’un 62.maddesiyle 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesine yukarıda belirtilen değişikliğin yanı sıra 10. fıkra eklenerek “Lehine karekodlu çek düzenlenen lehdar, teslim aldığı çeki Türk Ticaret Kanununun 780 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen sisteme kaydeder. Karekodlu çekin sisteme kaydedildiği tarihten sonra çek düzenleyen tüzel kişinin temsilcilerinde meydana gelen değişiklikler, çek hesabı sahibi tüzel kişinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” şeklinde karekodlu çekler yönünden yeni bir düzenleme getirildiği, kanun koyucunun 6728 sayılı Kanun’un 76/f maddesindeki düzenleme ile işbu karekodlu çekler için öngörülen yeni düzenlemenin yürürlük tarihinin ertelenmesini amaçladığı zira;
6728 sayılı Kanun’un 63.maddesi ile değiştirilen 5941 sayılı Kanun’un 5.maddesinde “ (1) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur…Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür.” şeklinde düzenleme yapılarak çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek eyleminin, adli para cezasını gerektirir bir suç olarak öngörüldüğü, aynı maddede bu suçtan dolayı açılan davaların İcra mahkemelerinde görüleceği ve 2004 sayılı Kanun’un 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usûlüne ilişkin hükümlerin uygulanacağının açıkça hükme bağlandığı, 2004 sayılı Kanun’un 349. maddesinde “Şikayet dilekçe ile veya şifahi beyanla yapılır. Dilekçeyi veya dava beyanını alan icra mahkemesi duruşma için hemen bir gün tayin edip şikayetçinin imzasını alır ve maznuna celpname gönderir. Şahit gösterilmişse o da celbolunur.” şeklinde yer alan düzenlemeye nazaran, 5941 sayılı Kanun’un 5. maddesinde düzenlenen karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek suçundan dolayı şikâyetlerin doğrudan İcra mahkemelerine yapılması gerektiği anlaşıldığından, yargılamaya devamla esas hakkında bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek suçu bakımından suç tarihinin, kanunî ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak karşılıksızdır işleminin yapıldığı an olarak kabul edildiği, somut olayda şikayete konu çekin 05/08/2016 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve aynı tarihte ""karşılıksızdır"" işlemi yapıldığı, anılan suç bakımından İcra Ceza Mahkemelerinin görevli ve yetkili olduğuna ilişkin düzenleme getiren 6278 sayılı Kanunun 63. maddesi ile değişik 5941 sayılı Kanunun 5. maddesinin yürürlük tarihinin, suç tarihinden sonrasına denk gelen 09/08/2016 tarihi olduğu, suç tarihinde ise 6273 sayılı Kanun"un 3. maddesi ile değişik 5941 sayılı Kanun"un 5. maddesi gereğince karşılıksız çekler bakımından yapılan şikayet üzerine işlem yapma görev ve yetkisinin Cumhuriyet Başsavcılıklarında bulunduğu, kanun yararına bozma talebinde belirtilen gerekçenin ise somut olay ile uyuşmadığı, nitekim mahkeme gerekçesinde, 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesinde değişiklik getiren 6728 sayılı Kanun’un 62. maddesindeki düzenlemenin sadece karekodlu çekleri kapsamasına ve yine aynı Kanun"un 76. maddesi uyarınca bu uygulamanın 31/12/2017 tarihinde yürürlüğe gireceğinin aksine bir kabul ve anlatım bulunmadığı gibi verilen görevsizlik kararının kanun yararına bozma talebinde belirtilen hususlara dayanmadığı anlaşılmakla;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteğinin REDDİNE, 24/06/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.