Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2018/5783 Esas 2019/5351 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2018/5783
Karar No: 2019/5351
Karar Tarihi: 24.06.2019

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2018/5783 Esas 2019/5351 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, işveren tarafından kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini istemiştir. Fer'î müdahil olan Kurum vekili davanın reddini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, feragat nedeniyle davanın reddine karar vermiştir. İstinaf başvurusunun esastan reddi kararına karşı fer'î müdahil Kurum vekili temyiz isteğinde bulunmuştur. Davacı, davadan feragat etmiştir. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu, ancak geçiş hükümlerini içeren aynı yasanın Geçici 7. maddesi gereğince mülga 506 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanması gerektiği belirtilmiştir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesi gereği sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez olduğu, sosyal güvenlik hakkından HMK’nın 307. maddesi kapsamında feragatın mümkün olmadığı ve açılan sigortalılığın ve sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davadan da vazgeçilemeyeceği vurgulanmıştır. Davacı veya vekilinin sözü edilen Kanun maddelerinde düzenlenen haklarını kullanabileceği belirtilmiştir. Kanunun 123. maddesi hükmüne göre davanın takibinden vazgeçilebileceği gibi, Kanunun 150. maddesi uyarınca da davayı takip etmeyerek yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılması ve giderek davanın açılmamış sayılması sonucunun elde edilebileceği belirtilmiştir.
Kan

10. Hukuk Dairesi 2018/5783 E. , 2019/5351 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

KARAR

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle feragat nedeniyle davanın reddine dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, 16.01.2015-02.12.2016 tarihleri arasında davalı işveren tarafından kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Fer’i müdahil olan Kurum vekili davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Yerel Mahkemece, feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince; HGK"nın 15.02.2017 tarih ... Esas, 2017/247 Karar sayılı hükmü belirtilmek suretiyle istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i müdahil Kurum vekili hizmet tespitine ilişkin davadan feragatin mümkün olmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı vekilinin 18.04.2017 tarihli celsede verdiği beyanıyla davadan feragat ettiklerini bildirdiği anlaşılmaktadır.
Davanın, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu, ancak geçiş hükümlerini içeren aynı yasanın Geçici 7. maddesi gereğince mülga 506 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanması gerektiğinden, söz konusu mevzuat hükümleri gereği yapılan inceleme sonucunda;
506 sayılı Yasanın 6. maddesi gereği sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez. Yasaların öngördüğü belli bir sosyal güvenlik kuruluşu sigortalısı olmak, kamu düzenine ilişkin, kişiye bağlı, vazgeçilemez ve kaçınılamaz hak ve yükümlülük doğuran bir hukuksal statü yaratır. Kişi ve sosyal güvenlik kuruluşlarının bu statünün oluşumundaki rolü, yenilik doğurucu iradi bir durum değil, yasa gereği kendiliğinden meydana gelen statüyü belirlemekten ibarettir. Dolayısıyla, sosyal güvenlik hakkından Hukuk Muhakemeleri Kanununun 307 inci maddesi kapsamında feragat olanaksızdır ve açılan sigortalılığın ve sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davadan da vazgeçilemez. Davacı ancak, anılan Kanunun 123 üncü maddesinde düzenlenen hakkını kullanabilir ve ileride yeniden dava açabilme hakkını saklı tutarak, davalının rızası ile davanın takibinden vazgeçebilir veya Kanunun 150 inci maddesi hükmü gereğince davayı takip etmeyerek yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılması ve giderek davanın açılmamış sayılması sonucunu elde edebilir.
Bu nedenle, davacı vekili tarafından sözü edilen 307’inci madde hükmüne göre davadan feragat edilmesi durumunda davadan vazgeçilemeyeceği davacı/davacı vekiline bildirilmeli, feragat beyanının, Kanunun 123 veya 150. maddelerinde düzenlenen haklardan birinin kullanımı niteliğinde olup olmadığı kendisine sorulmak suretiyle belirlenmeli, beyanın anılan anlamlarda kullanıldığı saptandığı takdirde duruma göre belirtilen maddelerde öngörülen prosedür işletilmeli, aksi durumda ise elde edilecek sonuca göre dava konusu istem hakkında karar verilmelidir.
O halde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne gönderilmesi ile kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.06.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.