MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Alacak

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar Dairemizin 22/10/2015 gün ve 2014/10545-2015/8895 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmesi üzerine bu defa davacı ve davalı tarafından yasal süresinde karar düzeltme isteminde bulunulmuş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Asıl dava, kira sözleşmesinin devam edeceği inancı ile kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu giderin tahsili, birleşen dava; Kiraya veren tarafından açılan bir yıllık kira bedeli toplamı olan 45.000 TL’nin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın kabulü ile 8.573,44 TL’nin dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...’dan tahsiline, birleşen davanın reddine karar verilmiş, kararın birleşen-davanın davacısı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 03.10.2012 tarih, 2012/6355 Esas ve 2012/12737 Karar sayılı ilamı ile; Davacı ... vekili dava dilekçesinde, davalı ile aralarında 3.12.2009 tarihli sözlü kira anlaşması yapıldığını,bu anlaşmaya göre kiralananın iskan ruhsatının alınmasını müteakip dekorasyon için gerekli bir aylık tadilat süresinin dolması ile kira sözleşmesinin başlayacağını, yıllık 45.000 TL olan kira parasının peşinatı 25.000 TL nin bu tarihte ödeneceğini, kalan 20.000 TL nin de 5.000 TL lik taksitler halinde 1 ay arayla ödeneceğinin karalaştırıldığını, ancak iskan alınmasına, bir aylık dekorasyon süresi geçmesine ve 22.03.2010 tarihli noterden gönderilen ihtara rağmen kiraya veren davalının yazılı kira sözleşmesi yapmaya yanaşmadığını,bu nedenle sözleşmesinin tek taraflı feshedildiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kiralanan için yapılan 8.323 TL faydalı masrafın davalıdan tazminini talep etmiştir. Davalı -birleşen dosya davacısı ... ise sözlü kira anlaşmasının 03.12.2009 başlangıç tarihli olduğunu, yıllık kira parası 45.000 TL ise de bu kira parasının 25.000 TL sinin peşin olarak, kalan miktarın ise 01.03.2010 itibaren 5.000 TL üzerinden Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarında da ödenmesi gerektiğini ancak davacı ..."nun cafe işletme işinden vazgeçtiğini ve bu kira parasını ödemediğini belirterek 45.000 TL kira parasının davacı ...’ndan tahsilini istemiştir.
Davacı kiracı ..."nun ve davalı-birleşen davacısı ..." nın açıklamaları, yazılı akdin yapılması için kiracı tarafından gönderilen 22.03.2010 tarih 8553 sayılı ihtardaki açıklama ve mahkemenin gerekçesine göre sözlü kira akdinin yapıldığı ve kira bedelinin yıllık 45.000 TL olduğu hususlarında taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözlü kira akdi kurulduktan sonra yazılı kira akdine yanaşılmaması akdin feshi için haklı sebep değildir. Dosyadaki belge ve taraf kabullerine göre davacı ... kiraya verilen yeri mevcut durumu ile görerek bilerek teslim almış ve işyeri olarak kullanmak üzere gerekli tadilat ve dekorasyon işlerini yapmıştır. Ancak taraflar arasında kira sözleşmesinin esaslı unsurlarından olan kiranın başlangıç tarihi ile kira bedelinin ödeme şekil ve zamanı konusunda uyuşmazlık vardır. Bu durumda kira başlangıç tarihini ve kira parasının ödenme şekil ve zamanını yıllık kira miktarına göre yazılı belge (kesin deliler) ile kanıtlama yükümlülüğü Davalı -birleşen davanın davacısı ... üzerindedir. Davalı-birleşen davanın davacısı ... bu konuda yazılı bir delil sunmamış ise de delilleri arasında yemin deliline de dayandığına göre kiranın başlangıç tarihi ile kira parasının ödenme şekil ve zamanı konusunda yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılarak kiranın başlangıç tarihi ile kira bedelinin ödeme şekil ve zamanı tespit edilmeli, kiraya verilen yerin kiracı tarafından davalı-birleşen davanın davacısı ..."ya teslim edildiği tarih de araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyulduktan sonra verilen 05.06.2014 tarihli kararın 1 no’lu bendinde; “Mahkememizin 2010/461 Esas sayılı dava dosyasında davacı ...’nun davalı ... aleyhine açtığı davanın kabulü ile 8.573,44 TL’nin dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...’dan tahsiline ilişkin olarak verilen karar Yargıtay’ca bozma konusu yapılmayarak kesinleşmiş olmakla bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına” şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine dairemizin 22.10.2015 tarih ve 2014/10545 Esas ve 2014/8895 Karar sayılı ilamı ile onama kararı verilmiştir. Dairemizce verilen onama kararına karşı asıl davanın davacısı ... ile birleşen davanın davacısı ... karar düzeltme isteminde bulunmuşlardır.
1-Birleşen davanın davacısı ...’nın asıl davaya yönelik karar düzeltme istemi yönünden; Dairemizin 03.10.2012 tarih 2012/6355 Esas ve 2012/12737 Karar sayılı bozma ilamında asıl davaya yönelik temyiz incelemesi yapılmadığı anlaşılmakla birleşen davanın davacısı kiraya veren ...’nın karar düzeltme istemi yerinde görülmekle Dairemizin 22.10.2015 tarih ve 2014/10545 Esas ve 2015/8895 Karar sayılı onama kararı kaldırılarak asıl davaya yönelik yapılan temyiz incelemesinde; Asıl davanın davacısı dava dilekçesinde; Sözlü kira sözleşmesi ile kiraladığı taşınmaza sözleşmenin devam edeceği inancı ile iyi niyetle yaptığı faydalı ve zorunlu giderin tahsilini istemiştir. Davalı cevap dilekçesinde, konut olan taşınmazın davacı tarafından işyeri olarak kullanmak üzere kiraladığını bu nedenle taşınmazda tadilat yaptığını ve masraflarını kendisinin karşıladığını, anlaşmazlık çıkınca taşınmazın kendisine teslim edilmediğini belirterek haksız ve yersiz açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, asıl davanın kabulüne karar verilmiştir. İlke olarak faydalı ve zorunlu giderlerin tahsilinin istenebilmesi için taşınmazın tahliye edilmiş olması gerekir. Tahliye ise hukuksal bir durum olup anahtar tesliminin yazılı belgeyle kanıtlanması ile mümkündür. Mahkemece tahliye hususu araştırılıp saptandıktan sonra şayet tahliye gerçekleşmemişse kira sözleşmesi devam ettiği ve faydalı ve zorunlu giderlerin henüz istenebilir durumda olmadığı gerekçesiyle reddine, şayet tahliye gerçekleşmiş ise taraf delilleri değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde istemin kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir.
2-Birleşen davanın davacısı ...’nın birleşen davadaki kira alacağına yönelik karar düzeltme istemine gelince; Dosya kapsamından taraflar arasında 10.04.2010 tarihli, 5 yıl süreli, yıllık 45.000 TL bedelli, 25.000 TL’sinin peşin, bakiye 20.000 TL’nin ise birer ay ara ile 4 taksitte ödeneceğine dair sözlü kira akdinin yapıldığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Birleşen davanın davacısı, olan kiraya veren kira sözleşmesine göre belirlenen ilk yıl kira bedeli olan 45.000 TL’nin tahsilini istemiştir. Kiralanan, kiraya verene usulüne uygun anahtar teslim yoluyla verilmediği yani tahliye edilmediği takdirde bu tutarların istenmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Şayet tahliye gerçekleşmişse kiracının kira bedelinden sorumluluğu tahliye tarihine kadar olan kira bedeli kadardır. Mahkemece açıklanan bu hususlar ile varsa yapılan ödemeler incelenmeksizin birleşen davada kira alacağı isteminin kısmen kabulüne dair karar verilmiş olmasının doğru olmadığı bu defaki incelemeden anlaşılmakla, birleşen davanın davacısı ...’nın karar düzeltme isteğinin kabulüne, dairemizin 22.10.2015 tarih ve 2014/10545 Esas ve 2015/8895 Karar sayılı onama kararının kaldırılmasına, kararın (1) ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca asıl ve birleşen dava yönünden BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz ve karar düzeltme harcının düzeltme isteyenlere iadesine, 17.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.