16. Hukuk Dairesi 2015/16061 E. , 2018/485 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... ve müşterekleri, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda da...ın kabulüne, harita mühendisi ... tarafından tanzim edilen 23.02.2015 tarihli rapor ve eki krokide (D) harfi ile gösterilen kırmızı renkle işaretli 370,70 metrekarelik bölümün ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 30.05.2012 tarih ve 2012/802 Esas, 2012/782 karar sayılı veraset ilamında belirtilen hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile da...ın kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17/2 maddesinde; imar planı kapsamında olan tapusuz taşınmazların imar-ihya ve zilyetlik hükümlerine göre iktisap edilemeyeceği belirtilmiştir. Ancak, tapusuz taşınmazın imar planı kapsamına alındığı tarihe kadar zilyetlikle taşınmaz edinme koşulları oluşmuş ise bu taşınmazların zilyetleri adına tescil edilmesine engel bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. ... Belediye Başkanlığı’ndan gelen 26.09.2013 tarihli cevabi yazıda; çekişmeli tescil harici taşınmazın bitişiğindeki 549 ada 60 parsel sayılı taşınmazın, 02.04.1993 tarihinde onaylanan “... Nazım İmar Planı” kapsamına alındığı belirtilmesine rağmen çekişmeli tescil harici taşınmazın da imar planı kapsamında olup olmadığı sorularak netleştirilmemiş, zilyetlikle kazanım şartları dava tarihi esas alınarak belirlenmiştir. Taşınmaz, imar planı kapsamında ise ve imar planı kapsamına alınma tarihi dava tarihinden önce ise zilyetlikle kazanım şartları imar planı kapsamına alınma tarihine göre belirlenmelidir. Çekişmeli taşınmazın, imar planı kapsamında olup olmadığı ve imar planı kapsamında ise hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı netleştirilmediği gibi taşınmazların geçmişteki niteliğini belirleme açısından gerekli olan hava fotoğraflarından da yöntemince yararlanılmadan hüküm kurulmuştur. Bir arazinin kullanım süresi ve niteliğini en iyi belirleme yöntemi stereoskopik hava fotoğraflarıdır. Bu hava fotoğraflarının dava veya imar planının onaylandığı tarihlerden hangisi daha önce ise bu tarihten 15 - 20 ve 25 yıl öncesine ait ve üç ayrı zamana ilişkin olması gerekir. Mahkemece, dava tarihinden geriye doğru iki farklı tarihe ait hava fotoğrafları üzerinden rapor alınmış ve bu raporlara dayalı olarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez. O halde; öncelikle, çekişmeli tescil harici taşınmaz hakkında harita mühendisi tarafından tanzim edilen 23.03.2015 tarihli harita ilgili Belediye, Büyükşehir Belediyesi ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilerek imar planı kapsamında olup olmadığı, imar planı kapsamında ise imar planı kapsamına alınma ve imar planı onaylanma tarihi sorularak netleştirilmeli, daha sonra yukarıda belirtilen tarihlere ait hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilmeli, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde imar ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyaya ne zaman başlanıp bitirildiği; dava tarihi ya da imar planı tarihinden hangisi önce ise bu tarihe kadar davacılar yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılarak çelişkiler giderilmeye çalışılmalı, taşınmazın görünümüne ilişkin hakim gözlemi keşif zaptına aynen yansıtılmalı, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliği, varsa taşınmaz üzerindeki bitki örtüsü, toprak yapısı ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli, fen bilirkişinden ise keşfi takibe elverişli krokili raporlar alınmalı, hava fotoğraflarının jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi ile stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisine dosya üzerinden incelemesi yaptırılarak; çekişmeli taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, komşu parsellerin niteliği ve varsa dayanaklarının çekişmeli taşınmazı ne şekilde tanımladıkları üzerinde durulmalı, mükerrer tapu oluşumunun önüne geçmek adına hükme esas alınacak fen bilirkişisi raporu kadastro müdürlüğüne gönderilerek daha önce tapu kaydı oluşan yerlerden olup olmadığı sorulmalı ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Belirtilen şekilde araştırma ve inceleme yapılmaması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 02.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.