MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, Taraflar arasında 21.01.2011 tarhinli rödovans sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin Vl . maddesi gereğince davalı şirketin çıkartılacak demir ve diğer madenlerin ocakbaşı bedeli üzerinden % 12 oranında rödovans bedeli vermeyi kabul ve taahhüt ettiğini, sözleşme gereğine davacının, tüm yükümlülüklerini yerine getirerek maden sahasını davalı şirkete teslim ettiği halde davalı şirketin sözleşme gereğince yükümlülüklerini yerine getirmediğini, bu nedenle taraflar arasındaki 21.01.2011 tarihli sözleşmenin ve devamındaki ek sözleşmelerin tek taraflı olarak feshine ilişkin ihtarname gönderildiğini, fesih beyanı bozucu ve yenilik doğuran hakkın kullanımı niteliğinde olduğundan karşı tarafa ulaştığı anda hüküm ve sonuçlarını doğuracağını, belirterek taraflar arasında düzenlenen 21.01.2011 tarihli " Rödovans Sözleşmesinin " feshi ile maden sicilinden silinmesine, karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacı tarafından dava değerinin 1000 TL olarak gösterilerek eksik harç ödendiğini, bu değerin en az 500.000 TL olması gerektiğini, bu rakam üzerinden harç ikmal edilmediği sürece davacının davasının dinlenmesinin mümkün olmadığını, belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile taraflar arasında düzenlenen 21/01/2011 tarihli rödovans sözleşmesinin feshine ve maden sicilinden silinmesine, karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Harca tabi davalarda, başvurma harcı ile nisbi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır (Harçlar Kanunu 27-28 mad). Dava açılırken harcın eksik alınmış olması
halinde, mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın Harçlar Kanun"unun 30. ve 33. maddeleri uyarınca tamamlanması yoluna gidilir ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verilir. Şayet verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosya işlemden kaldırılır ve ...nun 150. maddesi uyarınca süresinde harç tamamlanarak dava yenilenmez ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
Somut olayda; taraflar arasında 21/01/2011 başlangıç tarihli rödovans sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin 9. maddesinde “… İşletmeci iş bu sözleşmenin VII maddesinde belirtilen mücbir sebepler veya sözleşmenin VIII maddesinin 4. paragrafında belirtilen nedenler veya ... ve Tabi kaynaklar Bakanlığı’nı ve/veya diğer resmi mercilerce alınacak tedbirler veya oluşan sorunlar nedeniyle faaliyette bulunmama durumları haricinde rödovanslı ruhsat sahası içinde bir üretim sezonunda hiçbir faaliyette bulunmaz ve üretim yapmazsa Ruhsat sahibine o sezona ait olmak üzere yılık 500.000,00 TL ödemeyi taahhüt eder.” şeklinde kararlaştırılmıştır. Bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Harca tabi dava değerinin son dönemde ödenen bir yıllık kira bedeli ve alacağın toplamı olduğu halde davacı tarafça sadece 1000,00 TL üzerinden 27,70.-TL peşin harç ödendiği, mahkemece de eksik harcın ikmali için mehil verilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece sözleşmenin 9. Maddesindeki düzenleme dikkate alınarak 500.000 TL üzerinden eksik harcın tamamlattırılması, yatırılmadığı takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi ve süresi içinde harç ikmaliyle yenilenme yapılmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu yönler gözetilmeksizin uyuşmazlığın esası incelenerek hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 14.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.