MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen .../03/2016 tarih ve 2014/242-2016/219 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı şirketin tasfiye sürecinde olduğunu, tasfiye süreci devam ederken davalı banka nezdinde davacıya ait hesapta bulunan paraya bloke konulmuş olduğunu öğrendiklerini , yaptıkları araştırma neticesinde hesabın 1994-1996 ve 1998 tarihli çek hesaplarına ait olduğunu ve davalı banka tarafından ibraz edilmediği iddia edilen çek yapraklarının teminatı olarak paraya bloke konulduğunu tespit ettiklerini ancak davacının o tarihlerde bankaya ibraz etmediği herhangi bir çek yaprağının bulunmadığını, 48 adet çekin karşılığı olarak toplam 29.520,00 TL’nin haksız bir şekilde banka nezdinde tutulmasının şirketin hak kaybına ve davalı yanın haksız yere zenginleşmesine sebep olduğunu ileri sürerek 29.520,00 TL’nin ilk bloke edildikleri tarihten itibaren yıllara göre en yüksek reeskont faizi ile birlikte hesaplanarak davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının kredi müşterilerinden olduğunu ve taraflar arasında akdedilmiş ....02.1997 tarihli genel kredi sözleşmesi bulunduğunu, davacının iddiasının aksine davalı banka Harbiye şubesi nezdindeki 42911938 no.lu hesapta dava konusu çek riski nedeniyle bloke edilmiş olan tutarın 29.520,00 TL değil ....000,00 TL olduğunu, davacının, dava konusu hesabın "kar sağlamak amacı ile oluşturulmuş, gizli bir hesap" olduğu yönündeki iddia ve değerlendirmelerinin tümüyle haksız olduğunu zira bankanın, davacı hesabında bulunan, dolayısı ile tasarruf hakkı bulunmayan bir para üzerinden ticari kazanç sağlamasının da mevzu bahis olamayacağını, 3167 sayılı yasanın .... maddesi ve taraflar arasındaki kredi sözleşmesi hükümlerine göre, bankanın mevcut veya muhtemel alacakları bakımından, nezdindeki mevcut, müstakbel ve muhtemel tüm haklar üzerinde rehin ve hapis hakkına sahip olduğu, dava konusu bedeli bu kapsamda bloke etmesinde hukuka ve sözleşmeye aykırı bir yön bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece iddia savunma ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davacı şirketin dava konusu çekleri teslim aldığı, bu konuda bir uyuşmazlık bulunmadığı, bu çeklerin 1994 ve 1998 tarihleri arasında davacıya teslim edildiği, davacı tarafından çeklerin davalıya iade edildiğine ilişkin bir delil sunulmadığı, dayanağını 3167 sayılı Yasa ....maddesinden alan çek tazminatı yönünden zamanaşımı süresinin, banka ile çek hesabı sahibi arasında çek hesabı açılırken düzenlenen gayri nakdi kredi sözleşmesinin atipik bir sözleşme olması nedeni ile BK 125.md.deki ... yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, talep tarihi itibari ile bu zamanaşımı süresinin dolmadığı, açıklanan nedenlerle davacının davalı bankadan ....000,00 TL alacağı bulunduğu ve davacının haksız mahsup uygulama tarihi .../07/2011 tarihinden borç tamamen ödeninceye kadar ....000,00 TL matrah üzerinden artan ve azalan oranlarda avans faizi talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne ....000,00 TL alacağının .../07/2011 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
...-) Dava, davacının, davalı banka nezdinde bulunan hesabına konulan blokenin kaldırılmasına ve blokeli tutarın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, yukarıda özetlendiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... 3167 sayılı ‘’Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkındaki Kanunun ‘’ .... ve 5941 sayılı Çek Kanunun .... maddesine uyarınca , muhatap banka süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde yasal sorumluluk miktarı kadar ödeme yapmakla yükümlüdür. Aynı maddede ödeme yükümlülüğü ile ilgili hususun hesap sahibi ile muhatap banka arasında yapılmış dönülemeyecek bir kredi sözleşmesi olduğu açıklanmıştır. Bankaların verilmiş olan çek yaprakları sebebiyle .... kişilere karşı olan ödeme yükümlülüğü zikredilen yasa hükümlerinden kaynaklanmakta olup, 5941 sayılı Çek Kanunu geçici 1. maddesinin .... fıkrasıyla, bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, 3167 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı ve aynı yasanın geçici .... maddesinin .... fıkrasıyla ise ... 3167 sayılı Kanun hükümleri gereğince düzenlenmiş olan eski çeklerin hukukî geçerliliğinin devam edeceği hususları hüküm altına alınmıştır. Ayrıca Yargıtay HGK’nın ....09.2011 tarih, 2011/...-513 Esas, 2011/549 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere, ödeme külfeti yukarıda zikredilen yasa hükümleriyle bankalara yükletilmiş olduğundan bankaca müşterisine verilen her çek yaprağı için müşterinin bankadaki mevduatının , her bir çek yönünden yasal sorumluluk miktarı ile sınırlı olarak banka lehine rehinli olduğunun kabulü zorunludur.
Toplanan delillerden dava konusu çeklerin davacıya teslim edildiği ancak davacı tarafından bankaya iade edilmediği, davalı banka tarafından iade edilmeyen çekler sebebiyle davacıya ait hesapta bulunan paraya ....07.2011 tarihinde bloke konulduğu anlaşılmıştır. Somut olayda dava konusu çeklerin davacıya verildiği hususunda bir uyuşmazlık bulunmamakta olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık, bankaların, vermiş oldukları eski çek defterleri nedeniyle yetkili hamillere karşı hangi süreyle sorumlu olduğu noktasında toplanmaktadır. Muhatap bankanın sorumluluğunun hangi süre ile sınırlı olduğu başka bir anlatımla hamilin muhatap bankadan ödeme yapmasını hangi süre içinde istemesi gerektiği hususunda çeklerin verildiği tarih itibariyle somut olaya uygulanması gereken ... 3167 sayılı Yasa"da açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte 5941 sayılı Çek Kanunu"nun geçici .... maddesinin 4. fıkrasına 6273 sayılı Yasa"yla, 31...2012 tarihinde eklenen hükümle ,bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, 5941 sayılı Yasa"nın .../.... maddesine göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğunun 30/6/2018 tarihinde sona ereceği düzenlenmiştir. Verilmiş olan eski çek defterleri sebebiyle çek hamillerine karşı sorumlu olunan ödeme yükümlüğünün 30.06.2018 tarihine kadar devam edecek olması ve zikredilen sorumluluğu garanti altına almak için çek hesabı sahibinin bankada bulunan mevduatının
banka lehine rehinli olduğunun kabulünün zorunlu olması nedeniyle davalı bankanın davacıya ait hesapta bulunan paraya bloke koymasında hukuka aykırı bir durum olduğundan söz edilemeyeceğinden davacının, dava tarihi itibariyle, hesabında blokeli olarak bulunan paranın iadesini istemekte haklı olmadığı anlaşılmıştır. Belirtilen nedenlerle davanın tümüyle reddi gerekirken hatalı değerlendirmeler içeren bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (...) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekillinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 6,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, .../09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.