MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, ... İli ... İlçesi ... Köyü 417 ve 418 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesinde; müvekkiline ait davaya konu taşınmazlar ..."nın "Eski eser", "2. Derece Arkeolojik Sit Alanı", "Korunması Gerekli Kültür Varlığı" ilan edilerek durumun tapuya şerh edildiğini ve inşaat yasağı getirildiğini, 2863 sayılı Yasanın kamulaştırma başlıklı 15. maddesinin (f) fıkrasında, 2009 yılında değişiklik yapıldığından yasanın uygulanmasının ve parsel sahibi tarafından imar planı yapılmasının imkansız olduğunu, idarenin de 1/1000"lik (Koruma Amaçlı İmar Planı) imar planını yapmaması nedeniyle plan yapımının yıllarca sürüncemede kaldığını, yasada yapılan değişiklikle trampa yapılmasının imkansız hale geldiğini ve şartlarının çok ağırlaştığını, müvekkilinin taşınmazları 12.04.2002 tarihinde satın aldığını ve hiçbir şekilde kullanamadığını, ileri sürerek müvekkili adına kayıtlı 417 ve 418 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırmasız el atma bedelinin ve mahrum kaldığı gelirin (ecrimisil) tazminine karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında ecrimisille ilgili isteğini atiye bıraktığını beyan etmiş, mahkemece davanını kabulüne karar verilmiştir.
Dava, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemenin 15.10.2012 tarih 2011/474-2012/525 sayılı davanın kabulüne dair kararı temyiz üzerine Yargıtay ...Dairesinin 19.06.2013 tarih ve 2013/12774 2013/13060 sayılı kararı ile bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davaya konu taşınmazların, tapu kaydında 1 ve 2. derece korunması gerekli kültür varlığı ve eski eser şerhi bulunduğu; ... Belediye Başkanlığının 14.05.2013 tarihli cevap yazısında 14.10.1978 yılında 2.derece arkeolojik sit alanı olarak ilan edildiği, ... Belediye Başkanlığının cevabında ise 06.06.2005 onay tarihli 1/1000 ölçekli ... koruma amaçlı revizyon ve ilave uygulama imar planında 2. derece arkeolojik sit alanında kaldığı ve ... Kültür Varlıkları Koruma Kurulunun 24.10.2014 tarihli kararı ile 1. derece arkeolojik sit alanına alındığı; davacı tapu malikinin davaya konu taşınmazların sit alanına alınması ve kullanamamasından dolayı, hukuki niteliğinin tesbiti amacıyla kazı yaplmasına izin verilmesi için davalı idareye başvurması üzerine, idare ile davacı arasında 12.07.2004 tarihinde davaya konu taşınmaz üzerinde kazı ve temizlik çalışmasının idare tarafından yapılmasına ve tüm kazı masraflarının davacı tarafından karşılanmasına dair imzaladıkları protokol sebebiyle idarenin davacının isteği ve onayı ile davaya konu taşınmazlarda kazı yapmaya başladığından davalı idarenin kamulaştırma amacıyla davaya konu taşınmazlara fiilli bir el atmasının söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.
Uygulama ve öğretide; kamu idarelerinin, hizmetlerinin yürütülmesi sırasında tek yanlı irade açıklamalarıyla kamu hukuku esaslarına dayanarak ilgililerin hukuki durumlarını etkileyecek şekilde yaptıkları işlemlerin idari işlem; görev ve yetki alanlarına giren konularda hukuka uygun olarak yaptığı fiiller ile bu görevleriyle ilgili hareketsiz kalmalarının idari eylem olarak tanımlanmakta olup, somut olayda, idarenin icra yetkisini hukuka aykırı olarak kullanması olarak nitelendirilebilecek bir fiili el atması söz konusu olmadığına göre, 3194 sayılı İmar Kanununun ilgili maddeleri uyarınca tek yanlı idari işlemle düzenlenen imar planları ve bu planlara dayanılarak yapılan işlemlerin idari nitelik taşıdığı, söz konusu imar planlarının zamanında uygulamaya geçirilmemesi durumunun da idari eylem olarak kabulü gerekir. Yukarıda açıklanan uyuşmazlıklarla ilgili olarak açılan davalarda, görev itirazında bulunulması ve olumlu görev uyuşmazlığı çıkması üzerine durum Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından değerlendirilmiş ve 09.04.2012 gün 2011/238E.–2012/63K. ve 2012/41 E- 2012/77 K. sayılı kararlarında fiili el atmanın bulunmadığı durumlarda idari yargı yerinin görevli bulunduğuna karar verilmiştir.
Ayrıca 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu"nun değiştirilen Geçici 6. maddesinin 10.fıkrasında da “Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle veya ilgili kanunların uygulamasıyla tasarrufu kısıtlanan taşınmazlar hakkında, 03/05/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu"nda öngörülen idari başvuru ve işlemler tamamlandıktan sonra idari yargıda dava açılabilir. Bu madde hükümleri karara bağlanmamış veya kararı kesinleşmemiş tüm davalara uygulanır.” hükmü getirilmiştir.
Her ne kadar mahkemece Yargıtay ... Dairesinin bozma ilamına dayanılarak karar verilmiş ise de; mahkemelerin görevine ilişkin hususlar kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir ve görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz. Görevin, kazanılmış hak kuralının bir istisnası olduğu Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 04.02.1959 tarih 1957/13 Esas -1959/5 Karar sayılı kararında da belirtilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle; taşınmazın sit alanı olarak ilan edilmesinin Anayasanın mülkiyet hakkının kamu yararı amacıyla ve kanunla sınırlanabileceğini düzenleyen 35. maddesi uyarınca 2863 sayılı Kanundan kaynaklanan bir durum olduğu, davalı idarenin eyleminin mülkiyet hakkını ortadan kaldıran bir işlem niteliğinde bulunmadığı, ayrıca davaya konu taşınmazlar üzerinde yapılan kazı çalışmalarının davacının kendi isteği ve izni ile yapıldığı için, idarenin taşınmazlara fiilen el atmasından bahsedilemeyeceğinden davacının mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, dava konusu taşınmazın imar planıyla sit alanı olarak ilan edilmesinden ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-b ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilmesi yerine kabulü doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 04.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.