22. Hukuk Dairesi 2016/25473 E. , 2019/23777 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... ve ... Temizlik inş. Kırtasiye Teknik Bakım (...) vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı Bakanlığın açmış olduğu ihaleleri kazanan diğer davalı işverenler nezdinde temizlik elemanı olarak 01/08/2010-19/08/2014 tarihleri arası çalıştığını, iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini beyanla kıdem tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti:
Davalı Bakanlık vekili, davacının çalıştığı şirketler ile müvekkili arasında akdedilen hizmet alım sözleşmeleri gereğince işçilik alacaklarından müvekkilinin sorumlu olmadığını, bu alacaklardan sözleşme gereğince yüklenicinin sorumlu bulunduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davacının 01/01/2013-18/08/2014 tarihleri arasında temizlik işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin mazeretsiz devamsızlığı üzerine haklı nedenle feshedildiğini beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Grup Ltd.Şti. vekili, davacının iş sözleşmesinin diğer davalı tarafından haklı nedenle feshedildiğini, müvekkili şirket nezdinde fazla mesai yapmadığını, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmadığını, kendilerine husumet tevcih edilemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı... ve davalı Bakanlık temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Yukarıda fazla çalışmanın ispatı konusunda anlatılan ilkeler, hafta tatili günlerinde yapılan çalışmaların ispatı açısından da geçerlidir.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az on beş dakika, dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedi buçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63. maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi on bir saati aşamayacağından, 68. maddenin belirlediği yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok on bir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde on bir saate kadar olan (on bir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, on bir saatten fazla çalışmalarda ise en az bir buçuk saat olarak verilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu hafta tatili ve fazla mesai alacakları, tanık beyanlarına itibarla davacının yılın üçte birlik kısmında hafta tatillerinde çalıştığı, yaz döneminde(15 Haziran-14 Eylül tarihleri arası) haftalık 45 saati aşan çalışması olmadığı, kış döneminde (15 Eylül-14 Haziran tarihleri arası) ise haftanın 5 günü 07.00-20.00 saatleri arası 1 saat ara dinlenme ile haftalık 15 saat fazla çalıştığı, kabulü ile hesaplanmış ise de tüm dosya kapsamı ve özellikle davalı tarafça ibraz edilen hizmetiçi eğitim planları ile davacı tanığı ...’ın “...%80 işyerinde kurs vardır daha doğrusu altı-yedi ay kesin kurs vardır...” şeklindeki beyanlarına göre işyerinde kabul edilenin aksine yaz ya da kış döneminde farklı çalışma olmadığı ancak davacının yılda 7 ay süren kurs döneminde haftanın 5 günü 07.00-20.00 saatleri arası çalıştığı anlaşılmış olup davacının günlük 11 saati aşan çalışma süresine göre kabul edilen 1 saat ara dinlenme de isabetli olmamıştır. Ayrıca hafta tatili çalışması hususunda işin niteliğine göre haftanın 7 günü çalışmaya ilişkin davacı tanığı ...’un çelişkili beyanları dışında delil bulunmadığı düşünüldüğünde davacının hafta tatili çalışmasını yeterli ve inandırıcı şekilde ispat edemediği, fazla çalışmasını ise yılın 7 aylık döneminde haftanın 5 günü 07.00-20.00 saatleri arası 1,5 saat yasal ara dinlenmeye göre haftalık 12,5 saatle sınırlı olarak delillendirdiği gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye Serhat Temizlik inş. Kırtasiye Teknik Bakım"a iadesine,19/12/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.