BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/469 Esas 2021/1118 Karar Sayılı İlamı

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ


ESAS NO : 2018/469 Esas
KARAR NO : 2021/1118


DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/04/2018
KARAR TARİHİ : 13/12/2021
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 13/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; Davacı vekili 09/04/2018 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkil ile dava dışı .......... İnşaat Enerji İthalat İhracat Tic. San. Ltd. Şti. arasında 12/10/2015 tarihli bir yetkili satıcılık sözleşmesi imzalandığını, bayinin yetkili satıcılık sözleşmesinden doğan borcu karşılığında .... Bankası'na ait 20/03/2018 kesşide tarihli, 40.000-TL bedelli, .... numaralı dava konusu çeki keşide ederek müvekkiline verdiğini, müvekkilinin bayinin vermiş olduğu çeki ciro ettiğini, söz konusu çekin çalınmış olup hırsızlık olayı ile çekteki ciro silsilenin koptuğunu, davalıların yetkili hamil olmadığını, çekin çalıntı olması karşısında müvekkilden sonraki ciroların incelenmesini beyanla İstanbul ..... İcra Müdürlüğü'nün ..... Esas sayılı icra takibinin müvekkili bakımından durdurulmasına karar verilmesini, bu talebin kabul edilmemesi halinde icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini dava ve talep etmiştir.

CEVAP
Davalı taraflarca süresinde davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Ancak davalı .... vekili tarafından sunulan beyan dilekçesinde ÖZETLE; Davanın 09.04.2018 tarihinde menfi tespit davası şeklinde açıldığı, ancak çekin keşidecisi tarafından 03.04.2018 tarihinde 53.041,71 TL ödendiğini bu nedenle davanın reddi gerektiğini, Menfi Tespit Davasının İstirdat davası olarak görülmeye devam edilemeyeceğini, çünkü çek bedelinin davacı tarafından değil çekin keşidecisi tarafından ödendiğini, davacının eksik harç ödemesi yaptığını ve tamamlatılması gerektiğini belirtmiştir. Aynı zamanda müvekkilin iyi niyetli hamil olduğunu, ispatlama yükümlülüğünün davacıya ait olduğunu, müvekkillerinin defter tutma yükümlülüğü bulunmadığını, ticari defterlerin sadece davacı defterlerinin incelenmesi ile borçlu olmadığının tespiti yeterli olmayacağı, değerli evrakların kargo ile taşınmasının kanunen mümkün olmadığını belirterek davanın reddini talep etmişlerdir

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca menfi tespit ve TTK'nun 758.maddesi uyarınca çek istirdatı davasıdır.
Büyükçekmece .... Asliye Hukuk Mahkemesinin ..... Esas ... Karar sayılı kararı ile verilen görevsizlik kararı neticesinde dosya mahkememize gönderilmiştir.
Davacı tarafça; dava konusu .... Bankası ..... Şubesi'nin .... Seramik İnşaat Enerji İthalat İhracat Ticaret Sanayi Ltd. Şti. tarafından keşide edilmiş bulunan 20.03.2018 keşide tarihli 40.000-TL bedelli .... numaralı çekin kendileri tarafından cirolanarak .... İç ve Dış Ticaret Pazarlama Ltd. Şti’ne gönderilmek üzere ....... Kargo'ya verildiği, ancak çekin taşınması esnasında hırsızlık sonucunda ellerinden çıktığı, bunun üzerine suç duyurusuna bulunduklarını ve çek iptali davası açtıklarını, akabinde çekin davalı .... tarafından aleyhlerine ihtiyati hacze konulduğunu ve aleyhlerine icra takibi başlatıldığını, ciro silsilesinin kopuk olduğunu ve davalıların yetkili hamil haline gelmediklerini, cirantalardan ....... ile .......'nin 2017 yılında ve aynı zamanlarda kuruluş tescil ve ilanı yaptırmış olduklarını, yaklaşık bir yıl gibi kısa bir süre önce ve hemen hemen aynı tarihlerde kurulan iki şirketin çalıntı bir çekte hem de peşpeşe ciranta olduklarını, bu iki şirketin birbirinden farklı alanlarda faaliyet gösterdiklerini, İran asıllı olan ve ticari kaydına ulaşılamayan cirantanın gerek kendisinden önceki ...... İNŞAAT ve gerekse kendisinden sonraki ...... firması ile çek cirosu gerektiren ne tür ilişkiler içerisinde olabileceğinin de anlaşılması güç ve düşündürücü olduğunu, aynı hususların davalılar ...... ve .... için de geçerli olduğunu, davalı ....’ın ihtiyati haciz talebini sadece kendileri ....... ve ....’a yöneltilmiş olmasının oldukça dikkat çekici olduğunu bildirerek davalıların kötüniyetli olduklarını, davalıların yetkili hamil olmamaları ve davalı ....'ın davacı zararına olacak şekilde bilerek hareket ettiğinden bahisle dava konusu çek ve icra takibi nedeni ile borçlu olmadıklarının tespitine ve dava konusu çekin istirdadına karar verilmesini talep ettikleri, çek istirdat talebinin sadece davalı .... yönünden, menfi tespit talebinin ise tüm davalılara husumet yöneltilerek açıldığı anlaşılmıştır.
Davalı .... vekili tarafından; davalının iyi niyetli hamil olduğunu, ispatlama yükümlülüğünün davacıya ait olduğunu, müvekkillerinin defter tutma yükümlülüğü bulunmadığını, ticari defterlerin sadece davacı defterlerinin incelenmesi ile borçlu olmadığının tespiti yeterli olmayacağı, değerli evrakların kargo ile taşınmasının kanunen mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddini talep ettikleri görülmüştür.
Davalılarca dosyaya süresinde cevap dilekçesi sunulmamakla dava dilekçesindeki vakıaları inkar etmiş sayılmaları gerektiği anlaşılmıştır.
Taraflarca dayanılan ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek nitelikte görülen tüm deliller toplanmış ve mahkememizce değerlendirilmiştir.
İstanbul ....... İcra Müdürlüğü'nün ...... Esas sayılı dosyasının incelenmesinden; davalı ....'ın alacaklı, davacı taraf ile davalılardan .........Ltd.Şti, M....., ......., ....... Gıda...Ltd.Şti.'nin ve ayrıca dava dışı keşideci .... Seramik ile ciranta .....Ltd.Şti.'nin borçlu sıfatında bulundukları, takip dayanağının dava konusu 40.000 TL meblağlı çek olduğu, dosyaya konu alacağın borçlu keşideci .... Seramik firması tarafından 02/04/2018 tarihinde 53.041,71 TL olarak alacaklısına ödendiği anlaşılmıştır.
Ankara ....... Ticaret Mahkemesi ....... Esas sayılı dosyasının incelenmesinden; dava konusu çekin kayıp ve ziyaı nedeni ile açılan çek iptali dosyası olduğu anlaşılmıştır.
Davacı tarafın bahsi geçen suç duyurusuna konu Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının ....... Sor.sayılı dosyasında, suç faillerinin tespit edilememesinden mütevellit soruşturma dosyasının daimi aramaya alındığı anlaşılmıştır.
Dava konusu çekin incelenmesinden; .... Bankası ...... Şubesi'nin .... Seramik İnşaat Enerji İthalat İhracat Ticaret Sanayi Ltd. Şti. tarafından keşide edilmiş bulunan 20.03.2018 keşide tarihli 40.000-TL bedelli .... numaralı çekin davacı lehine düzenlendiği, davacının cirosundan sonra sırasıyla dava dışı .... firması, davalı ....... Gıda AŞ, davalı ....... (...... İnşaat), davalı ...... , davalı ...... Ltd.Şti ve son olarak hamil sıfatıyla davalı ....'a cirolanarak devir edildiği, ciroların tam ciro olmayıp açık ciro olduğu anlaşılmıştır.
Davalılardan ...... 'ye tebligat yapılamamasından mütevellit hakkındaki dava dosyası tefrik edilmiştir.
Tarafların ticaret sicil kayıtları bağlı bulundukları ticaret sicil müdürlüklerinden celp edilerek dosya arasına alınmıştır.
Tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde mali müşavir marifetiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, SMMM bilirkişisi tarafından sunulan 21/05/2019 tarihli bilirkişi raporunda, davacı merkezinin Ankara'da olması nedeni ile tam bir değerlendirme yapılamadığının bildirildiği görülmüş, işbu nedenle davacı defterlerinin incelenmesi amacıyla talimat yazılmış ve Ankara ....... Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığı ile davacı taraf ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen 13/11/2019 tarihli bilirkişi raporundan, davacı firmanın gerek kendileri lehine çek düzenleyen keşideci .... firmasıyla gerekse kendilerinden sonraki ciranta .... firması ile aralarında dava konusu çekin alınıp verilmesini gerektirecek şekilde ticari ilişki bulunduğunun tespit edildiği görülmüştür.
Davalı .... vekili ve davalı ...... Ltd. Şti.' ne 2018 yılı ticari defter ve belgelerini belirlenen gün ve saatte mahkememiz duruşma salonunda hazır etmeleri konusunda kesin süre verilmiş ancak ticari defter ve belgelerin sunulmaması nedeni ile bu davalıların ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılamamıştır.
Davalı .... hakkındaki Uyap entegrasyon kayıtlarından, aleyhine açılmış bulunan çokça sayıda menfi tespit ve istirdat davaları ile resmi belgede sahtecilikten yürütülen soruşturma dosyaları olduğu anlaşılmıştır.
Böylece mahkememizce yapılan yargılama sonucunda toplanan tüm deliller muvacehesinde;
Davacının tüm davalılar aleyhine açtığı menfi tespit davası yönünden; dava konusu çekin icra takibine konulmasından sonra, ihtiyati haciz aşamasında icra dosyası borçlusu ve çek keşidecisi .... Seramik firması tarafından 02/04/2018 tarihinde 53.041,71 TL olarak alacaklısına ödendiği anlaşılmıştır. Çekten kaynaklanan borcun çekin keşidecisi tarafından ödenmesi durumunda, ödeyen keşidecinin kendisinden önce gelen bir müracaat borçlusu bulunmaması ve ödediği çeki yeniden tedavüle koyma durumu söz konusu olamayacağından, bu durumda davacının çekten kaynaklanan borçlu sıfatı ortadan kalktığından, ödemenin dava tarihinden önce yapılmış olması da nazara alınarak davacının menfi tespit talebi yönünden dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı anlaşılmakla davanın bu yönden usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının, davalı .... aleyhine açtığı çek istirdatı talebi yönünden; dava konusu 40.000 TL bedelli çekin keşidecisi .... firması tarafından davacı lehine keşide edildiği, bu çekin davacı şirket yetkilisi tarafından cirolanarak kendisinden sonra gelen ciranta .... firmasına gönderilmek üzere kargoya verildiği, çekin kargoda taşınması sırasında hırsızlanarak çalındığı, savcılıkça yürütülen soruşturma dosyasında hırsızlık faillerinin tespit edilemediği, davacı tarafça dava konusu bu çek hakkında Ankara ....... Ticaret Mahkemesi ....... Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığı, dava konusu çekin ciro yoluyla en son davalı ....'a geçtiği ve onun tarafından İstanbul ....... İcra Müdürlüğü'nün ...... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, davalı .... ile dava konusu çeki kendisine ciro yoluyla teslim eden olarak görünen ...... Ltd.Şti. Arasındaki ticari ilişkinin tespiti açısından bu davalıların ticari defterlerinin incelenerek bilirkişi raporu alınmasına ilişkin ara kararı verilmesine ve tebliğ edilmesine rağmen defterlerin sunulmaması nedeni ile bilirkişi raporu alınamadığı görülmüş, davalı .... hakkındaki Uyap entegrasyon kayıtlarından, aleyhine açılmış bulunan çokça sayıda menfi tespit ve istirdat davaları ile resmi belgede sahtecilikten yürütülen soruşturma dosyaları olduğu anlaşılmıştır. Böylece, dava konusu çekin davacının rızası hilafına çıktığının gerek ceza soruşturma dosyası, gerek ticari defter kayıtları ve gerekse çek iptali dosyasından anlaşıldığı, çekin iadesine karar verilebilmesi için çek hamili olan davalı ....'ın çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olduğunun davacı tarafça ispatlanması gerektiği, davalı .... hakkında benzer nitelikte ve kargodan çalınan çeklerle ilgili bir çok dava dosyası bulunduğu, İstanbul BAM ...... Hukuk Dairesinin emsal niteliğindeki ...... Esas ....... Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere, davalının, farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu etmiş olduğu ve bu surette bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulünün gerektiği kanaatine varılarak davanın çek istirdatı talebi yönünden kabulüne, dava konusu çekin icra dosyasında tahsil edilmiş olması nedeni ile çek bedeli olan 40.000 TL'nin davalıdan istirdadına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının tüm davalılar aleyhine açtığı menfi tespit davasının hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeni ile usulden REDDİNE
2-Davacının davalı .... aleyhine açtığı çek istirdadı davasının KISMEN KABULÜ ile
40.000,00 TL çek bedelinin davalı ....'tan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
3-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 2.732,40.-TL karar harcından mahkememiz veznesine yatırılan 755,11.-TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan karar harcının davalı ....'tan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 35,90.-TL başvurma harcı ve 755,11.-TL peşin harcın davalı ....'tan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından dosyada yapılan toplam 3.229,60.-TL yargılama giderinin kabul red oranına göre hesaplanan 2.921,65 TL'sinin davalı ....'tan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 6.000,00.-TL vekalet ücretinin davalı ....'tan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı .... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, menfi tespit talebi yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 6.548,10-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ....'a verilmesine,
8-Davacı tarafından dosyaya yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleşince ve HMK 333. maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal sürede İstinaf Başvuru hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/12/2021

Katip .......
¸e-imzalıdır


Hakim ......
¸e-imzalıdır