1. Hukuk Dairesi 2020/1882 E. , 2021/2810 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ .... HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil-tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine karar verilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince davacı tarafın istinaf başvurusunun kesin olmak üzere esastan reddine dair verilen karara yönelik davacı tarafın temyiz başvurusu ise; Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesin olduğu gerekçesiyle 19.03.2020 tarihli ek karar ile reddedilmesine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil, temlik edilen taşınmazlar yönünden tazminata hükmedilmesi talebine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan ..."ın maliki olduğu 75 parsel sayılı taşınmazı (yeni 179 ada ..., 180 ada ..., 181 ada ..., 212 ada ..., 213 ada ..., 214 ada ... parsel) 09/01/1976 tarihinde henüz 17 yaşında olan oğlu ..."a kız torunlarından mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak devredildiğini ileri sürerek, tapu kayıtlarının davacıların miras payı oranında iptali ile adlarına tescile, devredilen taşınmazlar için ise şimdilik ....000,00 TL bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
İlk Derece Mahkemesince, temliğin muris muvazaası kapsamında olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince davacı tarafın istinaf başvurusunun kesin olmak üzere esastan reddine dair verilen karara yönelik davacı tarafın temyiz başvurusu ise; Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesin olduğu gerekçesiyle 19.03.2020 tarihli ek karar ile reddedilmiş, anılan ek karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davanın 100,00 TL değer gösterilmek suretiyle açıldığı ve yargılama sırasında çekişmeli taşınmazın değeri keşfen saptanmadan sonuca gidildiği bu nedenle kararın kesin olmadığı anlaşılmakla 09.03.2020 tarihli EK KARARIN KALDIRILMASINA,
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca, gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda dava değerinin gayrimenkulün değerine göre belirleneceği öngörülmüştür. Dava değerinin belirlenmesinde taşınmazın dava tarihindeki keşfen saptanacak gerçek değerinin esas alınacağı kuşkusuzdur.
Aynı Yasanın 30. maddesi ise “Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılıyorsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 409. maddesinde (HMK 150) gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” şeklinde, 32. maddesi ise; “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Harçlar Kanununun uygulaması kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur.
Hal böyle olunca, taşınmaz başında keşif yapılarak Harçlar Kanunu 16. madde uyarınca taşınmazın dava tarihindeki değerinin belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacı tarafın değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesinin 09.03.2020 tarihli kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/...-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesine gönderilmesine, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 25/05/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.