MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
A)Davacı İstemi :
Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin 01/01/1985 olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı Kurum vekili, hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddi gerektiği, kurum kayıtlarının aslı olduğu, davacının davasını ispat etmesi gerektiği, hizmet tespit davalarının kamu düzenini ilgilendirdiğini, davanın reddine karar verilmesi ni talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Mahkemenin; Tanıkların birbiriyle örtüşen, dönemde işyerinin unvanı, tarih, yer, ve yapılan işi anlatır somut olaylara dayalı beyanları , 01.04.1985 tarihli işe giriş bildirgesinin kuruma verilmiş olması karşısında , kaldı ki işe giriş bildirgesinin verilmiş olması adı geçen işyerinde davacının bir gün dahi olsa sigortalı çalıştığının yazılı karinesi olup ; 506 sayılı Yasa sigortalılık işlemleri ile ilgili olarak çalışan sigortalıya hiçbir yükümlülük getirmemiştir. Sigortalılıkla ilgili işlemleri yapma görevi işverene, bu yükümlülüklerle ilgili işlemlerin denetim ve gözetim görevi de kuruma aittir. Aradan uzun yıllar geçtikten sonra dönem bordrosu verilmediği ileri sürülerek bunun olumsuz sonuçlarının sigortalıya yansıtılması iyi niyet kuralı ile de bağdaşmaz. Bu tespitler doğrultusunda davacının 01.04.1985 tarihinde söz konusu işyerinde işe giriş bildirgesine istinaden çalıştığı ve ilk işe giriş tarihinin 01.04.1985 tarihi olarak tespiti gerektiği gerekçesine dayandığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir
İstinaf başvurusu :
Davalı Kurum vekili; hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddi gerektiği, kurum kayıtlarının aslı olduğu, davacının davasını ispat etmesi gerektiği, hizmet tespit davalırının kamu düzenini ilgilendiğini, usül ve yasaya aykırı olan Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusu ;davacının celp edilen SGK kayıtlarına göre sigortalı işe giriş bildirgesinin 24/05/1985 tarihinde kuruma verildiği, işe giriş tarihi olarak da 01/04/1985 tarihinin gösterildiği görülmüştür. İşe giriş bildirgesinin düzenlendiği işyerinin anılan tarihte faal olduğu, işçinin imzasının davacının eli ürünü olduğu, davacıya verilen sigorta sicil numarasının o yıla ait serilerden olduğu dosya içerisindeki bilgi ve belgelerle yaptırılan bilirkişi incelemesinden anlaşıldığı gibi, bordro tanıklarıda davacının calışmasın doğrulamıştır. Hal böyle olunca davacının işe giriş bildirgesinde işe giriş tarihi olarak gösterilen 01.04/1985 tarihinde eylemli olarak çalıştığı, gerekçesiyle esastan reddine karar vermiştir
E)Temyiz :
Davalı temyiz nedenleri :
Davalı vekili,hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddi gerektiği, kurum kayıtlarının aslı olduğu, davacının davasını ispat etmesi gerektiği, hizmet tespit davalırının kamu düzenini ilgilendiğini, usül ve yasaya aykırı olan Mahkeme kararının mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dosya içindeki kayıt ve belgelerden; davacının 28.02.1973 doğumlu olduğu, 01.04.1985 ilk sigorta başlangıç tarihini talep ettiği, ilk sigorta başlangıç tarihinde 13 yaşı içinde olduğu,işe giriş bildirgesinin ve dönem bordrolarının Kuruma verildiği, bordro tanıklarının dinlendiği; tanıkların, davacının bizzat işte çalıştığını ve otobüs karasör işi yaptıklarını beyan ettikleri, işyerinin kanun kapsamında ve krasör atölyesi olduğu anlaşılmıştır
506 sayılı Yasa"nın 2. maddesine göre; sigortalılık niteliği, hizmet akdinin kurulması ve 6. madde gereğince çalışmaya başlanılması ile edinilir. Aynı Yasa"nın “ Sigortalı Sayılmayanlar ” başlıklı 3/II-B maddesinde; “ Özel kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında, çıraklık devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile bu Kanunun 35"inci maddesi hükümleri uygulanmaz. ” hükmü öngörülmüştür.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu"nun 3. maddesi, çırağı; “ Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişi ” olarak tanımlanmıştır.
Anılan Kanun"un “ Çıraklık Şartları ” başlıklı 10. maddesine göre çırak olabilmek için,
a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. (Bu bentte yer alan "onüç yaşını" ibaresi, 16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle "ondört yaşını" olarak değiştirilmiştir.)
b)En az ilköğretim okulu mezunu olmak.
c)Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir.
Somut olayda; 28.02.1973 doğum tarihli davacının sigorta başlangıcı talep ettiği tarihte 13 yaşında olması ve karasör atölyesi olan işyerinde bordro tanıklarına göre otobüs karasör işi yaptıklarını beyan edilmesine rağmen bu işin davacının yaşı da dikkate alındığında tehlikeli bir iş olması hep birlikte değerlendirildiğinde; davacının sigortalı işçi olarak çalıştırılmasının mümkün olmayacağı,ancak çırak olarak çalışacağı göz ardı edilerek davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmektedir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.

G)Sonuç :
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.