MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2014/457-2016/154

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, müvekkilinin minibüsçüler odasına bağlı olarak minibüs çalıştırdığını, davalının ise halk otobüsleri kooperatifine bağlı olduğunu, ... Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Kurulu"nun (UKOME) 26.10.2007 gün ve 2007/10-169 ve 26.10.2007-170 sayılı kararı ve daha sonra minibüsçüler odası ve halk otobüsleri kooperatifinin aralarında yaptıkları protokoller uyarınca her iki esnaf odanın tek bir çatıda birleşmesinin kararlaştırıldığını, protokoller uyarınca her bir minibüs esnafının otobüsçü esnafına 38.100 TL bedel ödeyeceğini, davaya konu senedin de bu bedel için düzenlendiğini fakat protokollerin yerine getirilmediğini, ayrıca Antalya 2. İdare Mahkemesi"nin 2011/342 Esas sayılı dosyasında UKOME"in 26.10.2007 gün ve 2007/10-169 ve 26.10.2007-170 sayılı kararının kamu yararı ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiğini ileri sürerek, müvekkilinin davaya konu senet sebebiyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı vekili, davalının Özel Halk Otobüsleri Kooperatifine bağlı esnaf, davacının ise minibüs esnafı olduğunu, UKOME kararı ile davacı minibüsçülerin araç kapasitesinin arttırıldığını, bu sebeple içinde müvekkilinin de bulunduğu halk otobüsçülerinin zarara uğradığını, UKOME kararının Antalya 2. İdare Mahkemesi"nin 2011/342 Esas sayılı dosyasında iptal edilmesine rağmen iptal kararının tarafların bir araya gelmesi sebebiyle yürürlüğe konulmadığını ve UKOME kararının fiilen uygulanmaya devam edildiğini, halk otobüsçülerinin zararlarının karşılanması amacıyla birden fazla protokol yapıldığını, protokollere göre önce halk otobüsçülerine uğranılan zarara karşılık 72 adet otobüs verilmesinin kararlaştırıldığını, daha sonra ise bundan vazgeçilerek 72 adet otobüsün değerinin minibüsçü esnafı sayısına bölünerek kişi başı 38.100 TL ödemelerinin kararlaştırıldığını, davaya konu senedin de bu sebeple verildiğini, davacının yıllarca usulsüz şekilde fazladan yolcu taşıyıp kazanç elde ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, ... Büyükşehir Belediyesi UKOME"nin aldığı karar doğrultusunda M plakalı minibüslerin AB sınıfına geçirildiği, M plakalı minibüslerin alınan karar doğrultusunda yolcu sayılı artırılmış olarak 2007 yılından itibaren çalışmaya başladıkları, idare mahkemesince UKOME kararlarının iptal edildiği, taraflar arasında düzenlenen 01/03/2011 tarihli uzlaşma protokolü ile minibüsçülerin, kapasite artırımı yapmış olması sonucunda özel halk otobüslerinin görmüş olduğu zararın karşılanmasının kararlaştırıldığı, dava konusu bononun bu nedenle verildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 20/03/2019 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Dava, düzenleme sebebinin ortadan kalkması nedeniyle bedelsiz kaldığı iddia edilen bonodan dolayı borçlu olunmadığının tespiti talebine ilişkin olup, davalı davanın reddini istemiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dosya kapsamından anlaşıldığına göre, davacının üyesi olduğu dava dışı ... Minibüsçüler Esnaf Odası ile davalının üyesi olduğu yine dava dışı Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinin birleştirilmesi ve böylece minibüslerin yolcu taşıma kapasitesinin arttırılmasının dayanağı olan ... Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Kurulunun (UKOME) almış olduğu karar birleşme işleminden sonra açılan dava neticesinde ... İdare Mahkemesinin kesinleşmiş kararı ile iptal edilmiştir. Dava konusu bono’da İdare Mahkemesince iptal edilen UKOME kararıyla minibüs ve otobüslerin tek çatı altında birleştirilmesi ve böylece minibüslerin yerine alınan araçlarla minibüslere nazaran yolcu kapasitesinin artırılmasından dolayı otobüs işletenlerinin uğrayacağı zararın karşılanması amacıyla Minibüsçüler Odası ile Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi arasında yapılan protokol uyarınca minibüs işleteni davacı tarafından otobüs işleteni davalıya verilmiştir. Uyuşmazlık ise, UKOME kararının iptal edilmesi üzerine çıkmıştır. UKOME kararı kesinleşen mahkeme kararı ile iptal edildiğinden davacının üyesi olduğu Minibüs Odası ile davalının üyesi olduğu Kooperatifin birleştirilmesinin ve dolayısıyla otobüsçü esnafının uğrayacağı zarara karşılık verilen bonoların düzenleme sebebi ortadan kalkmıştır. Bununla birlikte söz konusu birleşme üzerine uygulamaya başlanmış ve dolayısıyla minibüslerin yolcu kapasitesi arttrılmış ise de, dayanak UKOME kararı iptal edildiğinden otobüsçü esnafının bu uygulamayı durdurma ve önleme ihtimali doğmuş bulunmaktadır. Uygulamanın durdurulması ve önlenmesi ise minibüsçü esnafının eski duruma dönmesi sonucunu doğuracaktır. Diğer bir ifade ile yolcu kapasitesinin azaltılması sonucunun doğacak olmasıdır. Böyle bir sonucun ortaya çıkması halinde ise kısmen de olsa sebepsiz zenginleşme söz konusu olacaktır.
Hal böyle olunca, sonradan iptal edilen UKOME kararının uygulandığı süre ve varsa fiili uygulama süresi ayrı ayrı belirlenip, buna göre davalı alacaklının uğradığı zarar ve dolayısıyla davacının sorumlu olduğu tutar tespit edilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın tümden reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. O nedenle bu yönden mahkeme kararının bozulması gerekirken onanmasının doğru olmadığı düşüncesiyle sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.