MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın mahkemenin görevsizliğine dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Tur. Ltd. Şti. avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR
Davacı, davalılardan ... Turizm İnşaat Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti üzerine kayıtlı ... plakalı 2011 model ... marka ... tipli aracı ... 22. Noterliğinin 26/01/2011 tarih 2790 yevmiye no"lu araç satış Sözleşmesi ile satın aldığını, aracın plakasını değiştirdiğini ve aracın şu anda ... plakaya sahip olduğunu, aracın bedeli olan 80.000 Euro"nun o dönemki karşılığı olan 172.500,00 TL"yi 26/01/2011 tarihinde davalılardan ..."ın hesabına Garanti Bankası ... şubesindeki ... no"lu hesabından EFT olarak gönderdiğini, davacının araç üzerindeki takyidatları incelerken ... Kaçakçılık ve Mali Suçlar Soruşturma Bürosunun 05/08/2014 tarihli ve 2014/68992 Soruşturma no"lu ihtiyati tedbir kararını gördüğünü, soruşturma dosyası incelendiğinde satılan aracın suça konu mal olması nedeniyle hakkında tedbir kararı uygulandığını ve soruşturma neticesinde müsadere edileceğini, malın ayıplı olduğunu belirterek ... 22.Noterliğinin 26/01/2011 tarih 2790 yevmiye no"lu araç satış sözleşmesinin iptali ile satışa konu aracın davalılara iadesi ile fazlaya ilişkin talep ve hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00 TL’nin (Aracın bedeli EURO karşılığı TL olarak ödendiği için o dönemki EURO karşılığı hesaplanmak sureti ile) 26/01/2011 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi talep etmiştir.
Davalılara, dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
Mahkemece, mahkemenin görevsizliğine, dosyanın görevli ve yetkili İstanbul Tüketici Mahkemesine gönderilmesine, dosya üzerinden karar verilmiş; hüküm, davalı ... TURİZM İNŞAAT GIDA TEKSTİL SAN VE TİC. LTD. ŞTİ tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalılardan satın aldığı aracın ayıplı olması nedeniyle araç satış sözleşmesinin iptali ve ödediği bedelin iadesi istemiyle dava açmış, mahkemece davalılara dava dilekçesi tebliğ edilmeden dosya üzerinden görevsizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda uyuşmazlık, 6100 sayılı HMK"nın 114/c maddesi gereğince dava şartı olan “mahkemenin görevli olması” şartı hakkında taraf teşkili sağlanmadan karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Mahkemenin görevli olması dava şartıdır (HMK. m.114/1-c). Dava şartları ve ilk itirazlar, ön incelemede sonuca bağlanır. Ön inceleme ise, dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra yapılır (HMK. m.137/1, 139/1 ilk cümle). Buna göre görevsizlik kararı verilebilmesi için; dava dilekçesinin davalıya tebliği (HMK. m. 122), cevap süresinin beklenmesi (HMK m.127), cevap verilmesi halinde davacıya tebliği (HMK m. 126), davacının cevaba cevap verme süresinin beklenmesi, verdiğinde diğer tarafa tebliği (HMK. m.136/1), davalının ikinci cevap süresinin beklenmesi, verdiğinde diğer tarafa tebliği (HMK. m. 136/1) zorunludur. Mahkemenin, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verilebileceğini öngören aynı Kanun"un 138. maddesi hükmü, dilekçelerin karşılıklı verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Bu hüküm, hakime, belirtilen hususlar hakkında gerekmiyorsa ön inceleme duruşması yapmaksızın karar verebilme yetkisi tanır. Ön inceleme duruşması yapmaksızın dosya üzerinden karar verilebilmesi için de davanın ön inceleme aşamasına getirilmiş olması gereklidir. Hukuk Muhakemeleri Kanun"un 137/1. maddesinde, ön incelemenin dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra yapılacağının açıkça öngörülmüştür.
Diğer yandan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 1086 sayılı Kanundan farklı olarak iddia ve savunmanın genişletilmesi yahut da değiştirilmesi yasağını dava ve cevap dilekçesinin verilmesiyle başlatmamış; bu yasağı, ileriye dilekçelerin karşılıklı verilmesinin tamamlanmasına, bazı hallerde ön inceleme duruşmasına kadar ötelemiştir. Bu düzenleme ile davacının cevaba cevap dilekçesinde iddialarını değiştirerek ve genişleterek başlangıçta görevli olmayan mahkemeyi görevli hale getirmesi de mümkün hale gelmiştir. Tarafların bu haklarını kullanabilmeleri, dilekçelerin karşılıklı olarak verilmesini veya bunun için kanunda belirlenen sürelerin geçmesini zorunlu kılmaktadır.
6100 sayılı HMK"nın 114. maddesi uyarınca dava şartlarından olan görev konusunda aynı Kanun"un 138. maddesi uyarınca dosya üzerinden karar verilebilir ise de, ancak bunun için dava dilekçesinin davalılara tebliğ edilerek savunma hakkı tanınması gerekir. Dava dilekçesi tebliğ edilmeden dosya üzerinden görevsizlik kararı verilmesi HMK"nın 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkına da aykırılık oluşturmaktadır.
Mahkemece, yukarıda açıklanan hususlar göz ardı edilerek davalılara dava dilekçesi ve tensip zaptı tebliğ edilmeden görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-3 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 16/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.