7. Hukuk Dairesi 2014/4641 E. , 2014/8690 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Adana 6. İş Mahkemesi
Tarihi : 08/01/2014
Numarası : 2013/27-2014/17
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davacının çok başarılı bir eleman iken davalı işveren tarafından daha sonra Adana iline getirilmiş ve Adana"da işine son vermek için sürekli gerekçeler aramaya başladığını, performans düşüklüğü nedeniyle işine son verildiğini ancak yapılan fesih işleminin geçerli nedene dayanmadığını belirterek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının performans yetersizliği yanıda gerçek dışı raporlama yaptığı tespit edildiğinden iş sözleşmesinin geçerli olarak feshedildiğini, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin performans düşüklüğü nedenleriyle feshedildiğini ancak feshin geçerli nedenlere dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması rizikosundan kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı Yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
Dosya içeriğine göre, davacının, davalı işyerinde tıbbi mümessil olarak yaklaşık 4,5 yıl süreyle çalışmıştır.
İlk olarak 01.08.2012 tarihli savunma talep yazısı ile IMS hedef realizasyonunun %100 olması gerekirken tüm ürünler bazında kendisinin toplam realizasyonunun %62,87 olarak gerçekeştirildiği belirtilmiş, davacı işçi de savunmasıda 2012 yılının ilk 6 ayında realizasyonunun %100 altında olmasının temel sebeplerinden birisinin ailesel problemlerin 2012 Mart ayından sonra olması ile konsantrasyon güçlüğü yaşadığını Ağustos ayı itibariyle bütün planlamaları yapıp düzenli çalışarak bunları gerçekleştirip kalan 5 ay da hedeflerini realize etmeyi planladığını belirtmiş, savunmadan sonra kendisine 24.08.2012 tarihinde tebilğ edilen uyarı yazısı ile disiplin cezası verildiği,
İkinci olarak ise 10.10.2012 tarihli savunma talebi ile aylık ziyaret programına göre 09.10.2012 tarihinde Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesine ziyaret planlamasına rağmen ziyaret götürmediği tespit edildiği belirtilmiş, davacı işçi de savunmasında 09.10.2012 tarihinde özel bir durum nedeniyle programına gidemediğini, haber vermesi gerektiğini bildiğini ancak son dönemde performansının düşük olması nedeniyle cesaret edemediğini beyan ettiği, savunmasından sonra davacyıa 26.11.2012 tarihinde tebilğ edilen yazı ile uyarı cezası verildiği,
Son olarak yukarıda belirtilen uyarı yazısından 15-20 gün sonra bu kez 11.12.2012 tarihli savunma istem yazısı ile Aralık ayı ziyaret planlamalarında 10.12.2012 tarihide yaptığı plana göre ziyaret etmesi gereken Hatay Dörtyol brickinde çeşitli sağlık kuruluşlarında görevli 15 adet doktorun tek tek isim belirtilerek ziyaret götürmediği tespiti ile savunması istenmiş olup davacı işçinin savunmasında Aralık 2012 şirket yapılanması sürecinde kendisine çalışma yerleri ya da yapılanma ile ilgili bir geri bildirim olmadığını, bu yapılanmada kendi yerimi görememekten dolayı adı geçen doktorlara ziyaret götürmediğini ve asıl önemli olan Adana da bulunan bricklerindeki doktorlarına ziyaret götürmeyi tercih ettiğini beyan ettiği görülmüş ve bu savunmasından sonra 13.12.2012 tarihinde yapılan bildirim ile yukarıda yer alan hususlar gözetilerek iş aktinin feshedildiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan iş sözleşmesi hükümleri ve bu sözleşmenin eki niteliğindeki Tıbbi Mümessilerin görev ve sorumluluklarına ilişkin hizmet sözleşmesine ek sözleme hükümlerine göre davacının günlük ziyaret raporlarını düzenli hazırlamak ve gününde yazmak, günlük programındaki aksayan yönleri ve değişiklik önerilerini raporlamak, rakip firma etkinlerini, aylık faaliyet raporlarını, eczane siparişlerini ve masraflarını belirleyen ölçütler çerçevesinde yazmak şeklinde raporlama görevinin de olduğu belirtildiği görülmüştür.
Benzer hususlar davacıya ait görev tanımında da belirtilmiştir.
Bu kapsamda davacının savunmalarına konu hususlar irdelendiğinden; Dairemizce benimsendiği üzere performans ölçümünün salt IMS verilerine dayanılarak ve satış rakamları esas alınarak ölçülmesi nedeniyle yapılan fesih işleminin geçerli nedene dayanmadığı açıktır. Dolayısıyla işverenin performan düşüklüğüne dair fesih gerekçesi geçerli nedenlere dayanmaz.
Ancak fesih bildirimine konu olduğu üzere davacının ziyaret programına aykırı hareket etmesi noktasında fesih geçerli nedene dayanıp dayanmadığı üzerinde durulmalıdır. Davacının savunmasında belirttiği Aralık 2012 şirket yapılanması sürecinde kendisine çalışma yerleri ya da yapılanma ile ilgili bir geri bildirim olmadığı, yapılanmada kendi yerini görememekten dolayı adı geçen doktorlara ziyaret götürmediği savunması üzerinde durularak şirkette bu yönde bir yapılanma olup olmadığı, iş sözleşmesi, iş sözleşmesine ek sözleşmeler ve görev tanımları dikkate alınarak davalı işyerinde çalışan tıbbi mümessillerin günlük ve aylık ziyaret programlarının nasıl belirlendiği de araştırılıp raporlama ve ziyaret programlamalarının davacının iradesi ile belirlenip belirlenmediği ve davacının bu program ve raporlamalarda etkisinin ne olduğu belirlenip sonucuna göre davacının kendi hazırladığı programa kendisinin uyup uymadığı, uymadığı halde durumu işverene bildirme yükümlülükleri üzerinde durularak günlük ve aylık ziyaret programına uymamasının iş sözleşmesine aykırılık oluşturup oluşturmadığı ve neticesinde feshin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı belirlendikten sonra karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi hatalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 22.04.2014 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.