12. Hukuk Dairesi 2018/15438 E. , 2018/14139 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Borçlu, aleyhine kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasına ilişkin karara dayalı olarak başlatılan ilamlı icra takibinde, borçlunun icra mahkemesine yaptığı başvuruda; takip dosyasından tarafına gönderilen 09.10.2014 tarihli muhtırada talep edilen vekalet ücreti alacağının dosyaya yapılan ödemeler dikkate alındığında haksız olduğunu ve idarenin harçtan muaf olduğuna dair ... Bakanlığı ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı Genel Kurulu ve ... Vergi Dairesi Başkanlığı Kararı dikkate alınmadan harç hesaplanmak suretiyle yapılan hesabın hukuka aykırı olduğunu belirterek muhtıranın iptalini talep ettiği, mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre son ödeme tarihi olan 21.10.2014 tarihi itibari ile hala 34.412,99 TL bakiye alacak bulunduğu gerekçesi ile şikayetin kısmen kabul kısmen reddi ile takibin 21.10.2014 tarihi itibari ile 34.412,99 TL bakiye alacak üzerinden devamına fazlaya ilişkin kısmın reddine karar verildiği, kararın borçlu tarafından temyiz edildiği görülmüştür.
11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa’nın 21. maddesi ile değişik 2942 sayılı Yasa’nın Geçici 6. maddesinin 7. fıkrasında; ""Bu madde kapsamında açılan davalarda mahkeme ve icra harçları ile her türlü vekalet ücretleri bedel tespiti davalarında öngörülen şekilde maktu olarak belirlenir."" Yine 13. fıkrasında da; ""4.11.1983 tarihinden bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihe kadar kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazların idare tarafından kamulaştırılması hâlinde kamulaştırma bedeli ve mahkemelerce malikleri lehine hükmedilen tazminatlar için de bu maddenin on birinci fıkrası, bu fıkra kapsamında kalan taşınmazlar hakkında açılan her türlü davalarda ise yedinci fıkra hükümleri uygulanır."" düzenlemeleri mevcuttur.
Ancak 6487 sayılı Yasa"yla değişen, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu"nun Geçici 6. maddesinin 13. fıkrası, Anayasa Mahkemesi’nin 13/11/2014 tarihli, 2013/95 Esas 2014/176 sayılı Kararı ile iptal edilmiş ise de somut olayda; icra dosyasına 30.5.2013 tarihinde 1.678,465,74 TL"nin ödendiği görülmektedir. Bu tarih itibariyle henüz maktu vekalet ücreti uygulamasına yönelik yukarıda açıklaması yapılan Yasa hükmü iptal edilmemiş olduğundan gerektiğinde bilirkişi raporu da aldırılarak, maktu vekalet ücreti üzerinden yapılacak hesaplama sonucu dosya borcunun belirlenmesi ve yapılan ödemenin borcu karşılayıp karşılamadığının tespiti gerekir.
Buna göre mahkemece; ödeme tarihi itibariyle dosyanın infaz edildiğinin tespiti halinde, şikayete konu muhtıranın iptali, infaz edilmemiş ise vekalet ücretinin nispi olarak belirlenebileceği düşünülerek buna göre yapılacak hesaplamaya göre sonuca gidilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Öte yandan; vergi ve harçlar yalnızca yasa ile ihdas edilir. Yine bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız yasa ile düzenlenir. Harçlardan muafiyeti ya da istisnaları düzenleyen kanun, genel nitelikteki Harçlar Kanunu olabileceği gibi her hangi bir kanun da olabilir. Örneğin, bazı kamu kurumlarının kuruluş ve görevlerini düzenleyen özel kanunlarda, o kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu, yine kurumun bazı işlemlerinin yargılama harçlarından müstesna olduğu yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız yasa ile tespit edilebilir. Bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olabilmesi için muafiyeti düzenleyen yasada o kurumun "yargılama harçlarından muaf olduğu" açık ve net bir şekilde hüküm altına alınmalıdır. Vergi ve harçların yasallığı ilkesi bunu gerektirir.
2560 sayılı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun"un 21 inci maddesinin " a) " fıkrasında, ..."nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf olacağı belirtilmiş ancak kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönünde açık bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Bakanlıklar tarafından çıkarılan yönetmelik, yönerge, genelge gibi düzenleyici işlemlerle bir kişi ya da kurumun vergi ve harçlardan muaf tutulması mümkün değildir.
Bu nedenle, ..., ... gibi büyükşehir belediyelerinin bünyelerinde bulunan, tüzel kişiliği haiz, su ve kanalizasyon işlerini yürüten idareler yargılama harçlarından muaf değildir. Yapılacak hesaplamada açıklanan bu hususların da dikkate alınması gerekir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nin 366. ve HUMK’nin 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/12/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.