MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "... bilirkişi raporundaki tespitler ile taşınmaza ait fotoğraflardan çekişmeli taşınmazın öncesinin tarım arazisi olup olmadığının açık olmadığı, zilyetlik konusunda alınan beyanların birbiri ile çelişkili olduğu belirtilerek, tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları, fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar getirtildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, fen bilirkişisi ve 3 kişilik ... mühendisleri kurulu huzuruyla yapılacak keşifte, nizalı taşınmazın kullanılan ve kullanılmayan bölümlerinin belirlenerek bu bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğunun, bilinen ilk zilyedinin kim olduğunun, ne sıfatla kullanıldığının, kimden kime nasıl intikal ettiğinin, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığının, davalılar murisi ...’ın taşınmazı kimden devraldığının, önceki zilyedin devir tarihine kadar taşınmazı kullanıp kullanmadığının, ..."ın taşınmazı hangi tarihte kullanmaya başladığının, tarım yapılan bölümler ile kalan bölümün ne şekilde ayrıldığının, arada ayırıcı nitelikte bir unsur bulunup bulunmadığının araştırılarak bu hususlarda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmesi, beyanlar arasındaki çelişkilerin, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmesi; 3 kişilik ... mühendisleri bilirkişi kurulundan, önceki ... bilirkişi raporlarını da irdeleyen, taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden geri kalan bölümden nasıl ayrıldığını açıklayan, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmesi; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişilerden belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın, önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu konusunda rapor düzenlemelerinin istenilmesi, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının değerlendirilmesi ve bundan sonra tüm delillerin birlikte incelenerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın 22.05.2018 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen 1.220,95 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacı Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan kısmına yönelik davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili ve davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı ...’ın, çekişmeli taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dosya içeriğine, mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye nispi temyiz karar harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
2-Davacı Hazine vekilinin, çekişmeli taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, bu bölüm üzerinde, davalı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Hükme esas alınan hava fotoğraflarının incelenmesine ilişkin teknik bilirkişi raporunda, taşınmazın mevcut sınırlarının hangi tarihten beri belirgin olarak görüldüğü ve tarımsal niteliği konusunda açıklama yapılmaksızın ziraatçı bilirkişi raporuna atıf yapılmakla yetinilmiş; ziraatçı bilirkişi raporunda ise, raporun inceleme bölümünde, taşınmazın kuzey tarafında kalan ve (A) harfi ile gösterilen bölümünde işlemeli tarım yapılmadığı, bu bölümün koyun otlatma amaçlı kullanıldığı, üzerinde 4 adet zeytin ağacı ve ortalama 30-35 yaşlarında deliceler bulunduğu, zeytin ağacı ve delicelerin düzen dahilinde olmadığı belirtildikten sonra, raporun sonuç ve değerlendirme bölümünde, söz konusu taşınmaz bölümünde bazı yıllar zeytin yetiştiriciliği şeklinde işlemeli tarım yapıldığı belirtilmek suretiyle kısmen çelişkili tespitlere yer verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları ile aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ve kadastro tespit tarihine en yakın ve en eski tarihte çekilmiş uydu fotoğrafları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, tespit bilirkişileri ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, 3 kişilik jeodezi mühendisi bilirkişi kurulu ve 3 kişilik ... mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman tamamlandığı, taşınmaz bölümünün tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, varsa taşınmaz üzerinde zilyetliğin hangi tarihte başladığı, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu taşınmazların dayanağı kayıt ve belgeler uygulanarak beyanları denetlenmeli ve beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ... mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini ve bitki desenini açıklayan, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ve önceki ziraatçi bilirkişi raporunun irdelenip çelişkilerin giderildiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; jeodezi mühendisi bilirkişi kurulundan hava fotoğrafları üzerinde steroskop aletiyle inceleme yaptırılmak suretiyle, çekişme konusu taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, taşınmazın ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı, kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında rapor düzenlemeleri istenilmeli, bu incelemede temin edilebilen gerek en eski gerekse kadastro tespit tarihine yakın tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmeli; taşınmaz bölümü üzerinde yalnızca hayvan otlatmak suretiyle yararlanmanın ekonomik amaca uygun zilyetlik sayılamayacağı düşünülmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilmek suretiyle, eksik araştırma ve incelemeyle yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30.03.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.