23. Hukuk Dairesi 2014/3603 E. , 2015/179 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sıra cetvelindeki sıraya şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen dosyada şikayetin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl ve birleşen dosyada şikayetçi vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Asıl ve birleşen dosyada şikayetçi vekili, borçlu ...’ne ait Mofem marka ... model 500 kg’lık Silaj Balyalama Makinasının satışından elde edilen paranın paylaştırılması için 27.09.2012 tarihinde sıra cetveli düzenlendiğini, sıra cetvelinin 02.10.2012 tarihinde kendilerine tebliğ edildiğini, müvekkili şirketin makine üzerinde rehin hakkının bulunması nedeniyle ilk sırada yer alması gerektiği halde sıra cetveline hiç alınmadığını, müvekkili şirketin borçlu şirket ...ndan kredi alırken kefil olduğunu, bu kefaletten dolayı 25.07.2011 tarihli Düzenleme Şeklinde Ticari İşletme Rehni ve 2 adet traktör için Araç Rehni sözleşmeleri düzenlendiğini, borçlu şirketin taksitleri bankaya ödemediği için müvekkili şirketin kefil olduğu rakamı bankaya ödediğini, satılan makinenin ticari işletme rehni kapsamında bulunduğunu ileri sürerek, sıra cetvelinin iptalini talep etmiştir.
Asıl ve birleşen dosyada şikayet olunanlar vekilleri, satış konusu menkulün ticari işletme rehni kapsamında olmadığını, satışı yapılan silaj balyalama makinesinin haciz işlemi sırasında rehinli olduğuna dair borçlu şirket yetkili temsilcileri tarafından bir itirazda bulunulmadığını savunarak, şikayetin reddini istemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; şikayet dışı borçlu ve şikayetçi alacaklı arasında usulüne uygun bir ticari işletme rehni sözleşmesi düzenlendiği, 2. sıradaki rulo silaj balyalama makinesinin model, tip, seri numarası gibi ayırt edici özelliklerinin belirtilmediği, şikayete konu makinanın nerede olduğunun bilinmediği, keşif yoluyla tespitin yapılamadığı, Ticari İşletme Rehni Kanunu"nun 4. maddesine göre; rehne dair unsurların tam listesinde ayırt edici özelliklerin yazılı olması gerektiği, birleşen 2013/99 Esas sayılı dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı ve mahkemenin görevsizlik kararıyla İcra Hukuk Mahkemesi esasına alındığı, şikayetin aynı olduğu, HMK"nın 114/1-ı maddesinde, aynı davanın daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması hususunun dava şartı olarak düzenlendiği gerekçesiyle, asıl dosyada şikayetin esastan, birleşen dosyada ise dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Karar, asıl dosyada şikayetçi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl dosyada şikayetçi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Şikayet, sıra cetvelindeki sıraya ilişkindir.
Ticari İşletme Rehni Kanunu"nun 3. maddesinde, " Ticari işletme rehni aşağıdaki unsurları kapsar:
a -Ticaret unvanı ve işletme adı,
b-Rehnin tescili anında mevcut ve işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş olan makina, araç, alet ve motorlu nakil araçları,
c-İhtira beratları, markalar, modeller, resimler ve lisanslar gibi sınai haklar.
Taraflar ticaret unvanı, işletme adı ve menkul işletme tesisatı dışında kalan unsurlardan bir veya birkaçını rehnin dışında bırakabilirler. Gemi ipoteği hakkındaki hükümler saklıdır." hükmüne yer verilmiştir.
Ticari işletmenin, anılan Kanun maddesinde yer alan unsurlarının tamamı üzerinde rehin kurulabilir, sadece bazıları üzerinde kısmi rehin kurulması mümkün değildir. Ticaret unvanı, işletme adı ve işletme tesisatları rehnin zorunlu unsurlarıdır. Kalan diğer unsurlar rehnin kapsamı dışında bırakılabilir ( Prof. Dr. Şeref Ertaş, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005, 7. Cilt, sy 39 ).
Bu durumda mahkemece, ilk haciz tarihi itibariyle borçlu ..."nin bilanço, gelir-gider cetveli, demirbaşları, işletme tesisatları ile ilgili belgelerin ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğü"nden ya da muhtemel bir kredi başvurusu nedeniyle bu belgeler ibraz edilmiş ise ilgili bankalardan getirtilerek, uzman mali müşavir bilirkişiden haciz tarihi itibariyle borçlu şirketin envanterinde bir tane silaj makinesi olduğunun tespiti halinde şikayetçi ticari işletme rehninin yukarıda özetlenen Ticari İşletme Rehni Kanunu"nun 3. maddesi uyarınca bu makineyi de kapsadığının kabulü ile sıra cetvelinin bu gerekçe ile iptali; birden fazla silaj makinesi olduğunun tespiti halinde ise şimdiki gibi şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan, 09.10.2012 olan şikayet tarihinin, gerekçeli karar başlığında 17.10.2012 olarak yazılmış olması da hatalı olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl dosyada şikayetçi vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden asıl dosyada şikayetçi yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içeresinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.01.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.