BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/112 Esas 2021/1041 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2020/112
Karar No: 2021/1041
Karar Tarihi: 16.12.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/112 Esas 2021/1041 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2020/112 Esas
KARAR NO:2021/1041
DAVA:Alacak (Finansal Kiralama Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :14/02/2020
KARAR TARİHİ:16/12/2021
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı banka arasında imzalanan 25.02.2015 tarihli Finansal Kiralama Sözleşmesi kapsamında, İtalya'da bulunan .... ünvanlı üreticinin imal edeceği toplam fiyatı 2.000.000,00 EURO olan (1 adet 'Sıcak Eriyik Kaplama Hattı' ve 1 adet 'Solvent ve Su Bazlı Kaplama Hattı ...' olmak üzere) iki adet makinenin alınıp müvekkiline teslim edileceğini ve bu makinelerin ücretinin %30'unun peşin olarak (600.000,00 EURO) %70'inin akreditif açılarak (1.400.000,00 EURO) ödenmesinin kararlaştırıldığını, davalı banka tarafından dava dışı yabancı şirkete düzenlenen proforma faturalar doğrultusunda toplam 600.000 EURO ödeme yapıldığını ve bu miktarın hesaba bloke konulmak suretiyle müvekkilinden alındığını ancak, dava dışı şirket tarafından makineler teslim edilmediğini, davalı bankanın doğmamış alacağını teminat altına aldığını fakat dava dışı 3. kişiden doğmuş olan alacağını teminatsız bıraktığını, sözleşmenin imzalanmasından sonra geçen 1 yıllık süreçte makinelerin teslim edilmeyeceğinin anlaşıldığını, bu sebeple akreditifleri iptal ettirdiklerini, ayrıca makinelerin teslim edilmemesinden kaynaklı müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle müvekkilinden alınan 600.000 Euro'nun, şimdilik 1.000,00 TL fırsat maliyetinin ve şimdilik 1.000,00 TL mahrum kalınan karın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin finansal kiralama sözleşmesine konu malın üreticisi, satıcısı veya sağlayıcısı olmadığını, müvekkilinin sadece finansmanı sağladığını ve mevzuat gereği mülkiyeti edindiğini, malın teslim edilmemesinden dolayı müvekkilinin sorumluluğunun ve kusurunun bulunmadığını, satıcıdan kaynaklı nedenlerden dolayı müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, müvekkili bankanın edimlerini yerine getirdiğini ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
Dava; taraflar arasında yapılmış finansal kiralama sözleşmesi gereği sözleşme konusu malların davacıya teslim edilmemesi nedeniyle, mallar için davacıdan sağlanan finansmanla dava dışı 3.kişiye peşin olarak ödenen bedelin, fırsat maliyetinin ve mahrum kalınan karın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf, taraflar arasındaki finansal kiralama sözleşmesi kapsamında malların tarafına teslim edilmediğini ve ödenen peşinatın da iade edilmediğini ileri sürmüş; davalı taraf ise, malların teslim edilmemesinden dolayı kusurlarının bulunmadığını savunmuştur.
Uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden, taraflar arasındaki finansal kiralama sözleşmesi gereği sözleşme konusu mallara ilişkin davalının teslim yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı, teslim yükümlülüğü yok ise finansmanı sağlanan malların kiracıya teslimi gerçekleşmeden satıcıya ödeme yapılıp yapılmayacağı ve bu nedenle davacı tarafın isteminin yerinde olup olmadığı, yerinde ise miktarının tespiti yönünden bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilmiş, getirtilen-sunulan belgelerle birlikte dosya konusunda uzman bilirkişiler bankacı ..., finansal kiralama konusunda uzman ... ve nitelikli hesaplamalar konusunda uzman Prof. Dr. ...'na tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 14/06/2021 tarihli bilirkişi kurulu raporunun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu raporunda özetle; taraflar arasında yapılmış finansal kiralama sözleşmesi kapsamında, finansal kiralamaya konu malların satın alınmasına ilişkin tüm ödeme ve mal teslimine bağlı ödemeye ilişkin akreditif işlemlerin eksiksiz olarak yerine getirildiği ancak, üretici yabancı firma tarafından siparişe konu malların teslim edilmediği, üretici firmanın taahhütlerine uymadığı, malların finansal kiracı davacıya teslim edilmediği, tesliminin de mümkün olmadığı, akabinde finansal kiralama sözleşmenin sonlandırıldığı;
Finansal kiralayan davalı banka tarafından dava dışı üretici yabancı firmaya 600.000 Euro peşin ödeme yapıldığı, yapılan bu ödemeye karşılık üretici firmadan teminat yada kontrgaranti alınmadığı, malın teslim edilmemesi ile birlikte riskin gerçekleşmesinden kaynaklı ödenen bu bedelin üretici yabancı firmanın zimmetinde kaldığı;
Davalı bankanın, peşin ödemeyi yaparken hem kendisinin hemde finansal kiracısının hak ve menfaatlerini korumak zorunda olduğu, bankanın garantisi olmayan karşılıksız bir ödemeyi yapmasının mümkün olmadığı;
Davalı bankanın, peşin ödeme karşılığında ödeme yaptığı dava dışı üretici firmadan teminat almamasının, bir sehiv-unutma ve ihmal olduğu düşünüldüğünde, bankanın kendi kusurundan kaynaklanan ve davacı hesaplarından tahsil ederek kapattığı zararı davacıya ödemek durumunda olduğu;
Bu kapsamda davacı hesaplarından tahsil edilen 600.000 Euro'nun 01/06/2016 tahsil tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi kapsamında davalı tarafça davacıya ödenmesi gerektiği;
Davalı bankanın, finansal kiralama sözleşmesi kapsamında üzerine düşen edimleri yerine getirdiği, malların teslim edilmemesinden kaynaklı kusur ve ihmalinin bulunmadığı; bu nedenle davacı taraf mahrum kalınan kar kaybı isteminin yerinde olmadığı; davacı taraf fırsat maliyeti isteminin ise, yukarıda açıklandığı üzere davalı bankanın kusur, ihmal ve kastının bulunmaması ve ayrıca ödemenin faizi ile birlikte geri ödenmesine kanaat getirilmesi karşısında davacı taraf ekonomik fırsat maliyeti isteminin yerinde olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurul raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporu, toplanıp değerlendirilen delillere göre; taraflar arasında yapılmış finansal kiralama sözleşmesi kapsamında, davalı banka tarafından finansal kiralama konusu malların satın alındığı dava dışı üretici firmaya davalıdan sağlanan finansmanla 600.000 Euro ödeme yapıldığı ve yapılan bu ödemenin davacı hesaplarından tahsil edildiği; finansal kiralamaya konu malların üretici firmadan kaynaklanan sebeplerle davacıya teslim edilmediği gibi yapılan ödemenin de iade edilmediği dosya kapsamıyla sabittir.
Benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, kendisinin ve finansal kiracının hak ve menfaatlerini korumak zorunda olan davalı banka tarafından, üretici firmaya yapılan ödemeye karşılık teminat veya kontrgaranti alınmadığı, peşinatı davalıdan sağlanarak ödenen malın davacıya teslim edilmediği, bu durumda davalının bu konudaki kendi kusurundan kaynaklı oluşan zarar nedeniyle davacı hesaplarından yaptığı 600.000 Euro tahsilatı davacıya iadesinin gerektiği anlaşıldığından 600.000 Euro'nun ödemenin yapıldığı (temerrüt) tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
Davacı taraf mahrum kalınan kar kaybı yönünden, benimsenen bilirkişi kurulu raporunda açıklandığı üzere, davalı bankanın finansal kiralama sözleşmesi gereği üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiği, malların teslim edilmemesinden dolayı kendisinin kusur ve ihmalinin bulunmadığı, bu nedenle bu yöndeki davacı taraf isteminin yerinde olmadığı;
Davacı taraf ekonomik fırsat maliyeti yönünden, yine benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ve yukarıda açıklandığı üzere, malların teslim edilmemesinden dolayı davalı bankanın kusur, ihmal ve kastının bulunmaması, davacıdan tahsil edilen ödemenin de faizi ile birlikte iadesine karar verilmiş olması nedenleriyle davacının bu zararının giderildiği anlaşıldığından bu yöndeki istemin de yerinde olmadığı kanaatine varılmış, açıklanan nedenlerle aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın Kısmen Kabulü ile,
1-600.000,00 EURO'nun 01/06/2016 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4a.maddesi gereğince davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine,
2-Alınması gerekli 707.110,97-TL karar ve ilam harcından 67.558,59-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 639.552,38-TL harcın davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
3-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabulucu ücretinin davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harç 67.558,59 TL'nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 192.140,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 2.000 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan 54,40 TL başvuru harcı, 7,80 TL vekalet harcı, 5.100 TL bilirkişi ücreti ve 250 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 5.412,20 TL'nin kabul ve red oranına göre 5.409,46 TL'sinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı. 16/12/2021
Başkan ...
e-imzalı
Üye ...
e-imzalı
Üye ...
e-imzalı
Katip ...
e-imzalı
