MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR

Davacı, davalı ile 272 adet kuzunun satışı için anlaştığını, satış bedelinin kuzuların yüklenmesi sırasında yapılan masraflarla birlikte toplam 95.750,00- TL olarak belirlendiğini, 35.000,00- TL’nin peşin, kalan 60.750,00- TL’nin ise 01.01.2014 tarihinde ödenmesinin kararlaştırdığını, davalının kısım kısım ödeme yaptığını, ancak 4.955,00- TL’lik kısmı ödemediğini, davalıya bu miktarı neden ödemediğini sorduğunda ise davalının kuzu satışlarında %5 fire düşüldüğünü, 4.955,00- TL’nin de bu % 5’lik kısma tekabül ettiğini ve bu nedenle ödemeyeceğini söylediğini, ancak aralarında herhangi bir firenin düşüleceğinin konuşulmadığını, fire kısmının satış esnasında hiç dile getirilmediğini, her satışta fire düşülmesinin zorunlu olmadığını belirterek, 4.955,00- TL’nin 03.11.2013 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, usulüne uygun tebliğe rağmen davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, küçükbaş hayvan satışından kaynaklanan bakiye alacağın tahsili istemine ilişkindir. Davacı, davalı ile yaptığı sözleşme gereği bakiye 4.955,00- TL alacağının ödenmediğini, davalının ödememe sebebini bu miktarın % 5 fire bedeli olduğu şeklinde açıkladığını, ancak aralarında fire bedeli düşüleceğinin kararlaştırılmadığını ileri sürmüş, davalı ise duruşmada, canlı hayvan satışında kararlaştırılmasa dahi teamüller gereği küçükbaşta % 5 fire düşüleceğini ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkemece de yapılan sözlü anlaşma gereğince fire düşülmesinin hüküm altına alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, tarafların aralarında sözlü olarak 272 adet kuzunun satışı konusunda anlaştığı, kuzuların davalıya teslim edildiği ve davalının bir kısım ödemeler yaptığı sabittir. Uyuşmazlık, canlı hayvan satışında taraflar arasında kararlaştırılmamış olsa bile satış bedelinden fire oranı düşülüp düşülmeyeceği noktasında toplanmaktadır. TMK"nun 1/2. maddesinde; "Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir." hükmü düzenlenmiştir. Mahkemece, ... Ticaret Borsası"ndan canlı kuzu alışverişinde fire miktarının olup olmadığı, fire miktarı var ise fire yüzdeliğinin ne olduğu ve ticari teamül gereği fire miktarının her alışverişte düşüp düşmediği sorulmuş; ... Ticaret Borsası"nın 11.03.2015 tarihli yazı cevabında; canlı kuzu alışverişlerinde örf ve adet gereği %5 fire oranı uygulandığı bildirilmiş, davacı tarafından sunulan ... Ticaret Borsası"nın 03.04.2015 tarihli yazısında ise; herhangi bir borsanın çalışma alanı dışında gerçekleşen ve herhangi bir borsaya üye olmayan gerçek veya tüzel kişilerin aralarında akd edecekleri ticari sözleşme hükümlerinde herhangi bir borsaya ait fire, zayiat, randıman oranları, örf, adet, teamül ve kurallarına atıfta bulunmalarının tamamen taraflar arasındaki anlaşmaya bağlı olduğu, bunun dışında, taraflardan en az birinin borsa üyesi olduğu ve borsaya dahil bir maddenin ticaretinde de borsalarca yayımlanmış fire, zayiat, randıman oranları, örf, adet, teamül ve kurallarının kesin bağlayıcı hükümler olmayıp yol gösterici nitelikte olduğu, tarafların borsa müzayede ve satış alanları dışında gerçekleşen ticarette kanunen yasak ve genel ahlak kurallarına aykırı olmayan herhangi bir şekilde de anlaşabileceği, tokluk firesinin kuzulardan % 5 nispetinde olmak suretiyle düşüldüğü belirtilmiş olup canlı hayvan satışlarında örf ve adet gereği fire oranı düşüldüğü anlaşılmıştır. Oysa dosyaya sunulan 13.03.2015 tarihli ... Ticaret Borsası ve 3.4.2015 tarihli Erzincan Ticaret Borsasının cevabi yazılarında belirtilen şartları davacının taşıyıp, taşımadığı, ilgili yerlerden sorulup araştırılmadan, gerektiğinde konusunda uzman bilirkişiden açıklamalı gerekçeli, denetime elverişli rapor alınmadan eksik inceleme ve yanılgılı gerekçeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 13/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.