Mahkemesi : Alanya İş Mahkemesi
Tarihi : 10/09/2013
Numarası : 2011/379-2013/270

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, iş sözleşmesinin işveren tarafça haksız feshedildiğini iddia ederek, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai ve ulusal bayram genel tatil alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece, feshin işveren tarafça haksız yapıldığı belirtilerek bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Günlük çalışma süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir.
Fazla çalışma yönünden diğer bir yasal sınırlama da, İş Kanununun 41 inci maddesindeki, fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamayacağı şeklindeki hükümdür. Ancak bu sınırlamaya rağmen işçinin daha fazla çalıştırılması halinde, bu çalışmalarının karşılığı olan fazla mesai ücretinin de ödenmesi gerektiği açıktır. Yasadaki sınırlama esasen işçiyi korumaya yöneliktir.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68 inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.
Somut olayda; davacı tanığı E.. G.., işyerindeki çalışmanın akşam 17:15"e kadar devam ettiğini, davacı tanığı H.. E.. çalışmanın akşam 17:00"a kadar devam ettiğini, davacı tanığı A.. B.. ise çalışmanın akşam 17:30"a kadar devam ettiğini beyan etmiş, davalı tanıkları ise çalışmanın akşam 16:30"a kadar devam ettiğini beyan etmişlerdir. Bilirkişi raporunda fazla mesai alacağı hesaplanırken, davacının çalışma şekli tanık beyanlarına göre belirlenmiş olup, akşam saat 17:30"a kadar çalışma olduğu kabul edilmiştir. Davacı tanıklarının tümü bilirkişinin kabul ettiği çalışma saatini beyan etmemiş olup, davacı tanıklarından H.. E.. tarafından akşam çalışmasının saat 17:00"a kadar olduğu beyan edilmiş olması, işyerinin niteliği, davacının yapmakta olduğu iş dikkate alındığında davacının çalışmasının akşam saat 17:00"da son bulduğu kabul edilerek, fazla çalışma alacağının buna göre hesaplanması gerekirken, yazılı şekilde 17:30"a kadar çalıştığının kabulü ile hesaplama yapılmış olması ve buna göre fazla mesai alacağının kabul edilmiş olması hatalı olmuştur.
3-Fazla mesai alacağı hesaplanırken, davacının 08:00-17:30 saatleri arasında çalıştığı kabul edilmiş ve bu çalışma düzenine göre yarım saat yemek ve zorunlu ihtiyaç molası kabul edilerek, yarım saat ara dinlenme süresi düşülerek fazla mesai alacağı hesaplanmıştır. Davacının yaptığı iş, işyerinin niteliği, tanık beyanlarına göre davacının kabul edilecek çalışma süresine göre, Dairemizce de benimsenen zorunlu ara dinlenme süresi 1 saat olarak kabul edilmesi gerekirken, yarım saat ara dinlenme düşülerek hesaplama yapılmış olması isabetsiz olmuştur.
4-Karara esas alınmış olan bilirkişi raporunda hesaplamalara esas ücret belirlenirken, giydirilmiş ücrete esas olarak işyerinde 3 öğün yemek olduğu kabul edilmiştir. Mahkemece tanık beyanlarına göre davacının 08:00-17:30 arası çalıştığı kabul edilmiş olup, tanıklar 17:30-18:00 saatleri arasında kiraladıkları servise binip işyerinden ayrıldıklarını beyan ettikleri halde, davacının akşam yemeğinden yararlandığının kabulü hatalı olduğu gibi, işe başlama saatine göre de sabah kahvaltısından yararlandığının kabulü hatalıdır. Davacının kabul edilen çalışma saatleri ve tanık beyanlarına göre davacının işyerinde sadece bir öğün yemekten faydalandığı kabul edilerek giydirilmiş ücretin buna göre belirlenmesi gerekirken, üç öğün yemek bedeli eklenerek giydirilmiş ücretin belirlenmiş olması doğru olmamıştır.
O halde davalı vekilinin bu yönlere ilişkin temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 17/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.